___________ Milli Kitabxana_______________
39
– Evə gedin, yəqin ki, uşaqlarınız var. Onlar sizi gözləyir.
– Heç nə olmaz, mən qalacağam.
Bütün xəstəxana bu gəlinin fəryadına yığışmışdı.
Hamı ona təskinlik onu sakitləşdirmək istəyirdilər.
– Qızım, ağlamaqla bizə də mane olursan, yoldaşına qan
lazımdır, gedib o biri binadan gətirmək lazımdır.
– Bu saat doktor, gedib gətirərəm. Şövkət çölə qaçdı. Ancaq
hansı binaya getmək lazım olduğunu bilmirdi. Xəstəxananın
qapısına tərəf qaçdı. Birdən bir Sovet tankının xəstəxananın
həyətinə girdiyini gördü.
Həyətdə kimsə yox idi.
Bütün qapılar bağlanmışdı. İşıqlar da keçirildi. Şövkət xanımı
bir qorxu, bir vahimə hissi bürüdü. Həyətdə gəzişən itlər də yoxa
çıxmışdı. Yaxınlıqdakı binanın pəncərəsindən səs eşitdi:
– Bura gəlin, - tez, bura.
Səs gələn tərəfə döndü. Pəncərədən bir neçə əl ona tərəf
uzandı. Əllərini uzatdı. Pəncərə hündürdə idi. Xəstəxananın
həyətində fırlanan tank isə onlara tərəf dönürdü.
– Bir azca yuxarı qalxa bilsəydin.- deyə pəncərədən kimsə
ona ürək-dirək verirdi. Şövkət barmaqlarının ucuna qədər
qalxdı, axır ki, birtəhər onun əllərindən tutub, pəncərədən içəri
sala bildilər. Huşunu itirən Şövkət xanımı naşatır ilə özünə
gətirdilər. O, gözünü açan kimi ilk sözü bu oldu:
– Ramiz necə oldu? Əməliyyat qurtardımı?
– Hə, az qalıb, – deyə yenə onu aldatdılar.
Həkimlər bir-birinə baxıb gözlərini yayındırır, həqiqəti ona
deməyə heç kəs cürət etmirdi.
– Ara sakitləşib evə gedə bilərsiniz. Qohumunuz dalınızca
gəlib.
– Kimdir?
– Deyəsən, qaynınızdır.
___________ Milli Kitabxana_______________
40
Şövkət dəhlizə çıxdı. Qaynı hönkürtü ilə ağlayırdı.
– Sən niyə ağlayırsan? Ramiz əməliyyat olunur, həkimlər
onu qurtaracaqlar.
Elə bil qaynı onun dediklərini eşitmirdi.
Şövkət qaynının daşa dönmüş üzünə baxa-baxa qışqırdı:
– Eşidirsən, indicə əməliyyat qurtaracaq, ramizi palataya gə-
tirəcəklər, mən ona qan gətirməyə getmişdim, tank üstümə
gəlirdi.
Şövkət havalı adamlar kimi rabitəsiz danışırdı:
-
İndi Ramizi gətirəcəklər, bizi çağıracaqlar içəri...
Qaynı dillənmirdi Onun çiyinləri titrəyirdi.
Birdən elə bil ki, Şövkətin başına qaynar su tökdülər.O
qaynının qarşısında durub gözlərini onun üzünə zillədi və
israrla soruşdu:
– Mənə düzünü söylə, içəridən sənə nə isə dedilər, Ramizə
nə isə olub?
Qaynı ağır-ağır dilləndi:
– Şövkət, gəl gedək evə, burada ağlama.
– Bəs Ramiz? Ramizi burada necə qoyub gedim mən?
– Şövkət... Şövkət daha Ramiz yoxdur... Mən səni aparmağa
gəlmişəm.
– Necə yəni, yoxdur, mən onu öz əllərimlə bura gətir-
mişəm...
Şövkət dəli kimi həkimlərin üstünə yüyürdü:
– Öldümü, öldümü Ramiz? Niyə axı, niyə...o ölməli insan
deyildi axı? Bəs Siz ona niyə kömək edə bilmədiniz, niyə?
Şövkət xanım başını divara çırpır, qışqırır, fəryad qoparır, od
tutub alışan ürəyinin yanğısını heç cürə soyuda bilmirdi.
Bu fəryad o gecə şəhid olan 135 nəfərin fəryadı idi. Bu
hayqırtı 135 şəhid anasının, şəhid bacısının fəryadı, ah-naləsi,
harayı idi.
___________ Milli Kitabxana_______________
41
Qayını Hüseynağa Şövkət xanımı güc-bəla həyətə çıxarıb
maşına oturtdu. Xəstəxananın həyəti adamla dolu idi. Hər kəs
öz ölüsünü aparmağa, gecə itkin düşənini axtarmağa gəlmişdi.
Yola çıxdılar. Dan yeri yavaş-yavaş ağarırdı. Küçələr, mey-
danlar qan gölünə çevrilmişdi. Havadan da qan iyi gəlirdi.
Yanğınsöndürən maşınlar asfaltı yuyur, əli avtomatlı hərbçilər
kürəklə yerə pərçimlənmiş insan cəsədlərinin qalıqlarını yığıb
maşınlara doldururdular.
Qaynı maşının sürətini lap azaltdı, yavaş-yavaş əsgərlərə
yaxınlaşdılar. Əsgərlərdən biri yolun ortasında dayanıb əlini
qaldırdı. Qaynı maşını saxladı.
Əsgərlər onların ikisini də maşından düşürüb divara söy-
kədilər. Onlardan biri avtomatı qaynının sinəsinə söykəyib
bağırdı:
– Səhərin gözü aşılmamış hara gedirsiniz? (yəqin ki,
böyükləri idi).
Gözlərinin yaşı qurumuş Şövkət qəzəblə onlara tərəf döndü.
Heç bir şey fikirləşmədən əlini avtomata tuşlayıb dedi:
– Siz Ramizimi bununlamı öldürdünüz? Niyə? Biz sizə
neyləmişdik, axı? – dedi. Sonra isə özündən asılı olmayaraq:
– Siz faşistsiniz, qatilsiniz, cəlladsınız, – deyə qışqırdı.
Yenə də Allahın Şövkətə rəhmi gəldi. Artıq bu gün 2-ci dəfə
idi ölümlə üz-üzə dursa da, ölümün soyuq nəfəsini hiss eləsə
də, Tanrı onu qorudu, bu qorxulu kabusdan yaxa qurtara bildi.
Əsgər qəzəbindən gözləri alışıb yanan gəlindən qorxub bir
addım geri çəkildi və yavaşca:
– Sizi öldürən, camaatı qıran biz deyildik. Onlar artıq şəhəri
tərk eləyiblər. İndi isə tez olun, çıxın gedin burdan, tez gedin
burdan, tez, tez...
Əmr verən deyəsən böyükləri idi. Əsgərlər yolu açdılar.
Hüseynağa qardaşı arvadının qolundan tutub maşına mindirdi.
___________ Milli Kitabxana_______________
42
– Görmürsən bunların ağzından qan iyi gəlir, niyə arının yu-
vasına çöp uzadırsan, çəkib vuracaqlar, heç uf da deməyə-
cəklər...
– Cəhənnəmə vursunlar, onsuz da biz itirdiyimizi itirdik...
...Həyətə girəndə ilk əvvəl gözlərinə sataşan balaları oldu.
Dördü də qapının ağzında durub analarına baxırdılar. Uşaqlar
bir ağızdan soruşdular:
– Ana, bəs ata niyə gəlmədi, o necə oldu, hara getdi?
– O, yoxdur, ata yoxdur, o bir daha heç vaxt gəlməyəcək-
dedi Şövkət və kökündən kəsilmiş ağac kimi yerə yıxıldı.
Gözlərini açanda balalarının dördünün də ağlayaraq ona
sarıldığını görəndə özünü ələ aldı. Uşaqları bağrına basdı. Başa
düşdü ki, Ramizsiz görəcəkləri günləri qabaqdadır.O bundan
sonra bu dəhşətli həyatın bütün əzablarına dözməli, sınaqlarına
tab gətirməli, onu gözləyən çətinliklərdən təkbaşına çıxış yolu
tapmalı, balalarını böyütməli, onlar üçün, onların xatirinə
yaşamalı, Ramizin ciyərparalarını yaşatmalıdır.
* * *
1990-cı ilin 20 Yanvar səhəri ağır və dəhşətli bir cinayətə
şahidlik elədi. 19-dan 20-nə keçən gecə artıq dayaqları laxlayıb
çökməkdə olan Sovet imperiyasının Bakını qan çanağına
döndərmək planı başa çatdı. Lakin tanklar, avtomat silahlar
qədim bir xalqı susdura, onun aşıbdaşan intiqam hissini öldürə
bilmədi. Hər bir şəhid oğlumuz və qızımız on minlərlərlə
soydaşının əvəzinə ölümə meydan oxudu, düşmən məğlub
oldu, Azərbaycan xalqı öz şəhidləri ilə birgə qəhramanlıq
tarixinin yeni səhifəsini yazdı. Matəm, göz yaşı ilə açılan səhər
xalqımızın azadlıq və müstəqillik arzusunu üç rəngli bayrağı ilə
bərabər başı üzərinə çəkdi....
Dostları ilə paylaş: |