Yetim qızlara qarşı ədalətli olmayacağınızdan qorxursu- nuzsa, onda xoşunuza gələn (halal) qadınlardan ikisi, üçü və dördü ilə evlənin. Əgər (o qadınlarla) ədalətlə dolanmayaca- ğınızdan qorxursunuzsa, onda (onlardan) biri ilə və yaxud sahib olduğunuz cariyələrlə (kifayətlənin). Bu, haqsızlıq etməməyə daha yaxındır. (Nisə 3) ayəsinə gəldikdə isə İmam
Şafii
rahimahullah demişdir: “Ailənizi artırmaqla məsuliyyətini-
zi artırmayın və ayə də dəlildir ki, ailənin azlığı daha yaxşı-
dır”.
İmam Şafii
rahimahullahın belə deməsinə baxmayaraq sələf-
dən və xələfdən olan təfsir alimlərinin əksəriyyəti bu görüşün-
də ona müxalif olmuşdurlar. Onlar ayənin mənasının əslində
bu cür olduğunu qeyd etmişlər: “Bu, sizin zülm etməməyiniz
və (əyilməməyinizə) ədalətsiz davranmamağınıza daha yaxın-
dır”.
Orada işlənən sözün mənasına gəlincə isə insanın ədalətsiz
davranıb, zülm etməyi “alə (
لاع
), yəuulu (
لوعي
), aulən (
لاوع
)”
kəlməsiylə bildirilir. Həmçinin fəraid elmində
20
“əl-avl” (
لوعلا
(
termini də mövcuddur
21
və pay sahiblərinin çoxalması
mənasındadır. Bir şeyə ehtiyac duyması isə əələ (
لاع
), yəiilu
(
ليعي
), iylətən (
ةليع
) kəlmələri ilə ifadə edilir. Allah
buyurur:
20
Mirasın şərii yolla bölünməsini öyrənən elm.
21
“əl-Avl” varislərin çox olması ilə onlara düşəcək payın dəyərinin azalma-
sı anlamında işlənilir.
