Birinci lövhə üzərinə təbii işıq düşdükdə, o özündən yalnız optik ox istiqamətində olan
rəqsləri və ya rəqslərin optik ox istiqamətindəki komponentlərini buraxacaqdır. Əgər ikinci
lövhənin optik oxu birinci lövhənin optik oxuna paraleldirsə, birinci lövhədən keçən rəqslər
dəyişmədən ikincidən də keçəcəkdir (şəkil 61). İkinci lövhəni işığın yayılma istiqaməti ətrafında
fırlatmaqla lövhənin optik oxu ilə işığın yayılma istiqaməti arasındakı bucağı tədricən
kiçiltdikdə, ikinci lövhədən keçən işığın intensivliyi də tədricən zəifləyəcəkdir və nəhayət bu
lövhələrin optik oxları bir-birinə perpendikulyar vəziyyət aldıqda, ikinci lövhədən işıq
keçməyəcəkdir.
Hər iki turmalin lövhə eyni olsa da, birinci lövhə polyarlaşdırıcı rolunu oynadığı halda, ikinci
lövhə işığın polyarlaşma dərəcəsini və həm də onun amplitudunun istiqamətini müəyyən edir.
Ona görə də ikinci lövhə
analizator
adlanır. Polyarlaşdırıcıdan keçən işığın intensivliyini təyin
edək. Şəkildən göründüyü kimi, təbii işıq rəqslərindən hər birinin amplitudunun birinci turmalin
kristalından keçən toplananı E
0
=E
təbii
·cos
-yə bərabərdir. Polyarlaşdırıcıdan çıxan işığın inten-
sivliyi, onun üzərinə düşən təbii işığın intensivliyinin yarısına bərabərdir.
I
0
=1/2
I
təbii
Birinci və ikinci turmalin kristallarından çıxan işığın intensivliklərini uyğun olaraq
I
0
və
I
ilə
işarə etsək, təcrübə
I =I
0
cos
2
olduğunu göstərir. Deməli, analizatordan keçən işığın intensivliyi
analizatorla polyarizatorun bas kəsik müstəviləri arasında əmələ gələn bucağın kosinusunun
kvadratı ilə düz mütənasib olaraq dəyişir. Bu Malyus qanunudur. Sonuncu düsturdan göründüyü
kimi, kristalın oxları paralel olduqda (
=0°) ekranda intensivlik maksimum, perpendikulyar
olduqda (
= 90°) isə sıfır olur. Bu halda analizatordan işıq keçməyəcəkdir. Göründüyü kimi,
analizatordan çıxan işığın intensivliyi təbii işığın intensivliyinin yarısından çox olmur. İndi iki
turmalin kristalı ilə aparılan təcrübənin nəticəsini izah edək. Turmalin kristalı təbii işığı xətti
polyarlaşmış işığa çevirir. Xətti polyarlaşmış işıqda elektrik vektorunun yerləşdiyi müstəvi
Dostları ilə paylaş: