242
hökuməti azərbaycanlıların istedad və qabiliyyətlərini
üzərə çıxarırdı. Onları dünya elminə, mədəniyyətinə
inteqrasiya etdirirdi. Dünya elmini xalqa öyrədirdi. Bu
hökumət xalqı mətinliyə, mübarizliyə, məqsədli əməyə,
zəhmətə səsləyirdi. İnsanları cəmiyyətlərdə ləyaqətli,
dəyanətli şəxlsər, fərdlər kimi yetişdirirdi. Ümumiyyətlə,
insanlığa yüksək dəyər verirdi.
Bir məsələni xüsusilə qeyd etmək yerinə düşər ki, Sovet
hökumətinin Azərbaycan xalqına ən böyük hədiyyəsi o oldu ki,
kənd yerlərində insanları mal-qara, toyuq-cücə ilə bir damda
yaşamaqdan ayırdı. Bir növ insanlığı heyvanlıqdan ayırdı.
Bunu unutmaq olmaz!
Sovet dövründə rus xalqının böyüklüyü ondan ibarət oldu
ki, özündə olan məziyyətləri, fəzilətləri onunla eyni dövlətdə
yaşayan xalqlara ötürdü. Bu da rus xalqının geniş
qəlbli və dahi
olmasının bariz nümunəsidir. Rus xalqı digər xalqları da
özünün tərkibi kimi görərək, onları vahid mədəniyyət şüarları
altında birləşdirdi.
Sovet hökumətinin məziyyətlərini, xalqa bəxş etdiyi
ənamları, dəyərləri bu şəkildə qısaca olaraq ümumi-
ləşdirmək olar:
-insan azadlığının dünəyi formulasını təsdiqlədi;
-insanlara siyasi, mədəni, ədəbi, humanitar, sosial
azaqdlıqlar bəxş etdi;
-insanları
xaosdan nizama yönləndirdi;
-dünyəvi
həyat tərzini təbliğ etdi;
-insanları dünyəvi əsaslarda tərbiyələndirdi;
-insanları bəşəri dəyərlərin daşıyıcısına çevirdi;
-insanların faydalı və dəyərli məxluq kimi mənasını açdı;
-beynəlmiləl ruh formalaşdırdı. Tolerantlığı yaratdı;