Elmi ƏSƏRLƏR, 2017, №3 (84) nakhchivan state university. Scientific works, 2017, №3 (84)
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
123 Şəkil 2. Rüşeym dövründə aclığa məruz qalmış 17 günlük siçovulların baş beyninin müxtəlif strukturlarının toxumasında QAYT-T (mkmol Qlu/q.saat) fermentinin fəallığı, M±m, n=5 təcrübəyə əsasən. ** - p<0,01, *** - p<0,001. Tədqiq olunan strukturlarda kontrolla müqayisədə rüşeym dövründə aclığa məruz qalmış 17 günlük siçovullarda QAYT-ın miqdarı iki səbəbdən arta bilir. Bu artım bir tərəfdən QAYT-ın sintezində iştirak edən fermentin – QDK-nın fəallığının yüksəlməsi hesabına, digər tərəfdən isə onun parçalanmasında iştirak edən QAYT-T fermentinin fəallığının aşağı düşməsi hesabına baş verir. Aldığımız nəticələri tədqiq etdiyimiz strukturlara görə müqayisə etdik. Məlum oldu ki, baş beyin yarımkürələrinin qabığı, beyincik və beyin sütunu ilə müqayisədə hipotalamusda QAYT mübadiləsinin komponentlərinin səviyyəsində baş verən dəyişikliklər daha yüksəkdir. Ədəbiyyat- dan məlumdur ki, qida deprivasiyası zamanı hipotalamusun neyronlarında dəyişikliklər müşahidə olunur (1). Ehtimal olunur ki, rüşeym dövründə aclığa məruz qalmış 17 günlük siçovullarda öyrə- nilən beyin strukturları ilə müqayisədə hipotalamusda baş verən dəyişikliklər də bu strukturda yerləşən nüvələrlə əlaqədardır. Ədəbiyyatdan məlumdur ki, aclığın təsiri nəticəsində baş beyində QAYT-ın miqdarı artır (13). Qida deprivasiyası ananın orqanizmində QAYT mübadiləsində ciddi dəyişikliklərə səbəb olaraq bu mübadiləni intensivləşdirir (12). Müəyyən edilmişdir ki, aqouti bağlı zülal neyronlarından azad olan QAYT enerji balansının tənzimində zəruri rola malikdir (19). Apardığımız təcrübələrin nəticələrini ümumiləşdirərək belə deyə bilərik ki, prenatal ontogene- zin rüşeym dövründə qida deprivasiyasına məruz qalmış 17 günlük siçovulların baş beyninin müx- təlif strukturlarının toxumasında QAYT mübadiləsində iştirak edən bütün komponentlərin səviy- yəsində nəzərə çarpacaq dərəcədə dəyişikliklər baş verir. Hesab edirik ki, QAYT mübadiləsində bu dəyişikliklər həm onun stres məhdudlaşdırıcı xüsusiyyəti, həm də onun enerji balansında iştirakı ilə əlaqədar ola bilər. ƏDƏBİYYAT 1. Гаибова Г.Р. Роль моноаминергических и пептидергических систем гипоталамуса в регуляции центральных механизмов пищевого и питьевого поведения, Автореф. на соиск. уч. степ. канд. биол. наук, Баку, 2004, 26 c. 2. Западнюк И.П., Западнюк В.И., Захария Е.А. Лабораторные животные, их разведение, содержание и использование в эксперименте, Киев: Медгиз УССР, 1962, 350 с. 3. Кассиль В.Г., Отеллин В.А., Хожай Л.И., Косткин В.Б. Критические периоды головного мозга Российский физиологический журнал, 2000, т.86, №11, с.1418-1425. 4. Курбат М.Н., Лелевич В.В. Обмен аминокислот в головном мозге //Нейрохимия, 2009, т.26, №1, с.29-34. 5. Лакин Г.Ф. Биометрия, М., Высшая школа, 1990, 352 с. 6. Макарова Е.Н., Кочубей Е.Д., Бажан Н.М. Регуляция потребления пищи во время беременности и лактации у мышей Российский физиологический журнал, 2009, т.95, №1, с.79-86. 7. Мартюшев-Поклад А.В., Воронина Т.А. Стресс-лимитирующие системы и нейрональ- ная пластичность в патогенезе психических и неврологических расстройств // Обзоры по клинической лекарственной терапии, 2003, т.2, №4, с. 15-25. 8. Могучая Е.В., Ротарь О.П., Конради А.О. Голодание в начале жизни – возможное влияние на дальнейшее здоровье. Клинический случай. Артериальная гипертензия, 2015, т.21, №6, с.639-645. 9. Нилова Н.С. Аммиак и ГАМК-трансаминазная активность ткани головного мозга Докл. АН СССР, 1966, т.2, с.483-486. 10. Судаков К.В. Новые акценты классической концепции стресса Бюл. экс. био. и мед. 1997, т.123, №2, с.124-130. 11. Трофимова Л.К., Маслова М.В., Граф А.В. и др. Влияния антенатального гипокси- ческого стресса разной этиологии на самцов: корреляция поведенческих паттернов с 124 изменениями активности антиоксидантной защиты и метаболизма ГАМК Нейрохимия, 2008, т.25, №(1-2), с. 86-89. 12. Трофимова Л.К., Суворова И.А., Маслова М.В. и др. Влияние однократного иммо- билизационного стресса на метаболизм ГАМК и поведение беременных самок крыс в раннем постстрессорном периоде Нейрохимия, 2009, т.26, №3, с.220-224. 13. Фараджев А.Н. Возрастные особенности обмена дикарбоновых аминокислот и ГАМК в лимбической системе мозга собак постнатальном онтогенезе и в условиях голодания. Автореф. докт. биол. наук, 1990, Тбилиси, 47 с. 14. Doze K. Dir anvendug der hochspanmumgspherographie dei der guantitativen totalanoiyse von protein hydrolysaten Mittelling Biochem.z., 1957, v.329, №2, p.390-398. 15. Paxinos G., Watson C. The rat brain in sterootaxic Coordinates, Fourth Edition. 1998. 16. Roberts E., Frankel S. Gamma-aminobutyric acid in brain its formation from glutamic acid // J.Biol. Chem., 1950, v.187, №1, p.55-61. 17. Sytinsky I.A., Priyatkina T.N. Effect of certain drugs on gamma-aminobutyric acid system on central nervous system Biochem. Pharmacol., 1966, v.115, №1, p.49-57. 18. Teresa C.D. Glutamate and GABA in appetite regulation Frontiers in Endocrinology, 2013, v.4, p. 103-111. 19. Tong Q., Ye C.P., Elmquist J.K., Lowell B.B. Synaptic release of GABA by AgRP neurons is required for normal regulation of energy balance Nat. Neurosci., 2008, v.11, №9, p.998- 1000. ABSTRACT K.I. Ibrahimova Effect of starvation on exchange gaba in different brain structures of 17 day old rats during embryonic period The aim of this study was to determine content of GABA, Glu and Asp, activity of the GAD and GABA-T in the tissues of different brain structures of 17 day old rat subjected to starvation during embryonic period. In studied brain structures of 17 day old rat subjected to food deprivation during ontogenesis period the GABA content is increases, the content of free Glu and Asp are decreases comparison with control. The GAD activity in this condition was increased compared to control. In this case, the GABA-T activity unlike GAD activity was reduced compared to control. РЕЗЮМЕ К.И.Ибрагимова Влияние голодания на обмен гамк в различных структурах головного мозга у 17- дневных крыс в зародышевом периоде Целью данной работы было определение содержания ГАМК, Глу и Асп, активность ГДК и ГАМК-Т в тканях различных структурах головного мозга у 17-дневных крыс, подвергнутых голодания в зародышевом периоде. В изучаемых структурах головного мозга у 17-дневных крыс, перенесших пищевой депривации в зародышевом периоде содержание ГАМК по сравнению с контролем увеличивается, содержания свободного Глу и Асп уменьшается. Активность фермента ГДК в указанных условиях в различных структурах ЦНС по сравнению с контролем повышается. При этом активность ГАМК-Т по сравнению с контролем, в отличие от активности ГДК, наоборот понижается. NDU-nun Elmi Şurasının 27 aprel 2017-ci il tarixli qərarı ilə çapa tövsiyyə olunmuşdur. (protokol № 08) . Məqaləni çapa təqdim etdi: Biologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent M. Piriyev Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|