Məclisinin deputatı seçilə bilər. Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi ümumi və
birbaşa seçkilər əsasında 5 il müddətinə seçilmiş, 125 millət vəkilinin daxil olduğu
təkpalatalı parlamentdir. Qanunvericilik fəaliyyətindən əlavə, Milli Məclis dövlət
büdcəsini təsdiq
* Suverenlik (fr. souverainete - ali hakimiyyə
t) - öz daxili və xarici funksiyalarını azad və
sərbəst şəkildə dövlətin Konstitusiyası və qanunları, beynəlxalq hüququn hamılıqla
tanınmış prinsipləri və normaları əsasında həyata keçirmək, habelə xalqın sərbəst
və müstəqil şəkildə öz idarəetmə formasını müəyyən etmək hüququndan ibarətdir.
etməklə yanaşı, ona nəzarət işini də həyata keçirir. Azərbaycan Respublikasının Milli
Məclisi öz səlahiyyətlərinə aid məsələlər üzrə qanunlar və qərarlar qəbul edir.
Qanunlarda və Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin qərarlarında icra
hakimiyyəti və məhkəmə orqanlarına konkret tapşırıqlar nəzərdə tutula bilməz.
Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi Baş nazirin təyin edilməsinə razılıq verir və
Nazirlər Kabinetinə etimad göstərilməsi məsələsinə baxır. Azərbaycan
Respublikasının Milli Məclisi Prezidentin təqdimatına əsasən Konstitusiya
Məhkəməsi, Ali Məhkəmə, apelyasiya məhkəmələri hakimlərini təyin edir.
Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi öz işini ildə iki dəfə çağırılan yaz və payız
sessiyaları vasitəsilə həyata keçirir.
Azərbaycan Respublikasında icra hakimiyyəti Azərbaycan Respublikasının
Prezidentinə mənsubdur. Yaşı otuz beşdən aşağı olmayan, Azərbaycan
Respublikasının ərazisində 10 ildən artıq daimi yaşayan, seçkilərdə iştirak etmək
hüququna malik olan, o cümlədən ağır cinayətə görə məhkum olunmayan, başqa
dövlətlər qarşısında öhdəliyi olmayan, ali təhsilli, ikili vətəndaşlığı olmayan
Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı Azərbaycan Respublikasının Prezidenti seçilə
bilər. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti ümumi, bərabər və birbaşa seçki
hüququ əsasında sərbəst, şəxsi və gizli səsvermə yolu ilə 5 il müddətinə seçilir.
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti səsvermədə iştirak edənlərin yarısından
çoxunun səs çoxluğu ilə seçilir. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Azərbaycan
Respublikası Silahlı Qüvvələrinin Ali Baş Komandanıdır.
Prezident Konstitusiya səlahiyyətlərinin həyata keçirilməsinə şərait yaradılmasını
təmin etmək məqsədilə Prezident Administrasiyasını təşkil edir və onun rəhbərini
təyin edir. Prezident Administrasiyası Milli Məclisə təqdim olunan qanun layihələrini,
prezidentin fərman, sərəncam, tapşırıq və müraciətlərini, habelə digər sənədlərin
layihələrini hazırlayır. Prezident Administrasiyası qəbul olunmuş qanunların,
prezidentin fərman, sərəncam və tapşırıqlarının yerinə yetirilməsinə nəzarət edir,
yoxlayır və dövlət başçısına müvafiq məruzələr təqdim edir. Prezident
Administrasiyasında ümumi rəhbərliyi prezident həyata keçirir. Azərbaycan
Respublikasının Prezidenti icra səlahiyyətlərinin həyata keçirilməsinin təşkili
məqsədilə Nazirlər Kabinetini yaradır. Nazirlər Kabineti Prezidentin yuxarı icra
orqanıdır, prezidentə tabedir və onun qarşısında cavabdehdir. Nazirlər Kabinetinin
tərkibinə Baş nazir, onun müavinləri, nazirlər və başqa mərkəzi icra hakimiyyəti
orqanlarının rəhbərləri daxildirlər.
Rayon (şəhər) icra hakimiyyətləri də prezidentə tabe olmaqla icraedici funksiyanı
həyata keçirir.
Azərbaycan Respublikasında fəaliyyət göstərən hansı nazirlikləri tanıyırsınız?
Tanıdığınız nazirlik haqqında məlumat verin.
Azərbaycan Respublikasında nazirliklər, komitələr, Azərbaycan Respublikasının
Mərkəzi Bankı və bu kimi dövlət təşkilatlan da fəaliyyət göstərir.
Yaşadığınız rayonun İcra Hakimiyyə
ti haqqında mə
lumat verin.
Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasına əsasən Azərbaycan Respublikasında
məhkəmə hakimiyyətini ədalət mühakiməsi yolu ilə yalnız məhkəmələr həyata
keçirirlər.
Məhkəmə hakimiyyətini Azərbaycan Respublikasının Konstitusiya Məhkəməsi,
Azərbaycan Respublikasının Ali Məhkəməsi, Azərbaycan Respublikasının apellyasiya
məhkəmələri, Azərbaycan Respublikasının ümumi məhkəmələri və digər
ixtisaslaşdırılmış məhkəmələri həyata keçirirlər.
Yaşı 30-dan aşağı olmayan, seçkilərdə iştirak etmək hüququna malik olan, ali hüquq
təhsilli və hüquqşünas ixtisası üzrə 5 ildən artıq işləyən Azərbaycan Respublikası
vətəndaşları hakim ola bilərlər. Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasının 127-ci
maddəsinin birinci hissəsində qeyd edilir:
Hakimlə
r müstə
qildir, yalnız Azə
rbaycan Respublikasının Konstitusiyasına və
qanunlarına tabedirlə
r və
sə
lahiyyə
tlə
ri müddə
tində
də
yişilmə
zdirlə
r.
Digər hakimiyyət qolları ilə yanaşı, məhkəmə hakimiyyəti bir sıra müəyyən
funksiyalar yerinə yetirir. Məhkəmə hakimiyyətinin əsas və həmişə mövcud olan
funksiyası ədalət mühakiməsinin həyata keçirilməsidir. Bu, “Məhkəmələr və
hakimlər haqqında” Azərbaycan Respublikasının qanununun 3-cü maddəsində də
təsbit olunur. Həmin maddəyə əsasən Azərbaycan Respublikasının məhkəmələrinin
fəaliyyəti yalnız ədalət mühakiməsinin həyata keçirilməsinə yönəlmişdir.
Konstitusiyamızda qeyd edildiyi kimi məhkəmənin qəbul etdiyi qərarlar dövlətin
adından çıxarılır və onların icrası məcburidir. Məhkəmə qərarının icra olunmaması
qanunla müəyyən edilmiş məsuliyyətə səbəb olur.
Xalqın iradəsinin ifadəsi kimi qanunların aliliyini təmin edən hüquqi, dünyəvi dövlət
qurmağı əsas götürən Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasında Konstitusiya
Məhkəməsi barədə maddə də öz əksini tapmışdır. 130-cu maddədə göstərilir ki, hər
kəs onun hüquq və azadlıqlarını pozan orqanlar barədə, eləcə də pozulmuş insan
hüquq və azadlıqlarının bərpa edilməsi məqsədi ilə Azərbaycan Respublikasının
Konstitusiya Məhkəməsinə şikayət verə bilər. Həmçinin məhkəmələr də Azərbaycan
Respublikası Konstitusiyasının və qanunlarının şərh edilməsi haqqında müraciət edə
bilərlər.
Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasına görə Azərbaycan Respublikasının
Konstitusiya Məhkəməsi 9 hakimdən ibarətdir. Bu məhkəmənin hakimlərini
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin təqdimatı ilə Azərbaycan Respublikasının
Milli Məclisi təyin edir.