Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi a. A. Bakixanov adına tariX İnstitutu
|
ştamplanmış zəruri material, 6,2 min dollarlıq alüminium məmulatı, 19,8 min dollarlıq mərkəzəqaçma nasoslan, 10 min dollarlıq lift və şkipli qaldıncı, 10,8 min dollarlıq gücü 1 kvat- dan çox olmayan transformator, 9 min dollarlıq gücü 16 kva-a qədər olan transformator, min dollarlıq lazar sistemləri üçün disk, 44,5 min dollarlıq gücü 100 v-dan çox olan elektrik dövriyyəsi üçün avadanlıq, 3 min dollarlıq isə 15 ədəd əlil ara- balan kimi humanitar yardımlar alınmışdır (18, 680). 2005-ci ildə Gürcüstandan 175,8 min dollarlıq humanitar yardım Azərbaycana gətirilmiş, Gürcüstana isə dəyəri 112,9 min dollarlıq yardım göndərilmişdir. Bu müddətdə Qazaxıstandan 8,4 min dollarlıq humanitar yardım alınmış, oraya isə 7,8 min dollarlıq yardım edilmişdi. Özbəkistandan dəyəri 3,5 min dollar olan yardım alınmış, oraya isə 3 min dollarlıq yardım göndəril- mişdir (19,750). Bu müddətdə Türkiyədən isə 3054,6 min dollarlıq humanitar yardım alınmış, oraya isə 9 min dollarlıq humanitar yardım göndərilmişdir (19,746). “İpək yolu” proqramına qoşulmuş ölkələrlə humanitar əlaqə- lərin bu cür genişlənməsi, təbii ki, bu ölkə xalqlannın bir-birinə yaxınlaşmasına, münaqişəli regionlarda əhalinin zəruri ehtiyac- larının ödənilməsinə, son nəticədə sabitliyin yaradılmasına, dün- yanın qlobal problemlərinin həllinə geniş imkanlar açır. Göründüyü kimi, “Yeni İpək yolu”nun yaradılması qədim dövrdə olduğu kimi, müasir dövrdə də xalqlann nəinki iqtisadi, eyni zamanda elmi, mədəni, humanitar əlaqələrinin inkişafma, qarşılıqlı zənginbşməsinə, elmi-texniki və mənəvi dəyərlərin mübadiləsinə geniş imkanlar açmışdır. Belə bir həqiqəti dünya xalqları dərk etməyə başlamışdır ki, yalnız qarşılıqlı elmi və mədəni əlaqələr sayəsində bəşəriyyəti narahat edən qlobal problemlərin həllinə, humanist, sivil cəmiyyətin yaradılmasma, iqtisadi tərəqqiyə nail olmaq mümkündür. NƏTİCƏ XX əsrin sonlannda dünyanın siyasi mənzərəsində əsaslı dəyişikliklərin baş verməsi, dinc birgəyaşayış anlayışının ümum- bəşəri düşüncənin əsasını təşkil etməsi, köhnə imperiyalann dağıdılması ilə iqtisadi nüfiız dairələrinin, yeni güc mərkəzlərinin formalaşması, postsovet məkanında yeni müstəqil dövlətlərin yaramnası, bazar münasibətlərinə keçilməsi keçmişdə mövcud olmuş Şimal nəqliyyat yollanndan asılılığa son qoyulmasını, iqtisadi blokadanın aradan qaldınlmasını tələb edirdi. Mərkəzi Asiya və Qafqazdan Avropaya birbaşa çıxmağa imkan verən əlverişli ticarət yolunun yaradılması ilə Avropa və Dünya bazarına sərbəst çıxışın təmin edilməsi, dünya birliyinə iqtisadi, siyasi və mədəni baxımdan daha geniş formada inteqrasiya həyati zərurətə çevrildi. Yalnız bu yolla güclü milli iqtisadiyyatm yaradılması, dövlətçiliyimizin iqtisadi və siyasi cəhətdən möh- kəmləndirilməsi təmin edilə bilərdi. Belə bir şəraitdə “Tarixi İpək yolu”nun yeni formada dirçəl- dilməsi Azərbaycan xalqmın tarixi taleyində mühüm rol oynadı. Müstəqilliyimizin ilk illərində Azərbaycanın qoşulduğu və həyata keçirdiyi “Yeni İpək yolu” layihəsi ölkəmizin gələcək inkişafı baxımından эп uğurlu addımlardan biri oldu. Bu proses infrastruktur sahələrinin yenidən qurulması, ölkə iqtisadiyyatının dinamik inkişafı, xarici iqtisadi əlaqələrin dərinləşməsi, qlobal- laşan dünya ilə inteqrasiya proseslərinin genişlənməsi, region ölkələrində sabitliyin, sosial-iqtisadi tərəqqinin təmin edilməsi baxımından çox böyük əhəmiyyətə malik olmuşdur. Bərpa prosesinə qədərki dövrdə Azərbaycan Respublikasında mövcud nəqliyyat sistemi və yol təsərrüfatı qeyri-qənaətbəxş vəziyyətdə olmuş, onun daxili imkanlar hesabına yenidən qurul- masının ciddi çətinliklə müşayiət olunması aydmlaşmışdır. Bun dan sonrakı dövrdə “Tarixi İpək yolu”nun Ьэфаз 1 ideyasının gerçəkləşdirilməsi istiqamətində gərəkli addımlar atılmışdır. Bu prosesə aparan tarixi yolda, “Yeni İpək yolu”nun yaradılmasında ölkə başçısı Heydər Əliyevin həyata keçirdiyi tədbirlərin, Avropa Birliyinin “Tasis”, “TRASEKA” proqramlan çərçivəsində hazırla- diqlan texniki və investisiya yardım layihələrinin reallaşdınlma- sının böyük əhəmiyyəti olmuşdur. “Tarixi İpək yolu”nun bərpası ilk növbədə iqtisadi xarakterli zərurətdən irəli gəlmiş, həm milli regional, həm də beynəlxalq iqtisadi şərtlə bağlı olmuşdur. Вэгра prosesinin milli, regional iqtisadi nəticələri aşağıdakılar olmuşdur: - Respublikamızm və müstəqilliyini əldə etmiş digər region ölkələrinin Rusiyadan olan nəqliyyat, iqtisadi asılılığına son qo- yulmuş, Avropa və dünya bazanna müstəqil çıxış təmin edilmişdir; - Milli iqtisadiyyatın inkişaf etdirilməsi, nəqliyyat və digər infrastruktur sahələrinin dünya standartlanna uyğun yenidən qurulması üçün xarici investisiyanın ölkə iqtisadiyyatına cəlb edilməsi mümkün olmuşdur; - Bazar iqtisadiyyatının uğurla inkişaf etdirilməsi, elmi-tex- niki nailiyyətlərin, yeni texnologiyalann ölkə iqtisadiyyatına tətbiq edilməsi geniş miqyas almışdır; - Ixrac və tranzit daşımalannın həcmi genişlənmiş, bu proses ölkənin valyuta ehtiyatının artmasında, etibarlı büdcə siyasətinin formalaşdınlmasında böyük əhəmiyyətə malik olmuşdur; - Ölkəmizin və region ölkələrinin milli iqtisadi təhlükəsizliyi möhkəmlənmişdir; - Nəqliyyat dəhlizinin fəaliyyəti yeni iş yerlərinin açılmasına, ciddi sosial problem olan işsizliyin aradatı qaldınlmasına imkan yaratmışdır; - Ölkə üçün gəlirli sahə sayılan turizmin daha geniş miqyasda inkişaf etdirilməsi mümkün olmuşdur; - Ekoloji tarazlığm pozulmasının qarşısınm alınması üçün bu istiqamətdə kompleks tədbirlər həyata keçirilmişdir; - “Yeni İpək yolu”nun yaradılması ilə əlaqədar infrastruktur sahələrinin müasir tələblər baxımmdan idarəetmə qabiliyyəti olan yüksək ixtisaslı, peşəkar kadr potensialı formalaşdırılmışdır; - Ən müasir rabitə və informasiya texnologiyalannm tətbiq edilməsinə başlanmışdır; Yüklə Dostları ilə paylaş:
|