E. M. Hacizadə

 
 
Meta
 - /yunaca - sonra, arasında/ aralıq mövqe. 
 
Metan epoxası -
 təbii qazla bağlı sivilizasiya paradiqması.
 
 
Metod
 - göstəricilərin yığım, emal və təhlilinin əsas üsulü. 
 
Metodika
 - texniki fənn və üsüllar məcmusu. 
 
Metodologiya
 - tədqiqat prossedurları, texnika və metodlar məcmusu. 
 
Memorandium
 - xarici ticarət təcrübəsində yaddaş qeydiyyatı. 
 
Menecer
 - /mürəkkəb ingilis sözü istehsal və insanları idarəetmə  fənləri ifadə edir/ idarəetmə 
mənasını daşıyır. Top menecer isə baş menecer.deməkdir. 
 
Meqaekonomika /interekonomika/
 - dünya təsərrüfatı. 
 
Merkantilizm 
– /italyanca - tacir/, milli ticari kapitalı  təmin edərək xaricdən pul axınını 
şərtləndirən, güclü mərkəzi dövlət yaranışında ehtiva olunan XVI-XVII əsrlərin iqtisadi təlimi. 
Erkən və son merkantalizmə bölünür. Görkəmli nümayəndələri U.Stafford, A.Monkretyen, 
diyyatın yarımsistemləri 
daxilolmalar kontekstində  cərimələr, müamilələr, valyuta 
asiya
 - /latınca migratio - köçmə, yerləşmə/ insanların bu və ya digər səbəblərdən bir yerdən 
zm
 - müasir neokonservatizmin əsas istiqamətlərindən bir. Lideri  nobel laureatı 
otivə isə daxili təhriketmə gücü, istək, orientasiya və sair aiddir. 
i bilik verən, fyıretmə  və praktiki məqsədli, dioqnostik xarakterli 
şı işlənmiş nəzəriyyə əsasında tədqiqai. 
ıcının durması və ya yalnız bir 
nun maraqlı cəhəti isə monopoliya 
C.Kolber, T.Man. 
 
Mezoekonomika
  -  sahələrin və regionların iqtisadiyyatı.  Makroiqtisa
olub, bir-biri ilə üzvi bağlı sahələr kompleksi /aqrar-sənaye kompleksi, aqrar-biznes, hərbi-
sənaye kompleksi və sair/. 
 
Mənfəət
 - gəlirlərlə xərclərin fərqi. Fəaliyyət nəticəliyindən asılı olaraq mənfəət əsas və ondan 
kənar reallaşmadan  əldə edilən sair 
məzənnəsi kimi, kateqoriyalarda da ehtiva olunur. 
Məzlumçuluq
 - sağlamsızlıq, çox uşağlılıq, əyyaşlıq nəticəsində material-mənəvi nemətlərə girş 
imkanlığının olmaması, uğursuzluq, nəsibsizlik. 
 
Mikroekonomika
  - ukladlar iqtisadiyyatı, istehsal və xidmətin müəssisə, firma səviyyəsində 
araşdırılması, təşkili və idarəedilməsi. 
 
 
 
 
 
 
 
 
Miqr
başqa yerə köçməsi prosesi. Öz ölkəsindən getmə emiqrasiya əks proses isə immiqrasiya adlanır. 
Miqrasiya daxili və xarici növlərə malikdir. Onun səbəbləri müxtəlif ola bilər. Əksərən iqtisadi 
vəziyyətlə bağlıdır. 
 
Monitari
M.Fridmandır. Monetraiz konsepsiyası pul kəmiyyətinə istinad edir və ilkin vəzifə olaraq 
inflasiyanın tənzimlənməsi prosesi qarşıya qoyulur. 
 
Motivasiya
 - stimul və motivlər toplumu. Stimul adətən, maddi təminatla əmək haqqında ifadə 
olunur. M
 
Monoqram
 - müəssisənin müəyyən institutların standartlarına uyğun müvafiq icazəsi ilə məhsul 
istehsal etmək səlahiyyəti verilən imtiyaz və reytinqdir. O, istehsal məhsulunun birbaşa 
beynəlxalq bazara çıxışında əhəmiyyət kəsb edən sertifikat nümunəsidir. 
 
Monoqrafik tədqiqatlar
 - yen
olan bir və ya bir neçə obyektin yax
 
Monopsoniya 
- qeyri-təkmil rəqabətdə bir alıcıya qarşı çoxlu sat
istehlakçının bazarı forması. Bu zaman qiyməti alıcı qoyur. O
 
208

---

 
 
ilə monopsoniyanın eyni vaxtda, eyni məkanda görünməsidir. Praktikada xalis monopoliya və 
əmək
 - mülkiyyətçisi olmayan təşisatda müqavilə əsasında muzdla işləyən işçi. 
 - /ərəbcə saymaq/.  müəssisənin təsərrüfat fəaliyyəti və onun nəticələri, 
dit və maliyyə münasibətlərini özündə əks etdirən 
lumatlarının işlənməsi və 
ə, o cümlədən rus dilində 
» mənasını verir/. 
ı. 
təhlili və Y.Kornainin tarazlıq prinsipinin tənqidinə yönəlmiş  tədqiqatlarda 
çlçu keynizçilik  və  neoklassik sitez yanaşmalı  təzahür formalarına 
arlıq konsepsiyalarının yaranması neoklassik 
rəqabət və qiymət yaranışı mexanizmlərinin 
oklassik sintez
  -  ilk dəfə 1937-ci ildə C.Xiks tərəfindən elmi dövriyyəyə  çıxaraılmışdır. O, 
da 80-ci illərinin əvvəllərində formalaşmış iqtisadi fikrin neoklassik sistem 
ində  şəxsi mülkiyyəti 
sofu İmmanuel Kantın 
əvvələrində  təşəkkül 
xalis monopsoniya uzlaşması nadir hadisədir. 
 
Muzdlu 
 
otu
Mühasibat uç
vəsaitilər və onların mənbəyi, hesablaşma, kre
uçot sistemi. Mühasibat uçotu statistik və operativ uçotdan uçot mə
əsi ilə fərqlənir. Mühasib termini bir sıra dillərd
istifadə edənə ötürülm
buxqalter kimi işlənir /buxqalter alman dilində «kitiab saxlayan
 
Mütləq yoxsulluq
 - fərdin yalnız minimal istehlak tələblərində bioloji varlığını qorumaq iqtidarlı 
ən aşağı yoxsulluq səviyyəsi. 
 
Neft sivilizasiyası
. - neftlə balı sivilizasiya paradiqmas
 
Neoinstitusionalizm
 - institusionalizmin metodoloji texnoloji determinizm əsaslı müasir çaları. 
Neoistitusionalizm K.Eyrosun mədəniyyətin və təsərrüfat fəalliyətinin qarşılıqlı rabitəsi prinsipi, 
C.Qelbreytin nəhəng korporasiyaların təsiri ilə bazar sisteminin modifikasiyası, Q.Myürdalın 
sosial sistemlərin 
daha mütəşəkkil vəhtəd tapmışdır. 
 
Neokeyniziançılıq
  - keyinizian nəzəriyyənin metodoloji bazası  əsasında müasir iqtisadi fikirin 
formalaşmış istiqaməti.  So
malikdir. C.Robinson, K.Kurrixar neokeyniziançılıq nəzəriyyənin təməlçiləri hesab olunurlar. 
 
Neoklassik məktəb
  -  marcinal inqilabdan bəhrələnərək iqtisadi fikrin əsas magistral 
istiqamətlərindən biri. Son faydalıq və son məhsuld
məktəbin mükəmməl rəqabət sferasında bazar sahibkarlığı  təsərrüfatının nəzəriyyəsinin 
işlənməsinə  zəmin olmuşdur. Xüsusən azad 
təkmilləşən xətti neoklassikləri şəxsi və ictimai tarazlıq konsepsiyasını formalaşdırmağa müəssər 
etmişdir. Neoklassik məktəb XX əsrin 30-cu illərinə  qədər iqtisadi nəzəri və praktiki həyatda 
hakim mövqedə dayanmışdır. 
 
 
Ne
makronəzəriyyəni neoklassik mikronəzəriyyə ilə vahid nəzəri sistemdə birləşdirməklə 
kompromis variantlı «neoklassik sintez» adlanan ideya irəli sürmüşdür. 
 
Neokonservatizm
 - əsas struktur komponentləri təklif nəzəriyyəsi və monetarizm oaraq ötən əsrin 
70-ci illərinin sonun
istiqamətlərindən biri. Dövlət funksionallığına xüsusi önəm verən neokonservatizm problematik 
mərkəzə bazar iqtisadiyyatının optimallaşması üçün antiinfilyasiyon siyasəti və ETT-ni qoyur. 
Məhşur ABŞ prezidenti R.Reyqan administrasiyası iqtisadi təbəlludatlar konsepsiyası 
ərindən qaynaqlanmışdır. 
neokonservativ prinsipl
 
Neoliberalizm 
-  iqtisad elmində iqtisadiyyatın özünün tənzimlənməsi və artıq nizamlanmasını 
ədd edən prinsip əsaslı istiqamət. Neolibiralizm istehsal vasitələri üzər
r
möhkəmləndirən fərdi azadlıq ideyalarını  tərənnüm edən, iqtisadiyyatın özünün tənzimlənməsi 
prinsipi ilə məhdud dövlət tənzimlənməsinin vəhtədi əsaslı iqtisadi inkişaf modelidir. 
Neokantçılıq 
- XIX əsrin sonu XX əsrin əvvələrində  məşhur alman filo
təliminin yeniləşdirilmiş şəhrinə köklənən idealist fəlsəfi cərəyan. 
 
Neopozitivizm
  -  subyektiv fəlsəfi idealist cərəyan pozitivizmin XX əsrin 
tapmış müasir forması. Neopozitivizm fəlsəfənin əsas predmeti və məsələsini nəzərə almır, onu 
yalnız təfəkkür nəticələrinin ifadə edildiyi dilin təhlili ilə məşğul olan fəaliyyətə kökləyir. 
 
 
209

---