152
Lekin jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozi O‘zbekistonni ham chetlab
o‘tmadi, chunki respublikamiz xalqaro hamjamiyatning va jahon moliyaviy-
iqtisodiy bozorining qaysidir darajadagi qatnashchisi hisoblanar edi.
Jahon bozorida talabning pasayib borishi oqibatida O‘zbekiston
eksport
qiladigan qimmatbaho va rangli metallar, paxta, uran, neft mahsulotlari,
mineral o‘g‘itlar va boshqa mahsulotlarning narxi tushib ketdi. Bu esa
o‘z navbatida, korxonalar foydasining kamayishiga olib keldi. Ishlab
chiqarishning pasayishi,
oxir-oqibat, makroiqtisodiy ko‘rsatkichlarimizning
o‘sish sur’atlariga salbiy ta’sir ko‘rsata boshladi.
Mamlakatimizda so‘nggi yillarda keng ko‘lamli iqtisodiy islohotlar
amalga oshirilishi natijasida iqtisodiyotimiz jahon iqtisodiyotiga faol
ravishda integratsiya qilina boshlandi. Yurtimizga turli mamlakatlardan
yirik kompaniyalar o‘z kapitali bilan kirib kela boshladi. Chet el
investitsiyalari jalb qilinishi natijasida mamlakatimiz iqtisodiyoti
yakkalashish, alohidalashish maqomini tark etmoqda. Yurtimizda ishlab
chiqarilayotgan mahsulotlar borgan sari jahon bozorida xaridorgir bo‘lib,
O‘zbekiston brendi dunyo mamlakatlariga tanilib bormoqda. Xalqaro
moliya bozorida ham keyingi yillarda O‘zbekiston sezilarli bitimlarni
amalga oshirmoqda. Zamonaviy texnologiyalar
bilan jihozlangan,
axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini o‘z faoliyatida keng tatbiq
etayotgan milliy bozor infratuzilmalari xalqaro bozor infratuzilmalari
bilan tobora uyg‘unlashib bormoqda.
Aytilganlarning barchasi, albatta, O‘zbekiston iqtisodiyotining
shiddat bilan rivojlanishi uchun zamin bo‘lib xizmat qiladi. Lekin
shuning bilan bir paytda milliy iqtisodiyotimizning global iqtisodiyot
bilan uzviy va chambarchas bog‘liqligi kelajakda
jahon iqtisodiyotida har
xil inqirozlar yuz beradigan bo‘lsa, buning mamlakatimiz iqtisodiyotiga
salbiy ta’siri xavfini ham keskin oshiradi. Shuning uchun ham yangi
sharoit respublikamiz iqtisodiyoti oldiga bo‘lg‘usi, ehtimoliy inqirozlar
paytida muhofazalanishga tayyor bo‘lish talabini qo‘ymoqda.
Yurtimizda iqtisodiy sohada olib borilayotgan qator tizimli ishlarning
mazmun-mohiyati ham shunda. Ya’ni, mamlakatimiz iqtisodiyotining
jahon bozoridagi raqobatbardoshligini,
uning turli tebranishlar va
inqirozlarga chidamliligini oshirish so‘nggi yillardagi keskin iqtisodiy
islohotlarning maqsadlaridan biridir.
So‘nggi yillarda amalga oshirilayotgan islohotlar natijasida quyidagi
xususiyatlarga ega bo‘lgan milliy iqtisodiyotimiz barpo qilinmoqda:
– innovatsiyalarni tarkib topdiruvchi va ularni tatbiq qiluvchi;
– xalqaro mehnat taqsimotida o‘z o‘rniga ega.
http:eduportal.uz
153
1. Jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozining boshlanishiga nima sabab
bo‘ldi?
2. Nima sababdan ushbu inqiroz dunyo bo‘yicha global muammoga
aylandi?
3. Jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozining salbiy jihatlarini sanab bering.
4. Jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozining yurtimiz iqtisodiyotiga ta’siri
qanday bo‘ldi?
5. Mamlakatimizda inqirozning oldini olish va bartaraf etish uchun
qanday choralar ko‘rilmoqda?
6. Mamlakatimizda amalga oshirilayotgan iqtisodiy islohotlarni amalga
oshirishda ro‘y berishi mumkin bo‘lgan
global moliyaviy-iqtisodiy
inqirozlardan himoyalanish masalasi qanday hal qilinmoqda?
Dostları ilə paylaş: