1. İstehsal otaqları . . . . . . . . . . . . . 8 – 10
2. İnzibati otaqlar . . . . . . . . . . . . . 10 – 16
3. Yardımçı – istehsal otaqları . . . . . . . . . 6 – 8
4. Anbar otaqları . . . . . . . . . . . . . . 4 – 5
5. Dəhliz, pilləkən, soyunub – geyinmə otağı, tualet . 2 – 3
İşıqlandırma üçün müəyyənləşdirilən gücün hesablanması aşağıdakı formada
həyata keçirilir:
Cədvəl 6 (25)
Otaqlar
İşıqlanma
norması,
Vt / m
2
Döşəmənin
sahəsi, m
2
Tələb olu
nan güc, Vt
/ kVt
Qurğularda
istifadə edi
lən
lampa-
lar, ədəd
Quraşdırı-
lan lampa
ların sayı,
ədəd
Müəy-
yənləşdi
rilən güc
kVt
1.
2.
3.
4.
5.
. . .
n
C ə m i
İşıqlandırma üçün tələb edilən güc aşağıdakı bərabərlikdən hesablanır:
,
.
ş
e
m
iş
k
P
P
burada:
P
m.
– işıqlandırma üçün müəyyənləşdirilən güc, kVt;
k
e
= 0,8 – eyni vaxtda qoşulmanı nəzərə alan eynivaxtlılıq əmsalı;
95
,
0
ş
şəbəkənin faydalı iş əmsalı (f.i.ə).
Balıq emalı müəssisələri üçün tələb edilən ümumi güc, aşağıdakı
bərabərlikdən təyin edilir:
2
2
.
.
.
.
)
(
r
iş
e
t
üm
P
P
P
P
, kva.
18
Balıq emalı müəssisələri bir çox hallarda 6 – 10 kV gərginlikli yüksək
cərəyanlı şəbəkələrdən, tənzimləyici transformator yarımstansiyasından
keçirilməklə elektrik enerjisi ilə təchizatlanır ki, bu yarımstansiya da güc və
işıqlandırma qurğularını qidalandırmaq üçün istifadə edilən 380 – 220 Volt
gərginlikli, üç fazalı dəyişən cərəyan verir.
Tələb edilən ümumi gücə (gərginliyə) uyğun olaraq, lazım gələn güc
transformatoru seçilir.
11.9. Elektrik enerjisi sərfinin təyini
Güc məqsədli cərəyan qəbulediciləri üçün illik elektrik enerjisi sərfi
aşağıdakı bərabərlikdən təyin edilir:
.
.
.
.
is
e
t
güc
k
n
z
P
A
kVt – saat.
burada:
A
güc
– güc tok qəbulediciləri üçün illik elektrik enerjisi sərfi,
kilovatsaat;
P
t.e.
– tələb edilən güc, kVt;
z – növbədə iş saatlarının miqdarı;
n – il ərzində iş növbələrinin sayı (müəssisənin təqvim iş
qrafikindən götürülür);
K
is.
= 0,8
0,95 – tələb edilən gücdən istifadə əmsalı.
İşıqlandırma üçün illik elektrik enerjisi sərfi aşağıdakı kimi təyin edilir:
.
.
.
is
iş
il
k
n
z
P
A
kVt – saat.
burada:
P
iş.
– işıqlandırma üçün tələb edilən güc, kilovat;
n – illik iş növbələrinin sayı.
Məhsul vahidi üçün nisbi elektrik enerjisi sərfi aşağıdakı bərabərlikdən təyin
edilir:
,
2
1
M
A
A
N
.)
.
.
(
b
ş
m
ton
saat
kVt
19
burada:
M – zavodun illik məhsuldarlığı, ton və ya m. ş .b.
11.10. Soyuqluq sərfinin təyini
Balıq sənayesi və balıq emalı müəssisələrində soyuqdan texnoloji məqsədlər
üçün (balığın və digər materialların dondurulması və soyudulması) və anbarlarda,
habelə istehsal sexlərində aşağı temperatur rejiminin yaradılması üçün istifadə
olunur. Bütün məqsədlərə sutkalıq soyuqluq sərfi kalori (kal) hesabatı ilə təyin
edilir. Bu hesabatla habelə, bütün avadanlıqların soyuqluq məhsuldarlığı və
soyuducu kameraların məhsulları saxlamaq və ya istehsal otaqlarını soyutmaq
üçün soyuducu səthləri də hesablanır.
Kalori hesabatları üçün soyudulan otaqların plan və kəsiklərini, onların tələb
olunan istiliklərini və ölçülərini bilmək mütləqdir.
Balıq emalı müəssisəsi üçün ümumi sutkalıq soyuqluq sərfi aşağıdakı
bərabərlikdən tapılır:
4
3
2
1
Q
Q
Q
Q
Q
burada:
Q
1
– otaqların xarici divarlarının istilik keçirməsinə sərf olunan
soyuqluq;
Q
2
– daxil olan materialların soyudulması və dondurulması üçün
soyuqluq sərfi;
Q
3
– otaqların ventilyasiyası zamanı havanın soyudulması və
qurudulması üçün soyuqluq sərfi;
Q
4
– qapıların açılması, işçilərin gəlməsi, işıqlandırma və s. zaman
istismar itkilərinə soyuqluq sərfi.
Sutka ərzində istilikkeçirməyə sərf edilən soyuğun cəm miqdarı aşağıdakı
bərabərliklə təyin edilir:
24
1
s
i
t
t
k
F
Q
sutka
saat
Vt
20