Dərs vəsaiti baki-2016
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
102 zi M.F.Axundov adına Azərbaycan Dövlət Opera və Balet Teatrının direktoru v ə bədii rəhbəri vəzifəsində çalışıb. «Orkestrin s əmərəli işi onun rəhbəri, görkəmli dirijoru və b əstəkarı, xalq artisti ustad Niyazinin yorulmaz fəaliyyəti ilə qırılmaz tell ərlə bağlıdır. Qırx il ərzində Niyazinin rəhbərliyi altında orkestr professional ustalığın zirvələrinə yüksəlmiş, parlaq, fərdi ifaçılıq dəst- x ətti kəsb etmişdir.» (deyilən sözlər 18 iyul 1982- ci ildə Kommunist q əzetində dərc olunmuşdur). Az ərbaycan bəstəkarlarının əsərlərinin ifası zamanı ən dəqiq və aydın ifa üsullarının axtarılıb tapılmasmda və tətbiq edilməsində də birincilik Niyaziy ə məxsusdur. Onırn tapdığı üsullar sonradan ənənəyə çevrilir. Bu Az ərbaycan milli orijinal dirijorluq məktəbinin 103 formalaşmasında və inkişafında Niyazinin ifaçılıq üslubunun əsas rol oynadığını söyləməyə imkan verir. Ulu önd ərimiz H. Əliyev musiqi ictimaiyyətinə öz tövsiyələrində xüsusi olaraq qeyd etnıişdir: «Azərbaycan musiqisi bundan sonra da inkişaf etməlidir, milli musiqi olmuş və belə musiqi olmalıdır. Bütün m ədəniyyətin inkişafının əsasını təşkil edən bu prinsip öz həyati gücünü sübut etmişdir. Siz bunun əsasında irəliləməlisiniz. Azərbaycan musiqisi bundan sonra da vahid m ədəniyyətimizin, musiqimizin üzvi tərkib hiss əsi kimi inkişaf etməlidir» (H.Ə.Əliyev. Bəstəkarın nəcib borcu və v əzifəsi. «Sovetskaya muzıka», 1979. №11, s.20.) Ustad Niyazi nin bütün yaradıcılıq fəaliyyəti bu yüksək prinsiplərlə s ədaqətin parlaq nümunələrindən biri olub. M əhz buna görə də Niyazinin təfsirləri həmişə əsərlərin ideya- emosional m əzmununun dərindən dərk edilməsi və parlaq sürətdə açılıb göst ərilməsi ilə qeyri- adi coşğunluğu və əfsunlayıcı ehtirası ilə f ərqlənir. Məhz buna görə də həmin təfsirlər mütləq «İkinci yaranışa» çevrilir, musiqi s ənətinin çox böyük əsərlərinin misilsiz gözəlliyini və tük ənməz gücünü ilkin saflığı ilə yenidən açıb göstərir. Az ərbaycan musiqi sənətinin inkişafında əvəzsiz xidmətlərinə görə ustad Niyazi Az ərbaycanın əməkdar incəsənət xadimi, Azərbaycanın Xalq artisti (1955), Dövl ət mükafatları laureatı, sosialist Əməyi Q əhramanı kimi fəxri adlara layiq görülmüş, Qırmızı Əmək bayrağı, Şərəf nişanı ordenləri (1938) ilə təltif olunmuşdur. 104 ƏFRASİYAB BƏDƏLBƏYLİ Əfrasiyab Bədəlbəyli 1907-ci il aprel ayının 19-da, Bakı şəhərində, xalq maarifçisi B ədəlbəy Bədəlbəyovun və məhşur Şah Qacar nəslinin t əmsilçisi Rəhimə xanım ailəsində anadan olmuşdur. 1912-ci ild ə Əfrasiyab Bədəlbəyli 6-cı rus-müsəlman məktəbinə daxil olur v ə 1916-cı ildə, tədris olunan bütün fənlərdən “əla” qiym ətlərlə məktəbi bitirir. 1917-1924-cü ill ər ərzində o, Bakıdakı 1-ci realını məktəbində t əhsil alır. 1923-cü ildən 1926-cı ilə kimi Ə.Bədəlbəyli təzəcə təşkil olunan s əhnə tamaşalarında böyük həvəslə iştirak edir. XX əsrin 20-ci illərində Azərbaycan opera və operettalarının s əhnədən götürülməsi nəzərdə tutulmuşdu. 17 yaşlı Əfrasiyab B ədəlbəyli “Kommunist” qəzetində dərc etdirdiyi məqaləsində “Operalarımızın islahatı işində tələsməyə heç bir ehtiyac yoxdur”- dey ə, buna qəti etirazını bildirir. 105 Mük əmməl bilik əldə etmək arzusu ilə, Ə.Bədəlbəyli 1924-cü ildə Az ərbaycan Dövlət Türk Musiqi Texnikumuna və eyni zamanda, Az ərbaycan Dövlət Universiteti şərq fakültəsinin dilçilik şöbəsinə daxil olur. Musiqi texnikumunda Ə.Bədəlbəyli müəllim S.L.Bretanit- skinin sinifin ə violino ixtisası üzrə təhsil alır. İstedadlı gənc tez bir zamanda s əlis ifa bacarığına nail olur və 1925-ci il may ayının 22-də texnikum t ələbələrinin qüvvəsi ilə Üzeyir bəyin səhnəyə qoyulmuş “Arşın mal alan” operettasını müşayiət edən orkestrdə ikinci skripkaların konsertmeysteri kimi çıxış edir. Violino ilə yanaşı tarda da mükəmməl ifa üslubuna nail olmuş Ə.Bədəlbəyli, 1926-cı ildə xalq çalğı alətləri orkestrinin Moskva v ə Minsk şəhərlərindəki qastrol səfərləri zamanı ikinci s əs tarçılar qrupunun konsertmeysteri kimi orkestrin heyətində iştirak edir. 1928-ci il fevral 16-da, musiqisi Ə.Bədəlbəyliyə məxsus C.Cabbarlının “Od gəlini” əsərinin premyerası oldu. 1929-cu ild ə xalqımızın ulu musiqi aləti olan tarı köhnəlik əlaməti sayaraq muzey ə göndərmək, konservatoriyanın tədris proqramından çıxarmaq kimi cəfəng fikirlərə etiraz edən Ə.Bədəlbəyli “Tar üzərinə mühakim ə münasibətilə” başlığı altında məqalə ilə çıxış edir. 1930- cu il may ayının 15-də Ə.Bədəlbəyli türk operalarına dirijorluq etm ək üçün M.F.Axundov adına Dövlət Böyük teatrına işə q əbul olunur. Əfrasiyab Bədəlbəyli professional musiqi təhsili almaq məqsədi ilə 1932-ci ild ə Moskva konservatoriyasının dirijorluq fakültəsində oxumağa yola düşür. Professor K.Saracevin sinifində təhsil alan gənc bu s ənətin incəliklərinə mükəmməl yiyələnir. Ali məktəbdə oxuduğu Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|