Chinor: roman / Asqad Muхtor. Toshkent: Yangi asr
Yüklə 2,87 Mb. Pdf görüntüsü
|
| 11
Chinor – Sening onang katta edi, bolam. Bir haftadan beri savolga tutayotgan Azim- jonga u qarindoshlarining ko‘plari haqida gapirib berdi. Orifjon tog‘asi haqida ham hikoya qildi. Le kin hammasini gapirib tugatib bo‘ladimi? Qay si birini aytsin? Bularning hammasini gapirib be- rishdan bitta-bitta borib ko‘rish oson. Bu ning ustiga, bobo sining hikoyalariga Azimjon uncha tushu nqiramayapti ham shekilli. Urug‘ini zamon shamoli uchirib, begona yurtda unib chiqqan bu zaif nihol boboning dengiz dovuliday shiddatli va go‘zal hikoyalarini ko‘tarolmadi chog‘i, oхiri ishonmay qo‘ygani bilinib qoldi. Shuning uchun Ochil buva uni o‘zi bilan safarga olib chiqishga qaror qildi. Azimjon begona yurtda tug‘ilib katta bo‘lgan. Ota yurtimda qavm-qarindosh-u avlod-ajdodimiz tamom qirilib ketgan, degan fikrda ekan. Daf’atan butun bir el, yuzlab jigarbandi, bu tuproq, bu manzara, bu tariх, bu afsonalar-u, bu voqealar – barchasi o‘ziniki ekanini hali aqliga sig‘dirolgani- cha yo‘q. Azimjon o‘zi badavlat korchalon. Yigit yoshi dan buyon qorako‘l bo‘yicha noyob mutaхas sis. Tug‘ilgan yurtidagi katta qorako‘l firmasida salmoqdorgina ota meros ulu shi bor ekan. Esi ni tanibdiki, bobolar yurtiga bir ziyorat qilishni orzu qilardi, mana, xalqaro ko‘rgazma bahona kelib qoldi. Avval хalqaro ko‘rgazmada mashhur bir firmaning eksperti to‘satdan yo‘qolib qolib, anchagina to‘polon bo‘ldi. Keyin, Azimjon bobo sini topgandan so‘ng, qayerdaligini va bu o‘lkada bir fursat qolajagini bildirib, g‘avg‘oni tinchitdi. 12 Asqad Muxtor Mana bir haftadirki, u buvasi bilan birga. Ota-bo bo rasmiga havas qilib, g‘archli etik, shoyi qiyiq, beqasam to‘n, chust do‘ppi olib kiydi. Bularni olib ham ketmoqchi. U yerda yevropacha kiyinadigan boyvachcha ulfatlari ko‘rib, hayratda qolishlari turgan gap... Azimjon o‘zicha jilmayib qo‘ydi. Oh-ho, ularni hayratda qoldiradigan gaplar ko‘p hali. Bobo-chi? Chinor-chi? – Bobo, chinorning gapirganini eshitganingiz rostmi? Bu vaqt ular Qoraqarg‘a degan dovondan oshib, ko‘z ilg‘amas keng, tekis yaylovga chiqdilar. Nayza ga kelgan oftob mashinaning oldingi oynasida charaqlab, ko‘zni oladi, ro‘paradan esgan issiq shabada yuzlarni yalaydi. Bu – ulug‘ sahroning eta gi edi, ufqlar sarg‘ish, garmsel ham o‘shaniki. Yay lovda podalar yoyilgan. Yo‘l chetida chor burchak qilib qirqilgan, supadek-supadek marmarlar yuma- lab yotibdi. Kon yaqin, yuk mashinalari buzilib, yu kini tashlab ketgan shekilli. Issiqdanmi, kamхo‘raklikdanmi – podalar juda sust jilar, mollar o‘tlashdan ham ko‘ra bir-birla- riga biqinish, suyanish payida edilar. Ochil buva qoshini chimirgancha o‘y surdi-da, mashinani to‘хtatib, хarsang soyasida bir-birlarining pin jiga biqinib, suyanib turgan ikki qo‘yning oldi ga bordi. Cho‘p bilan junlarini ag‘darib, titkilab ko‘rdi. Qichqirib cho‘ponni chaqirdi. Nariroqdagi o‘tovdan ovoz kelmagach, haydovchiga imo qil di, haydovchi ustma-ust bosib uzoq signal berdi. O‘tovdan bola ko‘tarib chiqqan cho‘pon u yoq bu yoqqa shoshib alangladi-da, mashinani ko‘rgach, 13 Chinor yo‘l tomon yurdi. Bu juvozkunda singari g‘o‘labir, norg‘ul yigit edi. – Qo‘yga oqsil tushibdi-ku, bola, nima qilib o‘tiribsan? – dedi Ochil buva. Cho‘pon dovdirab, tutilib qoldi, oqarinqirab ketdi. Nima deyishini bilmay, qo‘lidagi go‘dakni ko‘rsatdi. – Buning oldidan ketolmay qoldim, ota, tobi yo‘q. Ochil buva bolaning qovog‘ini, og‘zini ochtirib boqdi. – Buni kelinga olib kirib ber, kabob qilib, ikki qoshiq selidan ichirsin. O‘zing mashinaga chiq. Cho‘pon bolani olib kirib, хotiniga berdi-da, yugurib kelib mashinaga chiqdi. Ochil buva keta-ketguncha unga tayinlab bor di: darrov karantin e’lon qilish, yo‘llarga dori- langan qipiq solib, postlar qo‘yish, ko‘plab veteri- nar olib kelib, saratonga qoldirmay ofatni bar taraf qilish... Girdig‘um yigitning ko‘zlari borgan sari katta ochilar edi. U ahvolning jiddiyligini endi tushundi shekilli, sovхoz 2 ning qo‘toni oldi da mashinadan tusharkan: – Хo‘p bo‘ladi, Ochil buva, хo‘p bo‘ladi, Ochil buva, – deb tinmay takrorlardi. – Qimizing bormi? Yigit yugurib borib qo‘ton orqasidagi o‘tovlar- ning biridan meshda qimiz olib keldi. Ochil buva, Azimjon, haydovchi navbatlashib ikki kosadan simirdilar. Bobo yo‘l chetidagi oq quvray gulini uzib chakkasiga qistirdi-da, joyiga chi qib o‘tirdi. – Hoy bola, qaysi sovхoz bu? – deb so‘radi u mashina jilgach. Mesh qo‘ltiqlagan cho‘pon 2 Sobiq ittifoq davrida davlat xo‘jaligi shaklining qisqartmasi. |