86
d
ərəcədə vacib və maraqlı olmasını təyin edən “alət”
yaradılmışdır. Əgər məqaləyə həftələrlə və ya
aylarla müraciət
olunmursa, h
əmin məqalənin silinməsi məsələsi də qalxa bilər.
Şəkil 27. Vikipediyanın ingilis dili bölməsindəki ”Azerbaijan”
m
əqaləsinə olan müraciətlərin sayının təyin edilməsi
(http://stats.grok.se/en/200804/Azerbaijan)
Yuxarıda deyilənlərə onu da əlavə etmək lazımdır ki,
saytda heç bir m
əsuliyyət daşımadığı haqqında məlumat
verilmişdir:
"This is very much a beta service and may
disappear or change at any time”.
6.2
.3. Search Wikia axtarış sistemi
Vikipediya ensiklopediyasının daxili axtarış sisteminin
keyfiyy
əti bu layihənin populyar olmasına səbəb olan əsas
amill
ərdəndir. Odur ki, Vikipediyanın yarandığı ildən (2001)
başlayaraq, layihə üçün mükəmməl daxili və xarici axtarış
sisteminin işlənməsi əsas şərt idi. 2007-ci ildə Vikipediya
layih
əsinin müəlliflərindən biri, Cimmi Uels bəyan etdi ki,
88
Şəkil 29. Search Wikia axtarış sisteminin veb-saytı
Lakin Cimmi Uels hesab edir ki, g
ələcəkdə Search Wikia
Google, Yahoo, Microsoft t
ərəfindən təklif edilən axtarış
sisteml
əri ilə müqayisədə daha effektli alternativ
olacaqdır: ”Əgər biz axtarış sorğularında keyfiyyətli
nəticələr
əldə edə bilsək, mən fikirləşirəm ki, bu axtarış servisləri
bazarında güclərin yerləşdirilməsini əhəmiyyətli dərəcədə
d
əyişəcəkdir. Açıq axtarış platformasının köməyi ilə biz bu
bazarın liderləri olan Google, Yahoo və Microsoft-a qarşı dura
bil
ərik”.
Vikipediya
ensiklopediyası üçün nəzərdə tutulmuş bu
sistemd
ə, virtual ensiklopediyada qeydiyyatdan keçmiş şəxslər
sosial şəbəkəyə qoşularaq dostlarının siyahısını, onların daxil
etdikl
əri şəkil və məqalələrin kataloqunu əldə etməklə yanaşı,
ist
ədikləri istifadəçinin ümumi fəaliyyəti haqqında məlumat
toplaya bil
ərlər.
N
əzərdə tutulmuşdur ki, Search Wikia
sistemində
axtarışların əvvəlində mini məqalə veriləcəkdir və bu məqaləyə
89
konkret suala cavab olaraq avtomatik yaradılmış məlumat daxil
olacaqdır. Məlumat şəkil, səs və mətn şəklində təqdim
olunacaqdır. Mini-məqalənin altında isə Search Wikia
indeksind
ən seçilmiş axtarış nəticələri veriləcəkdir. Hal-hazırda
burada 50-100 milyon veb-s
əhifə yığılsa da Cimmi Uels onların
sayının az olmasından narazıdır və ümid edir ki,
gələcəkdə
onların sayı daha çox olarsa, Search Wikia axtarış sisteminin
daha keyfiyy
ətli işləməsi mümkün olacaqdır.
Dig
ər tərəfdən istifadəçilər ayrı-ayrılıqda axtarış
n
əticələrinin reytinqini təyin etmək imkanı əldə edəcəklər ki,
növb
əti sorğular zamanı Search Wikia sistemi bunu nəzərə
alacaqdır. Bu üsulla istifadəçilər axtarışın alqoritmik
n
əticələrinə təsir edə biləcəklər.
Sistemd
ə spamlara qarşı proqram da nəzərdə tutulmuşdur
v
ə əgər kimsə sistemdən spamların yayılması üçün istifadə
etm
ək fikrinə düşərsə, o şəxs, administrator tərəfindən aşkar
edil
ərək bloklanacaq və gələcəkdə onun layihədə iştirakına
qadağa qoyulacaqdır. Gələcəkdə sistemə şəkil və xəbərlər üzrə
keçidl
ərin qoyulması da nəzərdə tutulmuşdur.
Search Wikia
sistemind
ə ilk zamanlar yalnız ingilis dilində olan saytlara
keçidl
ərin qoyulması nəzərdə tutulsa da, artıq, alman, fransız,
rus v
ə s. dillərdə olan saytların siyahısı genişlənməkdədir.
G
ələcəkdə tədricən müxtəlif dillərdə fəaliyyət göstərən saytların
da bu siyahıya daxil edilməsi gözlənilir.
Cimmi Uelsin bildirdiyin
ə görə
Search Wikia sisteminin
proqram t
əminatı, oradakı verilənlər
və indeks pulsuz veriləcək
v
ə onları hər kəs əldə edərək şəxsi axtarış sistemi yaratmaq
imkanına malik olacaqdır.
Search Wikia layih
əsi ilə Wikia kommersiya
kompaniyası məşğul olur. 40 nəfər işçisi olan bu kompaniyada
Cimmi Uels Wikia direktorla
r şurasının sədri vəzifəsini icra
edir. N
əzərə almaq lazımdır ki, Wikia və Vikimedia ayrı-ayrı
t
əşkilatlardır və Wikiadan
fərqli olaraq, Vikipediya layihəsini
idar
ə edən Wikimedia Foundation qeyri-kommersiya təşkilatıdır
[29].