2 dəfə aşağı olan, sədəqə diləyən insanlar.
Divident
- /
latınca dividendus - bölgüyə düşən/ vergiləri ödədikdən, istehsalın genişləndirilməsi
üçün məbləğləri ayırdıqdan, ehtiyatlar doldurduqdan, istiqraz faizləri verildikdən və direktorları
ndırdıqdan sonra hər il səhmdarlar arasında bölüşdürülən xalis mənfəət.
srəflərini ödəyə bilməyən müəssisələrə dövlət büdcəsindən ayrılan
ı dotasiyanın həcmini azaldır.
uş prinsiplərdən real hadisə, proses,
l fondlarının cəmindən ibarətdir. Bu
akterində heç
vəz olunması
ılıq.
ə də, elmi sferada onun ilk görüntüləri XIX
ə buraxmışdır. Öncə bitkilərin, canlı orqanizmlərin həyat birliklərinin, ətraf mühit
əmtəə ilə yanaşı kapital,
investisiya, xidmət
cə açılan.
şısında duran elmi-texniki inkişaf vəzifələrinin həlli üçün
yyədə pul kütləsinin artmasına gətirib çıxaran pul nişanlarının dövriyyəyə
idxalının qadağan edilməsi və ya digər dövlətə məxsus olan əmlakların saxlanılması, xarici
mükafatla
Dotasiya
-
gəliri cari mə
təxsisatlardır. Planlı-zərərlə işləyən müəssisələrin sayının azalmas
Doktrina
- nəzəriyyədən fərqli olaraq əvvəlcə qoyulm
faktorlardan irəli gəlir.
Dövriyyə vəsaitləri
- istehsal dövriyyə fondları ilə tədavü
nisbət 4:1-ə bərabərdir.
Dövlətsizləşdirmə
-
iqtisadiyyatda dövlətin rolunun azaldılması ilə mülkiyyətin xar
şiklik etmədən şaquli təsərrüfat əlaqələrinin üfüqi
təsərrüfat əlaqələri ilə ə
bir dəyi
prosesi.
opsoniya
- iki tərəfli inhisarç
Du
Dübarə yoxsulluq
- vəsaitlərin qeyri-səmərəli məsrəfi nəticəsində əsas istehlak tələblərinin ödəyə
əyən ailə kateqoriyası.
bilm
Ehtiyac
- yoxsulluğun orta səviyyəsi.
Ekologiya
- son bir neçə onillikdə meydanı genişləns
yüzillikdə təzahür etmişdir. Yunan mənşəli ev, yaşayış yeri və bu kimi analoci anlamları
ifadələndirən «ekos» məfhumunu ilk dəfə klassik darvinizm nümayəndəsi E.Hekkel 1866-cı ildə
i dövriyyəy
elm
problemlərini tədqiqat predmeti seçən ekologiya, karbohidrogen erasının XX əsrdə yüksəliş
tapan templəri və bu əsnada insanın təbiətə təsirinin artması fonunda ekosistemin və biosferin
bütün qatlarını inhisara alan çağdaş bir elmə çevrilmişdir. Ekoloji problemlərin artan təsir gücü
əksər elmlərin ekologizasiyasına gətirmişdir.
Ekonometriya
- iqtisadi obyekt və proseslərin qarşılıqlı rabitəsini
riyazi-statistik və model
kontekstində öyrənən elmi təlim.
Eksport /
ixrac
/ - /
latınca exporto - aparıram/ beynəlxalq ticarətin tərkib hissəsi olaraq əmtəələrin
xaricə göndərişi. Müasir dünyada eksport prosesi
sferalarını da əhatə etmişdir.
Ekzo
- /
yunaca bayıra/ xari
Eqalitarizm
- dövlətdə yaşayan bütün vətandaşların faktiki material bərabərliyin yaradılması
cəhdi kimi baxılır.
al
-
cəmiyyətin qar
Elmi-texniki potensi
nəzərdə tutulan kadr, maddi-texniki, informasiya və təşkilati ehtiyatların məcmusunu xarakterizə
edir.
Empirik tədqiqatlar
- elmin sərt tələbləri əsasında yeni biliyi keyfiyyətə rəvac verən nismi
şmiqyaslı təlqiqat metodu.
geni
ya
- dövri
Emissi
buraxılması mənasını daşıyır.
Enbarqo
- dövlət hakimiyyəti tərəfindən qızılın, valyutanın, malların, sərvətlərin ixracı və
198
gəmilərin öz ölkəsinin limanına daxil olmasının qədağan edilməsi deməkdir.
dövründə burcua dövlətinin iqtisadi funksiyalarının güclənməsi ilə
stilah kimi istifadə olunmuşdur.
isteminin inkişafı, əlillərin cəmiyyətə inteqrasiyası, uşaq fəqirliyinin xəbərdarlığı və
inin
təkmilləşdirilməsi, keyfiyyətli təhsil və səhiyyə
dılmış məhsulun dəyərinə mövcud müəssisənin real payı.
mənfəəti və əsas fondların amortizasiyası əlavə dəyərin
oxasındakı aqrar inqilablar zamanında yetişərək
tensialını təyin edən mühüm göstərici kimi, əmək vəsaitlərinin
kimi də çıxış edir. Onun spesifik əlaməti müəyyən istehsal tsikli
ərini tədricən hazır məhsulun üzərinə köçürülməsindədir.
məqsədilə ilə faktorinq kompaniyalarının ticarət sazişləri üzrə qısamüddətli
şərti olaraq mülkiyyt formasını ehtiva edən ictimai-iqtisadi
masiya. XVII əsrdə elmi dövriyəyə çıxarılmışdır.
ələr zərurəti təşkil ediən natural təyinatlı təsərrüfat.
Endo
- /
yunanca içəri/ daxilə açılan.
Enqel qanunu
- bu qanuna görə gəlir artıqca ərzaq xərcləri azalır, ikinci dərəcəli şeylərə -
ətə olan xərclər artır.
xidm
Elita
- /
fransızca –elite ən yaxşı, seçilmiş/ cəmiyyətin yüksək təbəqəsi
Etatizm
- /
fransızca «eta» sözündən yaranan dövlət mənasını ifadə edən məfəhum/ siyasi-iqtisadi
müstəvidə «dövlətçilik» anlamı. İlk başlanğıcda dövlət mərkəziyyətçiliyi prinsipi mənasında,
onradan, imperializm
s
əlaqədar olaraq kapitalist ölkələrinin təsərrüfatının inkişafında dövlətin iqtisadi siyasətinin
rolunu səciyyələndirən i
Ev təsərrüfatı
- birgə yaşayan ailə, bir adam və ya insanlar qrupu.
Ədalətli cəmiyyət
- yüksək sosial qaratlı, real amal və istəklərə əsaslanır.
Sosial müdafiənin
ı s
ünvanl
məhdudlaşdırılması. pensiya sistem
xidmətinə giriş, əhali məşğulluğunun təminatı və yeni iş yerlərinin açılması kimi prioritetləri əks
etdirir.
Əlavə dəyər
- istehsal prosesində yara
Müəssisənin işçilərinin əmək haqqı,
həcmini müəyyən edir.
Ə
mək resursları
- müəssisənin potensial fəhlə qüvvəsini,
personal muzdla işləyən daimi, qeyri-
daimi, ixtisaslı və qeyri-ixtisaslı tam,
kadrlar isə əsas ixtisaslı ştat və daimi işçi heyətini əhatə
edir.
Əmtəələr və xidmətlər bazarı
-
müxtəlif ərzaq məhsulları, şəxsi istehlak əmtəələri, məişət,
kommunal, nəqliyyat xidmətləri, mədəniyyət, təhsil, səhiyyə üzrə pullu xidmət bazarları.
nənəvi cəmiyyət paradiqması
-
neolit ep
Ə
kapitalizmə qədər dövrü əhatə edən cəmiyyət formasiyası.
sas istehsal fondları
-
istehsal po
Ə
dəyərində əks olunur. Milli sərvətin çox dəyərli hissəsini təşkil edən əsas fondlar, həm də ümumi
təkrar istehsal prosesinin həlledici şərti, əmək məhsuldarlığını, istehsalın səmərəliliyini, iqtisadi
qüdrəti artıran mühüm amil
ərzində aşınma ölçüsünə istinadən dəy
Faktorinq
-
maliyyə sistemidir, bu sistemə müvafiq olaraq, mal
tədarükçüsü ödəmənin böyük
hissəsini dərhal almaq, borcların tam ödəməsinə zəmanət vermək, hesabların idarə olunması
xərclərini azaltmaq
tələblərdə başqasına güzəştə gedir.
Fenomen
- qeyri-adi hadisə. İqisadi hadisələrə hissi qavrayış. /
məsələn, pul münasibətləri/.
Feodal
- /
latınca feodum əmlak/ orta əsrlərdə feodun sahibi, iritorpaq mülkiyytçisinə verilən ad.
Feodalizm
- torpaq üzərində
for
Feodal iqtisadiyyatı
- bazisini kəndli və sənətkarların xırda istehsalı, feodalların torpaq
əti
və xarici iqtisadi əlaq
mülkiyy
Fiziokratlar
- /
yunanca physis - təbiət, kratos - qüvvə/ başlıca ideyasını təbii ahəngdən
199