22
warmosaxviTi
eqsperimenti:
Tavisufali,
Tanaswori da
mizanmimarTuli
individebis
„sawyisi
mdgomareoba”
„maqsiminis wesi”
gadanawilebis
samarTlianobis
axali ganmarteba
jon roulzi
„samarTliani
sabaziso wesrigis”
Seqmna
jon lo kis msgav sad, ro ul zi er T g var sawyis mdgo ma re o ba ze sa ub-
robs. amas Ta na ve, is gu lis x mobs ada mi a ne bis ara bu neb riv mdgo ma-
re o bas, ro me lic odes Rac re a lu rad ar se bob da, ara med hi po Te zur
mdgo ma re o bas, ro de sac er T ma neTs mxo lod sa ku Ta ri in te re se bis-
T vis meb r Zo li, Ta vi su fa li da Ta nas wo ri ada mi a ne bi xvde bi an da
sa mar T li a no bis er Ti an prin ci peb ze Tan x m de bi an.
ro ulzs mi aC nia, rom sa mar T li a nia sa ba zi so wes ri gi da mid go me bi,
rom leb ze dac er To bis (an sa zo ga do e bis) wev re bi sa mar T li a no bis
pi ro beb Si kon sen su sis sa fuZ vel ze Tan x m de bi an.
war mo sax vi Ti eq s pe ri men ti ima sac gu lis x mobs, rom in di vi dis sa zo-
ga do eb ri vi mdgo ma re o ba jer ga ur k ve ve lia. ami tom, ro ul zis az riT,
ada mi a ne bi da in te re se bu li un da iy v nen, rom sa zo ga do e bis yve la ze
da uc vel ma wev r ma maq si ma lu rad ga i um jo be sos mdgo ma re o ba („maq-
si mi nis we si”).
ro ul zis rTu li Te o ri i dan gvsurs ga mov yoT ori, yve la ze mniS v-
ne lo va ni prin ci pi, ro mel Ta meS ve o bi Tac Se vec de biT Se va mow moT,
Tu ras Se iZ le ba ewo dos sa mar T li a ni.
ro ul zis erT-er Ti dam sa xu re ba is aris, rom man sa zo ga do eb ri vi
ke Til dRe o bis ga da na wi le bis Se sa xeb kla si ku ri li be ra lu ri dis-
ku sia ga na vi Ta ra Te o ri is sa xiT, ro me lic ga da na wi le bis sa mar T-
li a no bas ax le bu rad gan sazR v ravs. amiT ro ul z ma Ta vi suf le be bis
uz run vel yo fis pre ten zi is mqo ne li be ra lu ri tra di cia Ta nas wo-
ro bi sa da sa mar T li a no bis so ci al-de mok ra ti ul ide ebs da u kav Si ra.
2.2.1. jon ro ul zis
sa mar T li a no bis Te o ria
2
fi lo so fi ur de
ba teb Si,
ro gorc we si, jon roul zis
sa mar T li a no bis Te o ria ga ni-
xi le ba xol me.
li be ra lur tra
di ci a ze
da fuZ ne bu li Te o ria man jer
ki dev 1971 wels ga mo aq vey na.
am naS roms gan sa kuT re bu li
po li ti ku ri re zo nan si me-20
saukunis 80-ian da 90-ian
wleb Si moh y va. is tet Ce ri sa da
re i ga nis epo qis sa baz ro ra di-
ka liz mis, ase ve hel mut ko lis mTav ro bis mi er ga mocxa de bu li „su li-
er-mo ra lu ri gar da te xis” al ter na ti vad ga ni xi le bo da (is to ri u li
kon teq s tis Se da re bis T vis: Nida-Rümelin, 1997, gv. 15-16). jon ro ul zis
Te o ri am mwva ve dis ku sia so ci al-de mok ra ti ul wre eb Si ga mo iw via.
Ta vis Te o ri a Si ro ul zi Se is wav lis in te res Ta kon f liq tis re gu-
li re bis sa kiTxs sa zo ga do e ba Si, rom lis wev re bi sa mar T li a nad da
Ta nam S rom lo bis sa fuZ vel ze un da cdi lob d nen de fi ci tu ri ke Til-
dRe o bis ga da na wi le bas. amis T vis sa Wi roa ur Ti er T sa wi na aR m de go
in te re se bis tran s for ma cia „sa mar T li an sa ba zi so wes ri gad„, ro mel-
sac aqvs spe ci fi ku ri in s ti tu te bi (kon s ti tu cia, po li ti kur-eko no-
mi ku ri Car Co e bi da a. S.). Ta vis Te o ri a Si ro ulzs surs gan mar tos
sa mar T li a ni wes ri gis kri te ri u me bi da prin ci pe bi.
is ey r d no ba Sem degs:
Se saZ le be lia sa mar T li a no bis ise Ti Zi ri Ta di ide e bi sa da sa-
er To prin ci pe bis Ca mo ya li be ba, rom le bic yve las T vis mi sa Re bi
iq ne ba;
Ta na med ro ve de mok ra ti e bis mniS v ne lo va ni ni Sa nia is, rom mo qa-
la qe ebs er T ma ne Ti Ta vi su fal da Ta nas wor ada mi a ne bad mi aC ni-
aT;
am sa fuZ vel ze Se saZ le be lia so ci a lu ri Ta nam S rom lo bis prin-
ci pe bis Ca mo ya li be ba.
2
av to rebs ar aqvT gan z ra xu li, sru lad war mo ad gi non jon ro ul zis Te o ria. ma Ti mi-
za nia, praq
ti ku li ma
ga li Te biT ga
ni xi lon sa
mar T li a no bis gan
mar te bis prob
le me bi,
rom le bic xSi rad war mo i So ba mim di na re po li ti kis far g leb Si.
jon ro ul zi
(1921–2002) – li be ra lu ri
mi mar Tu le bis erT-er
Ti cno
bi li fi
lo-
so fo si-mo ra lis ti. har var d Si po li ti kur
fi lo so fi as as wav li da.
1971 wels ga
mo aq vey na yve
la ze gax
ma u-
re bu li naS ro mi „sa mar T li a no bis Te o ria”.
me-20 saukunis 80-ian da 90-ian wleb Si
mis ma Te o ri am da sa ba mi mis ca far To dis-
ku si as, maT So
ris, so
ci al-de mok rat Ta
wre eb Si
da va le ba dis ku si i sa da Sem d go mi mu Sa o bis T vis
jon ro
ul zi gvTa
va zobs, Ca
va ta roT war
mo sax vi Ti eq
s pe ri men ti.
iRebT mis wi na da de bas?
ma Sin war mo id gi neT, rom Ta vi su fa li, Ta nas wo ri da ra ci o na lu rad
mo az rov ne ada mi a ne bis kre ba Si mo na wi le obT:
ro mel prin ci peb ze Se giZ li aT Se Tan x m deT?
ro me li prin ci pe bia sa ka ma To?
ra ar gu men te biT Se iZ le ba sa ka ma To pun q te bis ga qar wy le ba?
ro me li prin ci pe bia gan xor ci e le bu li Ta na med ro ve ger ma ni is fe de-
ra ci ul res pub li ka Si? ro me li ar aris?
23