E. M. Hacizadə

 
 
əməliyyat, informasiya axını, loqistikanın əsa
 
s tədqiqat obyektlərindəndir. 
olmaqla 
şəxsi mülkiyyət, azad sahibkarlıq və 
ır. 
 xüsusi mülkiyyətin iqtisadiyyatda payının çox olması  və üstün mövqe 
ında dollar təklifləri dərəcələrinin orta ədədi 
mühasibat 
imi 
 
 icazə deməkdir/ ayrı-ayrı şəxslərin və təşkilatların patentlə mühafizə 
n, istehsal sirrindən, ticarət markasından 
lə almaqla bağlı olmadan dövlət hakimiyyət 
ndirmək olar. Bütün iri təşkilatlar, 
ər, assosiasiyalar inkişaf etmiş bazar iqtisadiyyatı ölkələrində lobbizmlə məşğul olurlar və 
di şərtlər kompleksini ifadə edir. Şərtlər kompleksinə  aşağı 
Liberal, Liberalizasiya
 - /latınca libiral liberalis - azad, libiralizm liberalis müstəqil/ latın 
mənşəli liberal isminin paronimləri liberalizasiya və liberalizm bir başa tərcümədə azad mənasını 
ifadə edir. Lakin bu istilahlar iqtisadi sferada ayrı-ayrı anlayışlarda təcəssüm olunur. 
Liberalizasiya azad ticarətdə meyl artımını, liberalizm isə bazar iqtisadiyyatının bazisi 
bu prosesləri öyrənən iqtisadi nəzəriyyəni tərənnüm edir. Müasir zamanda liberalizm anlayışı 
əhəmiyyətli dərəcədə təbəllüdatlara uğramışdır. Lakin onun 
azad rəqabət kimi əsas prinsipləri dəyişməz olaraq qal
 
Liberal iqtisadiyyat
 -
tutması, təsərrüfat qanunvericiliyinin onların dövlət tərəfindən ola biləcək təsirindən qorunması, 
dövlət tənzimlənməsinin məhdud xarakter daşıması  və  əsasən makroiqtisadi prosesləri  əhatə 
etməsi, əhalinin bir çox zəruri yaşayış problemlərinin həll edilməsindən dövlətin təcrid edilməsi, 
sosial məqsədlərin həyata keçirilməsinə yönəldilən xərclərin qalıq xarakter daşıması, ümumi 
milli məhsulda dövlət büdcəsinin payının az olması  və sair bu kimi prinsiplərlə xarakterizə 
olunan təsərrüfat sistemi. 
 
LİBOR
  -  London banklararası depozitlər bazar
qiyməti kimi hesablanan faiz dərəcəsi. Bu dərəcə  hər gün Londonun «Faynenşl Tayms» 
qəzetində dərc edir. 
 
Likvidlik
 - mövcud borcların vaxtında ödənilməsi, balans aktivlərinin pul öhdəliklərinə 
çevrilməsi bacarığı ilə ölçülür və  qısa müddətli borcların, onun dövriyyə aktivləri ilə ödəniş 
ölçüsünü əks etdirir. Təşkilatın real vəziyyəti ümumi göstəricilər üzrə illik yekunlar - 
balansı əsasında təhlildə qiymətini alır. 
 
Lizinq
  -  /latınca laxare - azad etmək/ istehlakçının sifarişi  əsasında  əmlakı satın almaqla onu 
istehlakçıya vermək məqsədilə həyata keçirilən xidmət növü. Lizinq müqaviləsinin obyekti k
istehsal vasitələri - istehsal təyinatlı binalar, maşınlar, dəzgahlar, nəqliyyat vasitələri və digər 
əmlak ola bilər. Lizinq iştirakçısı kimi üç tərəf - satıcı, lizinq müəssisəsi və icarəçi çıxış edirlər. 
Lisenziya
 - /latınca ixtiyar,
olunan ixtiralardan, texniki biliklərdən, təcrübədə
rinə verilən icazə.  
istifadə etmələ
 
  - mahiyyətcə lobbizmi vəzifəli  şəxsi  ə
Lobbizm
orqanlarında normativ hüquqi aktların, qərarların qəbul edilməsində, iqtisadiyyatın müəyyən 
sahəsinin maraqlarını ifadə edən fəaliyyət kimi səciyyələ
birlikl
o, iqtisadi qanunvericiliyin ayrılmaz hissəsini təşkil edir. ABŞ-da lobbizm qanunu 1946-cı ildə 
konqres tərəfindən qəbul edilərək qüvvədədir. 
 
Lornes əmsalı
 - gəlirlərin qeyri-bərabər bölgüsünün nisbi xarakterizə edən biçim. 
 
Lornes  əyrisi
 - qruplar üzrə toplum ayrı-ayrı elementlərinin konsentrasiyasının qrafik 
illiustrasiyası. Lornes əyrisi  əyani olaraq ailələr üzrə faktiki gəlir bölgüsünü bərabər bölgüdən 
əhliilində istifadə də tətbiq edilir. 
ayırmaq t
 
Lyumpen
 - kasıb, avara, cəmiyyətin dibində olaraq onu inqilabi çevrilişlə devirmək istəyindəki 
sosial təbəqə. 
 
Maastrix meyarları  /maastrix sazişləri/
 - AB-yə daxil olmaq istəyən dövlətlər üçün yerinə 
yetirilməsi zəruri olan iqtisa
inflyasiyaya nailolma, dövlət maliyyəsinin normallaşdırılması, dayanaqlı valyuta kursları  və 
müvafiq kiçik faizlər  şamildir. Bunlar AB sazişinin təsbit olunmuş  tələblərində  və onun 
protokollarında əksini tapmışdır. 
 
206

---

 
 
 
rginallar
 - aşağı və yuxarı sosial vəziyyətdə olanlar arasındakı sosial təb
Ma
əqə. 
artımı  və bölgüsü, sosial tələbatların 
 sxem üzrə aparılması əsas konturagentlərlə operativ qarşılıqlı təmas, 
lətlərindən rasional istifadə maliyyə möhkəmliyini gücləndirən şərt. 
i 
dirir. Konkret bazarın problem və perspektivlərini, tələblərini kompleks öyrənmək, 
nksiyalarıdır. 
riyaları  tədqiq 
 iqtisadi təlim. 
l
ın ardıcılları  tərəfindən işlənilən təlim, nəzəriyyə, 
nsiplərinə  əsaslanır. Marksizm iqtisadi-siyasi konsepsiyası XX əsrdə çox geni 
 
Marginallıq zonası
 - cəmiyyətin, xalq təsərrüfatı sahələrinin, əmək bazarını seqmentinin və sosial 
qrupların sosial-peşə marcinallığının yüksək səviyyəsi ilə müşahidə olunan sferası. 
 
Makroekonomika
 - lakonik interpretasiyada  milli iqtisadiyyat. Hər bir ölkənin və regionun 
iqtisadiyyatının bütövlükdə öyrənilməsi, araşdırılması və təhlili. Makraiqtisadiyyat səviyyəsində 
cəmiyyətin, ölkənin, milli iqtisadiyyatın,  ən başlıca iqtisadi normaları dayanır. Burada ictimai 
məhsulun məcmuu, milli gəlirin kəmiyyəti, onların 
ödənilmək səviyyəsi kimi problemlər öyrənilir. 
 
Maliyyə 
- /fransızca financia əldə olan vəsait, kəlir/ pul vəsaitləri fondlarının bölgüsü, yenidən 
bölgüsü və istifadəsi ilə  əlaqədar yaranan münasibətlər sistemidir. Bu münasibətlər dövlətlə 
hüquqi və fiziki şəxslər, hüquqi şəxslər, həmçinin dövlətlər arasında baş verə bilər. 
 
Maliyyə dayanaqlığı
 - səmərəli ödəniş sisteminin yaradılması, kreditorlar. büdcə ilə 
hesablaşmalarının optimal
iqtisadi a
 
Maliyyə resursları - 
təşkilatın cari və geniş  təkrar istehsal xərclərini və maliyyə öhdəlikləri, 
iqtisadi stimullaşdırmanı nəzərdə tutan sərəncamda olan pul vəsaitləri. 
 
Maliyyə uçotu
  -  maliyyə-mühasibat hesabatlarının tərtibi üçün lazımı  məlumatların alınması 
uçotu. Bu üçot məlumatları həm daxili və həm xarici informasiya istifadəçiləri üçün də gərəkli 
hesab olunur. Maliyyə uçotunda təsərrüfat  əməliyyatları yalnız pul ifadəsində mühasibat uçotu 
hesablarında baş verən tarixə yazılır. 
 
Marketinq
 - /latınca mercare - ticarət, alış veriş etmək/ menecmentin yaradıcılıq funksiyası 
olmaqla firma xaricində yaranan meyllərin, onun istehsal tələblərinə  təsir edən amillərin 
məcmusu. Bir sənət kimi, marketinq istehlakçıya yüksək tələbli  əmtəə  və xidmətlərin təklifini 
verməklə, qiymətin düzgün təyin olunmasını, satış kanalını seçmək və reklamı  təşkiletmən
gerçəkləş
müəssisənin imkanları çərçivəsində əmtəə assortimentini planlaşdırmaq, bazar tələbi ilə müəssisə 
imkanlarının üst-üstə düşməsinin formalaşdırmaq, satış  əməliyyatlarını  təmin etmək, 
planlaşdırmaq marketinqin əsas fu
 
 
 
 
Marja
  -  malların qiməti, qiymətli kağızların kursu və sair göstəricilər arasındakı  fərqi qeyd 
etmək üçün ticarət, birca sığortası  və bank təcrübəsində  işlədilən termin. Ticarət təcrübəsində 
marja dedikdə, adətən, malların alınma qiyməti ilə satılma qiyməti arasındakı  fərqi nəzərdə 
tutulur. 
 
Marcinalizm
  - /farsızca  - marginal  son hədd, limit/  İqtisadi qanun və kateqo
edərkən limit kəmiyyət təhlilindən istifadəyə  əsaslan XIX əsrdə yaranış tapan
Görkəm i nümayəndələri K.Menqer, F.Vizer, E.Bem-Baverk, U.Cevonos, F.Ecuort, L.Valras, 
C.Klark. 
 
Marksizm
 - K.Marks, F.Engels və onlar
metodoloji analiz və praktiki hərəkat üsulu. İzafi dəyər konsepsiyüası  və tarixi materializ 
metodoloji pri
məkanda inqilabi dəyişikliklərə  səbəb olaraq miqyaslı ölkələr silsiləsinin konstituasiyon 
ideologiyasına çevvrilmişdir. 
 
Mavi yaxalıqlar
 - fəhlə sinfi. 
 
Meqa
 - /yunaca - böyük/ nisbi böyüklük mənasını ifadə edir. 
 
 
207

---