C
əsur qardaşlar
38
qırmısınız. Axı, bunları axirət dünyasında sizdən soruşacaqlar” yadına düşdü.
(F.Süleymanov
“Qu quşunun nəğməsi”).
Daşnaqlar onun sözünü eşitməmək üçün torpağı tez-tez tökürdülər ki, tez
s
əsini kəssin. Bəli, torpaq üç gün elə bil nəfəs alırdı. Üç gün bu hadisədən sonra
d
əhşətli
bir gecədə Nəsib, Kərbalayı Səkinə və Həbib kişinin basdırıldığı yerə gəlib
h
ələ də insan hərarətindən isinmiş torpağı qazıb Məmmədrəhimin meyidini gecə
ik
ən fərməşə qoyub obaya gətirdilər. Bir neçə saat tez gəlsəydilər bəlkə də sağ
qalarmış. Hələ də bədənində hərarəti var imiş. Hətta ağzından torpağa qarışmış su
da qurumamışdı. Bax, bütün bunları fikirləşdikcə Nəsib özünü danlayır və atasının
o
əzablarını fikirləşərkən özünü atasının ölümünə bais sanırdı. Özü-özünü
danlayırdı: “Axı nə üçün bir gün əvvəl gəlmədim. Kişini xilas edərdim. İndi isə
bax bu erm
əni gözəlini görən kimi ürəyimdə nifrət azalır, rəğbət oyanır. Axı, nə
üçün? M
ən qisas almalıyam. İndi atamı diri-diri basdıranları tapıb, onları da bu
əllərimlə boğmalıyam”. Yenə də həmin müdhiş gecədə atasını, iki qardaşını və bir
d
ə nənəsini gecə ikən torpaqdan çıxaranda Kərbalayı Səkinənin için-için ağlaması,
nal
əsi yadından çıxmırdı, fikirləşdikcə tükləri biz-biz olurdu. Axı o, oğlunu soyuq
m
əzardan çıxaranda and içdi ki, - “Oğul, mən sənin oğlanlarınla birlikdə mübarizə
aparacağam. Əgər sənin hər bir tükünə bir daşnaq öldürməsəm, qoy mənə bu
yenic
ə dən düşmüş birçəyim haram olsun”. Gecə yenə üç atlı Arana doğru –
obamıza gedirdik. Gorusun Şorsu dərəsinə çatmışdıq ki, Gorus tərəfdən bizə sarı
qaraltı gəldiyini gördüm. Burada ehtiyat və cəsarət gərəkdir. Elə etmək lazımdır ki,
buradan salamat çıxaq, yoxsa kiçik bir səhv hər üçümüzün məhvi demək idi.
N
ənəm Kəblə Səkinə tez dilləndi: Atəş açmaq olmaz, burada yalnız ya xəncərlə, ya
da boğmaqla öldürmək lazımdır. Hamımız əlimizdəki uzun tiyəli qılıncımızı hazır
v
əziyyətdə tutub düşmənimizi gözləyirdik. Qaraltı yaxınlaşırdı. Birdən
Zəngəzur
torpaqlarına qan və bizim el-obaya zülm verən Zəngəzur uyezdinin milis rəisi və
iki n
əfər də milisi tanıdıq. Artıq gecikmək olmazdı. Nəsib gur səslə: - Əllərinizi
qaldırın, siz artıq mühasirədəsiniz! Bu an Kəblə Səkinə atdan düşüb Papaqlı
qayanın arxasına keçdi. O da möhkəm səslə: - Əllərinizi qaldırın, silahları atın! Bu
s
əs elə bil Şorsulu dərəsindən hər qayanın arxasından əks-səda verdi. Axı Şorsulu
d
ərəsi hər tərəfdən qayalarla əhatə olunur. Gecələr burada bir nəfər danışsaydı elə
bilirdin ki, böyük bir qoşun var. Buralar gecələr
elə vahiməli olur ki, tək getmək
Əşir Bəşiroğlu
39
mümkün olmur. S
əsin çoxluğuna görə qəza milis rəisi səsini belə çıxarmadı. Silahı
atıb, sakit dayandı. Bu Zəngəzur mahalını zara gətirən Aruşanyan idi. Onun adı
g
ələndə bütün Zəngəzur mahalı onu lənətləyir, qəddar və qaniçən kimi tanıyırdı.
El
ə Məmmədrəhimi də bu qaniçən Aruşanyanın dəstəsi tutub əli-qolu bağlı
g
ətirmişdilər. Axı Kərbəlayı Səkinə ellər gözəli olan Gülzarı qətlə yetirəndə
Aruşanyana güllə atsa da ona dəyməmiş o aradan çıxmışdır. İndi tale onları
yenid
ən üzbəüz gətirmişdi. Kəblə Səkinə bilirdi ki, əgər onlar güllə atsalar, o saat
Gorusdan, Karun
zurdan, Dığdan silahlı adamlar töküləcəklər. Özü heç, nəvələrini
m
əhv edərlər, nəslini kəsərlər. Nəsib bu sakitliyi hiss edərkən yenə: Hə, rəis,
başında dəstə olanda özünü basılmaz hiss edirsən. İndi cavab ver. Bax, mən indi
g
əlmişəm atamın qanını almağa, siz murdarlar atamı diri-diri torpağa basdıranda
a
xı o dedi ki, mənim övladlarım sizdən qanımı alacaqlar, indi cavab ver.
Aruşanyan, əgər əlini tərpətsən, səni tikə-tikə edəcəyik. Artıq Aruşanyan hiss
edirdi ki, t
ələyə düşüb. Şirin dilini işə salır: Ara, sən Qaçaq Nəsibsən? Nəsib
t
əmkinini pozmadan: Bəli, mənəm. Məni sizin ədalətsizliyiniz bu dağlara salıb.
Gec
ələr daşlar yastığım, buludlar yorğanım olub. İndi sən cavab ver, silaha əl
atsanız özünüzü ölmüş bilin. Əllərinizi yuxarı qaldırın, yoxsa atəş açacağam. Artıq
heç bir çıxış yolu olmayan Aruşanyan və müdafiəçiləri əllərini göyə qaldırmışdılar.
H
ər üçü atdan düşmüş, daş heykəl kimi dayanmışdılar. “İndi sağ-salamat
qalmaq
ist
əyirsinizsə, körpə nəvələrinizdən məhrum olmaq istəmirsinizsə,
mən əmr
edir
əm, Aruşanyan sənə izn verirəm, müdafiəçilərinizin əllərini bağlayın, üçünüzdə
biziml
ə gedib atamın basdırıldığı yeri mənə göstərəcəksiniz, onu yerdən çıxarıb
sonra sizi azad ed
əcəyik”. Aruşanyana sanki yeni həyat bəxş etdilər. Tez hər iki
müdafi
əçisinin əllərini bağladı, özünün və onların silahlarını bir neçə metr kənara
atıb: Hə, indi getmək olar – dedi. Kərbəlayi Səkinə möhkəm səslə: “Nəsib, heç
birini öldürm
ə, əlini o murdarların qanına batırma” – dedi. Nəsib: Hə, indi gəl
atam
ın yenicə soyumuş bədəninə bax, gör üç gün torpağın altında qalıb, ölümə can
verm
əyib. Kərbəlayi Səkinə meyitə: “Ay oğul, səni qətlə yetirənlər indi ölmüş,
soyumuş cəsədinin qarşısında baş əyirlər. Yox, yox çıxarın meyiti, üzünü qibləyə
çevirin, qoyun bir dua oxuyum”. Bunu
deyib cibind
ən ülgüc çıxartdı, ağ saçlarını
k
əsib oğlunun buza dönmüş cəsədinin üstünə tökdü. “Oğul, qoy mənim bu ağ
saçlarım da səninlə o haqq dünyaya getsin. İndi bil ki, sənə süd verən ana bax bu