İslamda Uşaq Tərbiyəsinin Əsasları
Yüklə 2,45 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- “...Artıq bundan sonra onlara (zövcələrinizə) yaxınlaşın və Allah`ın sizin üçün yazdığını tələb edin...” (Bəqərə 187)
- “Allah`ın sizin üçün yazdığını tələb edin...”
| BİRİNCİ BÖLÜM
Övlad istəməyin müstəhəbliyi (bəyənilməsi) Allah buyurur: َنََٰ ـۡلٱَف ِۚۡمُكَل ُهلِّلّٱَبَتَك اَم ْاوُغَتۡبٱَو هنُهوُرِشََٰب “...Artıq bundan sonra onlara (zövcələrinizə) yaxınlaşın və Allah`ın sizin üçün yazdığını tələb edin...” (Bəqərə 187) Ayənin təfsirində Şubə Hakəmin, o da Mücahidin belə de- diyini rəvayət edir: “Allah`ın sizin üçün yazdığını tələb edin...” ayəsində məqsəd övladdır”. Hakəm, İkrimə, Həsən əl- Bəsri, Suddi və Dahhak da ayəni eyni cür təfsir etmişdilər. Muhəmməd ibn Sad atasının belə dediyini rəvayət edir: “Mənə əmim, əmimə atam, atama da atası İbn Abbas ayəni təfsir edərək demişdir: “Burada nəzərdə tutulan övladdır”. İbn Zeyd burada nəzərdə tutulan şeyin cinsi münasibət olduğunu söyləmişdir. Qatadə bu ayəni “Allah`ın sizin üçün yazdığı rüsxətini arayın” kimi təfsir etmişdir. İbn Abbasdan gələn başqa bir rəvayətdə isə ayədə nəzərdə tutulan mənanın “qədr gecəsi” olduğunu bildirilir. Məsələyə tam kökündən baxsaq deyə bilərik ki, Allah ümmət üçün asanlıq olsun deyə oruc gecələrində günəş doğa- na kimi qadınlarla cinsi münasibəti mübah qılmışdır. Bundan öncə isə bu, caiz deyildi və cima etmək istəyən şəxsə az qala qəlbinə başqa bir şey gələnə kimi şəhvət və məqsədinə yetiş- mək qalib gəlirdi. 1 Allah bu ləzzətin içində Onun rizasını 1 Müəllifin burada qeyd etmək istədiyi Bəqərə surəsinin 187-ci ayəsinin təf- siridir. İbn Kəsir rahimahullah ayənin təfsirində qeyd edir ki, İslamın ilk 16 tələb etməyin yolunu onlara doğru bir şəkildə göstərdi və yalnız şəhvətə görə cinsi münasibətdə olmayıb, əksinə onunla Allah`ın onlar üçün yazdığı savabı qazanmağı öyrətdi. Belə ki, onlar bu əlaqə ilə Allah`dan Ona heç bir şərik qoşmayan övladlar tələb edə, Allah`ın onlar üçün rüxsət olaraq mübah etdiyi bir şeyi Onun hökmünə layiq şəkildə qəbul edərək Allah`ın məhəbbətini qazana bilərdi. “Həqiqətən də Allah özünə qarşı asi olmaqdan xoşlanmadığı kimi, Onun rüxsətləri ilə əməl etməyi də sevir.” 2 Onlar qədr gecəsində də eyni fəzilə- ti istəməklə, cinsi münasibətdə olmaqla əmr olunmuşdular. Sual yarana bilər ki, Allah`ın qədr gecəsini müsəlmanlara bəxş etməsi və müsəlmanların Ramazan ayı boyunca bu gecəni axtarmağınının, qadınlarla cinsi münasibətdə olmaqla nə əlaqəsi vardır?! Burada, qadınlarla mübah edilən cinsi mü- nasibətin müsəlmanlara min aydan daha xeyirli olan qədr ge- cəsini axtarmağa mane olmaması üçün bir nəsihət vardır. Sanki Allah bununla bizə bildirir ki, “Qadınlarınızla oruc gecəsində ehtiyaclarınızı aradan qaldırın və bu sizin, Allah`ın sizin üçün yazdığı və üstün tutduğu gecəni ihya etməyinizə mane olmasın”. Allah ən doğrusunu bilir. dövrlərində oruclu olan şəxs iftar etdikdən sonra işa namazına qədər yeyə, içə, cinsi münasibətdə ola bilərdi. İşadan sonra isə bu qadağan idi. Bu mü- səlmanlara çox məşəqqətli gəldi və Allah onlar üçün bunu yüngülləşdirdi və oruc gecəsi olan bu qadağaları mübah etdi. 2 Əhməd: 2/108, Təbərani: “əl-Əvsat”. Albaninin də “İrva” kitabında 564 rə- qəmi ilə söylədiyi kimi hədis səhihdir. 17 Ənəs rəvayət edir ki, “Allah Rəsulu evlənməyi əmr etdi və tərki-dünya olmağı qəti şəkildə qadağan edərək dedi: “Sevilən və doğan qadınlarla evlənin ki, mən qiyamət günü sizin çoxluğunuzla digər peyğəmbərlərin qarşısında öyü- nüm”. 3 Məqil ibn Yasər rəvayət edir ki, “Bir kişi Allah Rəsulunun yanına gələrək belə dedi: “Mən gözəl, göyçək bir qadına aşiq olmuşam. Ancaq o, uşaq dünyaya gətirmir. Onunla evlə- nə bilərəmmi?” Allah Rəsulu: “xeyr” – deyə cavab verdi. Sonra o kişi ikinci dəfə gəldi. Allah Rəsulu yenə ona bunu qadağan etdi. Üçüncü dəfə gəldiyi zaman isə belə buyurdu: “Uşaq dünyaya gətirən qadınlarla evlənin, mən sizin çoxluğu- nuzla öyünəcəm”. 4 Abdullah ibn Amr Allah Rəsulunun belə buyurdu- ğunu rəvayət edir: “Övlad anaları olan (övlad dünyaya gətirə bilən) qadınlarla evlənin, qiyamət günü mən sizinlə fəxr edə- cəm”. 5 Aişə g Peyğəmbərin belə buyurduğunu rəvayət etmiş- dir: “Evlilik mənim sünnətimdəndir. Kim mənim sünnətimlə əməl etməzsə, məndən deyildir. Evlənin! Şübhəsiz ki, mən qi- 3 Hədisi İmam Əhməd və Əbu Hatim “Səhih” Asərində rəvayət etmişdir. İbn Hibban səhih olduğunu demiş, Heysəmi həsən olduğuna hökm etmiş- dir. Hədis bir çox digər mənbələrdə də keçərək səhihliyini gücləndirir. 4 Əbu Davud: 2050, Nəsai: 6/25-26. Hakim hədisin səhih olduğunu demiş, Zəhəbi də bunu təsdiqləmişdir. 5 İmam Əhməd “əl-Musnəd”: 3/ 172. 18 yamət günü sizin çoxluğunuzla digər ümmətlər qarşısında fəxr edəcəm”. 6 Həmmad ibn Sələmə Asimdən, o Əbu Salihdən, o da Əbu Hüreyrədan Allah Rəsulunun belə buyurduğunu rəvayət etmişlər: “(Qiyamət günü) bir qulun dərəcəsi qaldırılacaq. O deyəcək: “Ey Rəbbim! Bunlar mənə hardandır?” (Allah ) deyəcək: “Bu, səndən sonra övladının sənin üçün bağışlanma diləməsi səbəbilədir”. 7 Fəsil Övlad istəməyə təşviq edən hədislərdən biri də Müslimin “Səhih” kitabında Əbu Həssəndən rəvayət olunan hədisidir. O demişdir: “İki oğlum vəfat etdi. Mən Əbu Hüreyrəyə dedim: “Sən Peyğəmbərdən elə bir hədis eşitmisənmi ki, onu bizə danışdığında nəfsimizə ölülərimiz haqqında bir rahatlıq gətirsin? O: “bəli” – dedi və rəvayət etməyə başladı: “Az yaşlı uşaqlarınız 8 cənnət səyyahlarıdır. 9 Onlardan biri öz atasını (və ya hər iki valideynini) qarşılayıb eynilə mənim sənin paltarından tutduğum kimi paltarının ətəyindən, ya da 6 İbn Məcə: 1846. Busiri “Zəvaid”-də hədisin sənədindəki İsa ibn Meymun əl-Mədininin zəif olması üzərindəki ittifaqa əsaslanaraq hədisin zəif oldu- ğunu deyib. Buna baxmayaraq hədisin səhihliyini göstərən başqa rəvayət- lər də mövcuddur. 7 İmam Əhməd: “əl-Musnəd”: 2/509. Eyni məna ilə İbn Məcə: 3660. Busiri “Zəvaid”də isnadının səhih, ravilərinin isə siqa (inanılan yaxud etibarlı) ol- duğunu demişdir. 8 Kiçik yaşda vəfat edən müsəlman uşaqları nəzərdə tutulur. 9 Hədisidə keçən “dəamis” sözünün mənası istənilən evə daxil olan, hər işə qarışan mənasındadır. Dünyada ikən uşaq olduqlarından dolayı onlara bu qadağa olunmadığı üçün Cənnətdə də qada olmayacaqdır. (“Lisanu`l- Arab” izahlı lüğəti). 19 əllərindən tutacaq və Allah onu və atasını (valideynini) Cənnətə daxil edənə kimi buraxmayacaq”. 10 İmam Əhməd demişdir: “Vəki Şubədən, Şubə Muaviyə ibn Qurradan, o isə atasından rəvayət etmişdir: “Bir kişi oğlu ilə birgə Peyğəmbərin yanına gəldi. Peyğəmbər ondan “Onu sevirsənmi?” deyə soruşdu. O dedi: “Ey Allah`ın Rəsulu! Mənim onu sevdiyim kimi Allah da səni sevsin”. Bir müddət Peyğəmbər onu görə bilmədi. Peyğəmbər həmin şəxsin oğlu haqqında: “Filankəsin oğlu nə oldu?” – deyə soruşdu. “Öldü, ey Allah`ın Rəsulu!” – deyə cavab verdilər. Peyğəmbər uşağın atasına belə dedi: “Sənə açılan Cənnət qapılarının hər hansı birisinin qarşısına gəldiyin zaman övladını onun qarşısında dayanıb səni gözləyən görmək istəməzsənmi?” Başqa bir kişi dedi: “Bu yalnız ona mı məxsusdur, ey Allah`ın Rəsulu, yoxsa hər birimizə?” Peyğəmbər buyurdu: “Xeyr, bu sizlərdən hər birinə aiddir”. 11 İbn Abbasdan belə dediyi rəvayət olunur: “Allah Rəsu- lunun belə buyurduğunu eşitdim: “Ümmətimdən hər kim iki uşağını itirərsə, cənnətə daxil olar. Aişə soruşdu: “Atam- anam sənə fəda olsun, bəs bir uşağını itirərsə, onda necə?” O buyurdu: “Hər kimin bir övladı belə ölsə, eyni müvəffəqiyyəti qazanar”. O yenə soruşdu: “Bəs ümmətindən itirdiyi bir kəsi olmayan necə?” Peyğəmbər dedi: “Mən də (ölümümlə) 10 Müslim: 2635. İmam Əhməd “əl-Musnəd”: 2/477-510. 11 İmam Əhməd “əl-Musnəd”: 5/35. İsnadı səhihdir. Həmçinin Nəsai: 4/23. 20 ümmətimin bir itkisiyəm, mənim (ölümümə) bərabər olacaq bir müsibət yoxdur”. 12 Buxari və Müslim Əbu Səid əl-Xudridən Allah Rəsulu- nun qadınlara belə buyurduğunu rəvayət etmişdir: “Sizlər- dən hər hansı bir qadının üç övladı olub, dünyasını dəyişərsə, həmin övladları onu Cəhənnəm atəşindən qoruyan pərdə olar”. Qadınlardan biri dedi: “Bəs ikisi ölsə necə?” Peyğəmbər buyurdu: “İkisi də”. 13 Müslim “Səhih” kitabında Əbu Hureyrədən də eyni hədisi rəvayət etmişdir. Həmçinin İbn Məsud və Əbu Bərzə Əl Əsləmi də Allah Rəsulundan bu hədisi rəvayət etmişlər. Buxari və Müslimdə rəvayət olunan hədisdə Əbu Hüreyrə Allah Rəsulunun belə buyurduğunu rəvayət etmişdir: “Həddi-büluğa çatmadan üç övladı vəfat edən hər bir müsəlmana Cəhənnəm atəşi ancaq yüngülcə toxunar”. 14 Buxarinin “Səhih” kitabında da Ənəsdən Allah Rəsulu- nun belə buyurduğu rəvayət olunur: “Müsəlmanlardan hər kimin həddi-büluğa çatmamış üç övladı vəfat edərsə, Allah onu övladlarına mərhəmət olaraq Cənnətə daxil edər”. 15 12 İmam Əhməd “əl-Musnəd” : 1/335, Tirmizi: 1062. İsnadının həsən olduğu ehtimal olunur. 13 Buxari: 101, Müslim: 2633, İmam Əhməd “əl-Musnəd”: 3/34 . 14 Buxari: 1251, Müslim: 2632. 15 Buxari: 1248, 1381. 21 Müslimin “Səhih” kitabında Əbu Hüreyrənin belə dediyi rəvayət olunur: “Bir qadın öz övladı ilə Peyğəmbərin yanına gələrək: “Ey Allah`ın nəbisi! Bunun üçün Allah`a dua et. Mən üç övladımı dəfn etmişəm” – dedi. Peyğəmbər soruşdu: “Üçünü dəfn etmisən?” Qadın: “Bəli” – deyə cavab verdi. Pey- ğəmbər buyurdu: “Artıq sən Cəhənnəmin alovuna qarşı güclü bir hasarla himayə olunursan”. 16 Beləliklə, övlad elə bir nemətdir ki, valideynin ölümündən sonra yaşasa da, yaxud onlardan öncə ölsə də yenə hər ikisinə fayda verər. Müslim öz “Səhih” kitabında Əbu Hüreyrədən Pey- ğəmbərin belə buyurduğunu rəvayət edir: “İnsan öldüyü zaman üç şey xaricində onun əməlləri kəsilər. Bu isə özündən sonra qoyub getdiyi daimi sədəqə, 17 başqalarının onunla yarar- landığı faydalı elm 18 və onun üçün dua edəcək saleh bir övladdır”. 19 Fəsil Allah`ın 16 Müslim: 2636. 17 Burada nəzərdə tutulan hər zaman insanlara fayda verəcək bir işdən söh- bət gedir ki, buna da misal olaraq məscid tikmək, yol çəkmək, su çəkmək və sair kimi əməlləri göstərə bilərik. 18 Burada nəzərdə tutulan yazdığı kitablar, etdiyi faydalı kəşflər və sair ki- mi əməllərdir. 19 Müslim: 1631. 22 َمََٰتَيۡلٱ يِف ْاوُطِسۡقُت هلََأ ۡمُتۡفِخ ۡنِإَو َٰى َف ِكنٱ اَم ْاوُح َنَم مُكَل َباَط ِخ ۡنِإَف َعََٰبُرَو َثََٰلُثَو َٰىَنۡثَم ِءٓاَسَنلٱ ُتۡف َأ ۡم ۡعَت هلَ َدِحََٰوَف ْاوُلِد اَم ۡوَأ ًة ََٰذ ِۚۡمُكُنََٰمۡيَأ ۡتَكَلَم َت هلََأ َٰٓىَنۡدَأ َكِل وُع ْاوُل ٣ Yüklə 2,45 Mb. Dostları ilə paylaş:
|