19
1961-1963-cü ill
ərdə C.Cahangirov R.Taqorun “Hind gözəli”
dramasına musiqi, Misir səfərinin təəssüratı altında xalq çalğı alətləri
orkestr üçün “Misir lövh
ələri”, həmçinin “Koroğlu”, “Yenilməz
batalyon”, “D
əli Kür” kinofilmlərinə musiqi yaratmışdır.
C.Cahangirovun
əmək fəaliyyəti təkcə bəstəkarlıqla və
xormeysterlikl
ə bitmir. O, 1954-ci ildən Azərbaycan Konserva-
toriyasının xor dirijorluq kafedrasında əvvəl müəllim, 1966-cı ildən
dosent v
ə 1978-ci ildən etibarən professor və kafedra müdiri
v
əzifəsində işləmişdir.
SSRİ Dövlət mükafatı laureatı, Azərbaycan respublikasının
əməkdar incəsənət xadimi, Azərbaycanın xalq artisti, C.Cahangirov
h
əm də dəfələrlə Bakı Sovetinə deputat seçilmişdir.
20
LARİSA FROLOVA
L.V.Frolova 12 noyabr 1921-ci ild
ə Bakı çəhərində qulluqçu ailəsində
anadan olmuşdur. Onun atası inqilabdan əvvəl və sonra musiqiçi kimi
işləyirdi, anası isə rəssam-fotoqrafçı idi.
1940-
cı ildə məktəbi bitirəndən sonra L.Frolova Azərbaycan Dövlət
konservatoriyasının nəzdində fəaliyyət göstərən Musiqi məktəbinin
fortepiano sinfin
ə daxil olur. Böyük Vətən müharibəsi illərində gənc
L.Frolova Az
ərbaycan dövlət konservatoriyasının tarixi-nəzəri şöbəsində
t
əhsilini davam etdirirdi. Onun çoxdankı arzusu dirijorluq ixtisasına
yiy
ələnmək idi. Lakin o dövrdə Bakı konservatoriyasında dirijorluq
şöbəsi hələ açılmamışdır, Moskva konservato-riyasında oxumaq isə bu
ç
ətin müharibə dövründə Larisanın imkanı yox idi. Lakin tale ona bu
imkanı bəxş etdi və 1945-ci ildə müharibə bitdikdən sonra o, P.Çay-
kovski adına Moskva Dövlət konservatoriyasının xor-dirijorluğu ixtisası
üzr
ə prof. B.V.Lebedevin sinfinə daxil olur. Burada təhsil aldığı bütün
21
beş il ərzində L.Frolova əla qiymətlərlə oxumuş və A.Aleksandrov adına
əlaçı stipendiyasına layiq görülmüşdür.
1950-ci ild
ə təhsilini uğurla bitirəndən sonra L.Frolova SSRİ-nin
inc
əsənət üzrə komitəsinin qərarı ilə Krıma işləməyə göndərilmişdir:
əvvəl Krım Mahnı və rəqs ansamblının bədii rəhbəri və dirijoru
v
əzifəsinə. Bu kollektiv ilə o, 200-dən yuxarı konsertlər vermişdir.
Sonra 1951-
ci ilin sentyabrından o, Simferopol şəhərində Krım Musiqi
m
əktəbinə xor-dirijorluğu şöbəsinin müəllimi vəzivəsinə daxil olur.
H
əmin illərdə (1952) Azərbaycan Dövlət konservatoriyasında xor-
dirijorluğu şöbəsi açılır. Konservatoriyanın rektoru Q.Qarayev
L.Frolovanı bu şöbəyə rəhbərlik etməyə dəvət edir. Şöbənin işinin ilk
günl
ərindən L.Frolova tədris prosesini professional şəkil almasına
çalışırdı. Şöbəyə ilk on tələbə, gələcəyin xor dirijorları qəbul
olunmuşdur. Bunların sıralarında sonralar kafedranın müəllimi kimi
çalışan və yaxud müxtəlif xor kollektivlərinə rəhbərlik edənlər də var
idi: N.M
əlikov, ilk qadın-dirior L.Atakişiyeva, R.Əfəndiyev, K.Abbasov
v
ə başqaları.
1960-
cı ildə o, ailə vəziyyətilə əlaqədar Musorqski adına Ural Dövlət
konservatoriyasında dirijorluq sinfinin baş müəllimi vəzifəsində
işləməyə məcbur olur. 1964-cü ilin fevralında Ü.Hacıbəyov adına
Az
ərbaycan Dövlət konservatoriyasının rəhbərliyi (o zaman C.Hacıyev)
L.Frolovanı yenə Bakıya işini davam etdiməyə dəvət edir.
Ömrünün son günl
ərinə qədər L.Frolova sevdiyi işə - doğma
konservatoriyada xor s
ənətinin inkişafına qulluq etmişdir. İllər keçdi,
lakin L.Frolovanın tələbələri bu gün də gözəl pedaqoq və yüksək
professional mü
əlliməni minnətdarlıqla xatırlayırlar.
22
RAMİZ MUSTAFAYEV
XX
əsrin 50-60-cı illərində Azərbaycan bəstəkar sənəti müxtəlif yeni
üslub rakurslarında öz inkişafını davam etdirirdi və sənətin özünə xas
dalğası yaranmağa başlandı. Bu dalğanın üstündə Azərbaycan
b
əstəkarlarının yeni şanlı dəstəsi göründü, çox istedadlı və görkəmli
Az
ərbaycan bəstəkarları meydana gəldi.
Onların arasnda Azərbaycanın Xalq artisti Ramiz Mustafayevin adı
x
üsusi yer tutur. Bu istedadlı Azərbaycan bəstəkarının musiqisi
Az
ərbaycan xalqının milli mədəniyyətindən ayrılmazdır və bu qarşılıqlı
əlaqə yalnız onun musiqi əsərlərinin bədii quruluşunda yox, həm də
musiqi metodik üslub xüsusiyy
ətlərində hiss olunur.
Ham
ı R.Mustafayevi böyük zəhmətkeş insan kimi tanıyıb. O, öz
h
əyatının sonuna kimi yorulmadan yeni musiqi əsərlərinin yaradılması
üz
ərində işləyirdi. 8 simfoniya, 5 opera, 6 musiqi komediyası, 9 oratoriya,
kantatalar, romanslar, mahnılar, kamera-instrumental əsərləri, dramatik
23
tamaşalarına musiqi – bu heç də bəstəkar tərəfindən yaradılmış əsərlərin
tam siyahısı deyil. R.Mustafayevin «Vaqif» operası, xor əsərləri,
simfoniyaları və mahnıları kimi ən əhəmiyyətli yazılmaları, onun bədii
özün
əməxsusluğunu aydın təsəvvür etməyə imkan verir.
R.Mustafayev 1926-
cı il oktyabrın 16-da Çərcou (Türkmənistan)
şəhərində anadan olub. Bir il sonra onun ailəsi Azərbaycana köçüb. Atası,
maarifin m
əşhur xadimi - Hacı Kərim Mustafa (Şamaxı şəhər sakini),
görk
əmli şair-satirik Mirzə Ələkbər Sabirin sülaləsindən idi. Anası Nabat
xanım Əzim qızı məşhur şair Seyid Əzim Şirvaninin tanınmış poetik
n
əslindəndir. Musiqiçilər, aktyorlar, yazıçılar tez-tez Mustafayevlərin
evind
ə yığışırdılar, burada xalq mahnıları, muğamlar, şeirlər səslənirdi.
Dem
ək lazımdır ki, R.Mustafayevin uşaqlığı və gənclik illəri
Az
ərbaycan ziyalılarının teatra marağının artdığı dövrü ilə üst-üstə düşür.
H
ələ məktəbdə oxuyarkən o, klarnet üzrə musiqi kurslarına daxil olub və
sonra 1941-ci ild
ə təhsilini davam etdirərək, Teatr Texnikumuna, rejissor
M.Aşumovun aktyorluq sinfinə qəbul olub. M.Aşumov həmin illərdə
G
ənc Tamaşaçılar Teatrına da rəhbərlik edirdi və elə həmin illərdə
R.Mustafayevin aktyorluq dövrü başlandı.
O,
əvvəlcə Gənc Tamaşaçılar Teatrında, sonra Azərbaycan Dövlət
Akademik Dram Teatrında aktyor kimi fəaliyyət göstərib. Ancaq
musiqiy
ə qarşısıalınmaz meyl R.Mustafayevi A.Zeynallı adına musiqi
m
əktəbinə, klarnet sinfinə gətirib çıxardı. Maraqlısı odur ki, məktəbdə
klarnet sinfind
ə oxuyarkən R.Mustafayevdə vokal qabiliyyəti də üzə
çıxır. Vokal üzrə məşhur pedaqoq M.Kolotova onu Ü.Hacıbəyov adına
Konserva
toriyanın vokal kafedrasının müdiri Bülbülə göstərir.
Az
ərbaycanın görkəmli müğənnisi Bülbül R.Mustafayevin səsini yüksək
Dostları ilə paylaş: |