Hacı Əhməd-Cabir Hacı İsmayıl oğlu
Yüklə 50,87 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- “Ey iman gətirənlər! Oruc tutmaq sizdən əvvəlki ümmətlərə vacib edildiyi kimi, sizə də vacib edildi ki
- Ramazan ayında nazil edilmiĢdir. Aya
- Fərz olan oruclar
- Sünnət olan oruclar
- Məkruh olan oruclar
274 rına toxunur. Bu barədə “Qurani Kərim”-in əl-Bəqərə surəsinin 183, 184 və 185-ci ayələrini oxumaq lazımdır. “Ey iman gətirənlər! Oruc tutmaq sizdən əvvəlki ümmətlərə vacib edildiyi kimi, sizə də vacib edildi ki, (bunun vasitəsilə) siz pis əməllərdən çəkinəsiniz!”. (əl-Bəqərə, 2/183). “(Oruc tutmaq) sayı müəyyən olunan (bir ay) günlərdir. (Bu günlərdə) sizdən xəstə və ya səfərdə olanlar tutmadığı günlər qədər baĢqa günlərdə oruc tutmalıdırlar. Oruc tutmağa taqəti olmayanlar isə (hər günün əvəzində) bir yoxsulu doyuracaq qədər fidyə verməlidirlər. Hər kəs könüllü xeyir iĢ görərsə, (həm oruc tutub, həm də fidyə verərsə), bu onun üçün daha yaxĢı olar. Bilsəniz oruc tutmaq sizin üçün nə qədər xeyirlidir!”. (əl-Bəqərə, 2/184). “Insanlara doğru yolu göstərən, bu yolu açıq dəlilləri ilə aydınlaĢdıran və (haqqı batildən) ayıran (Quran) Ramazan ayında nazil edilmiĢdir. Aya (Ra- mazan ayına) yetiĢən Ģəxslər (bu ayı) oruc tutma- lıdırlar; xəstə və ya səfərdə olanlar isə tutmadıqları günlərin sayı qədər baĢqa günlərdə tutsunlar. Allah sizin üçün ağırlıq deyil, yüngüllük istər ki, fövtə gedən günlərin orucunu tamamlayasınız və sizi düz yola yönəltməsinə görə ona (“Allahu əkbər” deməklə) təzim və Ģükr edəsiniz”. (əl-Bəqərə, 2/185). Oruc tutmaq niyyəti ilə dan yerinin ağarmasından günəş batıncaya qədər bir şey yeyib-içmək, dadına baxmaq kimi şeylərdən özünü məhrum etmək surətilə bədənlə edilən bir ibadətdir. Yetkinlik yaşına gələn, ağıllı hər bir müsəlmanın Ramazan ayında bir ay oruc tutması fərzdir. 275 Oruc dəlilərə, uşaqlara fərz deyildir. Qadınların aybaşı və zahılıq vaxtlarında oruc tutmaları haramdır. Xəstələrin, yolçuların (səfərdə olanların), əmzikli qadınların Ramazanda oruc yemələrinə izn vardır. Yedikləri günlərin oruclarını Ramazandan başqa bir zamanda tuta bilərlər. Oruc tutmaq üçün niyyət etmək, niyyətin başlama və bitmə zamanı bilmək, dan yerinin ağarmasından günəş batıncaya qədər orucu pozan şeylərdən çəkinmək orucun fərzlərindəndir. Ödənən Ramazan orucu ilə, diləmə və kəffarət (cəza) oruclarında günəşin batmasından dan yerinin ağarmasınadək niyyət etmək lazımdır. Niyyət qəlb ilə olur. Dillə söylənilməsi savabdır. Orucun növləri aşağıdakılardır. Fərz olan oruclar: Ramazan ayında tutulan oruc- la, sonradan ödənən (qəza edilən) Ramazan orucudur. Vacib olan oruclar: Diləmə orucu, bilərək yeyi- lən diləmə oruclarının ödənilməsi (qəzası) vacibdir. Sünnət olan oruclar: Fərz və vacib olmayan oruclardır. Məhərrəm ayının 9 və 10-cu günləri tutulan oruclar kimi. Müstəhəb olan (xeyirxah bir iĢ kimi) oruclar: Qəməri ayların 13, 14 və 15-ci günləri tutulan oruclar. Məkruh olan oruclar: Novruz günü və Məhərrəm ayının yalnız 10-cu günü tutulan oruclar. Haram olan oruclar: Ramazan bayramının ilk günü ilə, Qurban bayramının birinci 4 günləri oruc tutmaq haramdır. Oruc tutmaq istəyən şəxslər oruc tutacağı günün axşamı və ya səhəri sübh azanından qabaq niyyət etməlidir. Niyyəti dilə gətirməsi şərt deyil, qəlbindən 276 keçirsədə kifayət edər. Axşam və ya sübh namazından qabaq niyyət etməyi unutduqda, günorta namazına qədər niyyət edə bilərlər. Əgər niyyət etmədən bütün batil edən şeylərdən çəkinsə belə və günortadan sonra yadına düşərsə, orucu batil olar. Ramazan ayının niyyətini hər axşam səhəri gün üçün, ya da Ramazan ayının birinci axşamı bütün ay üçün etmək olar. Oruc tutmağa başlamazdan əvvəl kimin boynunda qüslü olarsa, onu almalı və sonra orucunu tutmalıdır. Orucu pozan Ģeylər Orucu batil edən hallar aşağıdakılardır: 1. Oruc tutan şəxs bilərəkdən bir şey yeyib-içərsə, orucu batil olar. Əgər unutqanlıq üzündən nəsə yeyərsə, orucu batil olmaz. Baş və sinəsinin bəlğəmi ağızın içinə daxil olmayıbsa, onu udmaq orucu batil etməz, daxil olduqda isə onu udmaması vacibdir. Ağız suyunu udmaq isə, istər az olsun, istərsə də çox, orucu batil etməz. 2. Bilərəkdən cinsi əlaqədə olmaq orucu batil edir. Unutqanlıq üzündən olduqda isə batil etmir. Əgər cinsi yaxınlıq zamanı oruc olduğu yadına düşərsə, davam etməməli və dərhal dayanmalıdır, cinsi yaxınlıq etmə- dən mazaqlaşmaq isə orucluq vaxtı bəyənilməyən əməllərdəndir. 3. Insanın ananizm ilə məşğul olması haram olmaqla yanaşı, onun orucunu da batil edir. Lakin əgər yuxuda ikən ondan sperma xaric olarsa, bu hal orucu batil etməz. Bu zaman sübh namazına qədər qüsl alınmalıdır. 4. Yaxşı olar ki, insan oruc tutduğu vaxtlarda bu- xar və tüstünün də boğazına çatmasına imkan ver- 277 məsin. Bu hal qeyri-ixtiyari olaraq baş verdikdə oruc batil olmur. 5. Unutqanlıq və ya məcburiyyətdən başını suya batırdıqda isə orucu batil olmur. Lakin dənizdə və ya hovuzda başı suya batırmaq orucu batil edir. 6. Allahın, Peyğəmbərin (s.ə.v.) və Məsum Imamların (ə) adından yalan danışmaq orucu batil edir, yəni Quranda olmayan hər hansı bir ayəni Quranla əlaqələndirmək və ya Peyğəmbər (s.ə.v.) və Məsum Imamların (ə) demədikləri bir sözü onlara aid etmək orucu batil edir. Yaxşı olar ki, insan dəqiq bilmədiyi Quran ayəsini, Peyğəmbər (s.ə.v.) və Məsum Imamların (ə) hədislərini də bilmədən deməsin. Bu işi səhvən gördükdə orucu batil olmur. 7. Məcburiyyət və ya müalicə üzündən olsa belə, imalə orucu batil edir. Bu müddət ərzində oruc tuta bilməyən şəxslər sağaldıqdan sonra tutmadıqları günlərin müqabilində qəza orucları tutmalıdırlar. 8. Cənabət və ya heyz halında bilərəkdən sübh namazına qədər qüsl almamaq da orucu batil edir. Sübh azanından sonra yuxudan oyanaraq boynuna qüsl gəldiyini görən şəxslər cənabət qüslü alaraq namazlarını qılıb oruclarını davam edə bilərlər. Heyz qanı görən qadınlar eyni qaydada olaraq sübh azanına qədər qüsl alıb oruclarını davam etməlidirlər. 9. Orucu batil edən şeylərdən biri də qusmaqdır. Bu iş qeyri-ixtiyari olaraq baş verdikdə, orucu batil etmir. Orucu pozmayan Ģeylər 1. Unudaraq bir şey yeyib-içmək. Yada düşüncə dərhal dayandırılmalıdır. Yüklə 50,87 Kb. Dostları ilə paylaş:
|