«Allah buyurdu: «Bir-birinizə düşmən olaraq yer üzünə enin. Yerdə sizin
üçün bir müddət sığınacaq və dolanacaq vardır. Orada yaşayacaq, orada
öləcək və oradan dirilib çıxarılacaqsınız!» (əl-Ə`raf 7:24, 25).
Allah Adəmlə Həvvanın səmimi peşmançılığını görürdü. Ona görə də, uzun əsrlər boyunca
peyğəmbərləri vəcdə gətirən qeyri-adi bir hərəkətlə Öz mərhəmətini nümayiş etdirərək, onları
bağışladı. Allah günahsız bir quzunu boğazladı, onun dərisindən ilk insanlar üçün paltar
düzəltdi və onları geyindirdi. Ərəb sözü olan «kəffəra`an» - örtmək sözü, eyni zamanda
bağışlamaq mə`nasını da verir. Allah Öz hökmünü dəyişmədi və heç bir insan da Onun sözünü
dəyişə bilməz.
«... Allahın sözləri heç vaxt dəyişməz. Bu, ən böyük qurtuluş və uğurdur!»
(Yunus 10:64).
Allah Adəmə və Həvvaya demişdi:
«Ancaq xeyirlə şəri bilmə ağacından yemə, çünki ondan yeyən gün sən
hökmən öləcəksən» (Yar. 2:17, Tövrat).
Hər şeydən Uca Olanın ədaləti tələb edir ki, hər şey Onun dediyi kimi olsun. Lakin Allah
həm də bağışlamaq arzusundadır. Gəlin yenə də Onun sözünə müraciət edək:
«... Yerdə sizin üçün bir müddət sığınacaq və dolanacaq vardır. Orada yaşayacaq, orada
öləcək və oradan çıxarılacaqsınız!» (əl-Ə`raf 7:24, 25).
Necə ola bilər ki, Allah eyni zamanda həm ədalətli, həm də bağışlayan olsun? Tövrat bu
sualı cavablandırır:
«Onda Rəbb Allah Adəmlə arvadı üçün dəridən patar düzəltdi və onları geyindirdi» (Yar:
3:21, Tövrat).
Ilk cütün ölməli olduğu gün onların əvəzinə heyvan öldü, bununla da, insanların günahının
üstü örtüldü, yə`ni bağışlanıldı. Onlar artıq Allahdan utanmalı, gizlənməli deyildilər, çünki
dəridən hazırlanmış paltar onların çılpaqlığını örtürdü.
Günahkarın günahı üzündən günahsız heyvan həyatdan məhrum oldu. Ikincinin ölümü
birinci üçün yaşamaq imkanı yaratdı.
Peyğəmbərlərin kitabları xilasın yeganə yolunu Allahın bəxş etdiyi bağışlanmada görürlər.
Günahdan qurtulmaq istəyən günahkar, Allahın böyük mərhəmətlə insanlara təklif etdiyi
əvəzedilməz bəxşişi qəbul etməlidir. Yalnız bunun vasitəsilə biz cənnətə yol tapa bilərik.
Bu yoldan imtina edən hər kəs öz günahlarının içində məhv olmalıdır. Bu həqiqətin aşkar
sadəliyinə baxmayaraq, bir çox insanlar Adəmlə Həvvanın etdiyi kimi, öz günahlarını Allah
qarşısında gizlətməyə çalışırlar. Digərləri isə yaxşı işlər görməyə sə`y göstərərək, Allahda xoş
təəssürat yaratmaq arzusunda olurlar. Onlar öz əməlləri vasitəsilə gələcək cənnətə girmək
hüququ əldə edəcəklərinə ümid edirlər.
Halbuki, Allahın bütün peyğəmbərləri yalnız bir Allahın, yalnız bir xilas yolunun, yalnız bir
cənətə aparan yolun və yalnız bir inamın olduğunu öyrədirdilər.
Peyğəmbərlərdən biri bu həqiqəti xüsusilə gözəl başa düşürdü. Qur`ani-Kərim onu Allahın
dostu adlandırır.
«Yaxşı əməl sahibi olub özünü Allaha təslim edən, Ibrahimin hənif
millətinə tabe olan şəxsdən din e`tibarilə daha gözəl kim ola bilər?
Həqiqətən, Allah Ibrahimi Özünə dost tutmuşdur!» (ən-Nisa 4:125).
Kiminsə özünün ən yaxın dostundan nəyisə gizli saxlaması mümkündürmü? Əlbəttə ki, yox!
Allah da çox vacib olan həqiqəti - günahkar insanların xilası haqqında həqiqəti Öz dostu
Ibrahimdən gizlətmədi. Bir dəfə Allah ona dedi:
«Sevdiyin yeganə oğlunu götür və Moriya torpağına get. Orada sənə
göstərəcəyim bir dağda oğlunu yandırma qurbanı olaraq təqdim et» (Yar.
22:2, Tövrat).
Bu ayə Musanın Birinci Kitabından götürülmüşdür, mənsə sizə bu gözəl hekayəti diqqətli
şəkildə araşdıraraq oxumağı məsləhət görürəm.
Bu kəlmələri oxuyan zaman bir sual ortaya çıxır: «Allahın Öz dostundan bu cür qurban tələb
etməyə haqqı çatırmı?» Bəli, Onun hər şeyə haqqı çatır. Lakin Ibrahimin oğlunun günahı var
idimi? Burada da cavab qətidir, çünki bütün insanlar günahkardırlar.
«Xeyr, insan Allahın ona buyurduğunu hələ yerinə yetirməmişdir» (Əbəsə
80:23).
Ibrahimin oğlu da günahkar idi, ona görə də ölümə məhkum idi. Allah bir dəfə çıxartdığı
hökmü heç vaxt dəyişmir. Lakin hər şeyə rəğmən O, Ibrahimi də, oğlunu da sevirdi. Buna görə
də Allah yeniyetmə gəncin üzərinə bıçaq qaldıran əli saxladı.
«Ibrahim, uşağa əl qaldırma və ona bir şey etmə». Ibrahim başını
qaldırıb baxdı və arxasında buynuzları kolluğa ilişmiş bir qoç gördü.
Ibrahim gedib qoçu götürdü və oğlunun əvəzinə yandırma qurbanı olaraq
təqdim etdi» (Yar. 22:11-13, Tövrat).
Qoç haradan idi? Səmadan! Kim qurbanlıq üçün gətirilmişdi? Qoç! Qoçu kim təqdim etdi?
Allah! Kim sağ qaldı? Ibrahimin oğlu!
Bu hadisənin dərinliyinə varmanızı məsləhət görürəm. Ibrahim çox zəngin bir adam idi.
Onun çoxlu dəvələri, eşşəkləri, inəkləri və qoyunları var idi. Allahla Ibrahimin arasında bu cür
söhbətin getməsinin mümkünlüyünü təsəvvür etmək çətin deyil:
- Rəbbim, nə üçün Sən Moriya dağına getdiyim üç uzun gün ərzində bu qədər ağır əzab
çəkməyimə yol verdin? Oğlumdan ötrü çox narahat idim, çünki o, mənim üçün hər cür var-
dövlətdən daha qiymətli idi. Nə üçün Sən qoç barəsində mənə əvvəlcədən deməmişdin? Mən
min qoçu Səninçün qurban gətirərdim. Min nədir, bütün sürülərimi qurban verərdim!
- Yox, Mənim əziz dostum, Mən bilirəm ki, oğlun səninçün çox əzizdir. Sənin bütün var-
dövlətin və sürülərin onun yanında heç nədir. Gənc oğlunu ölümün pəncəsindən xilas etmək
üçün onlar kifayət etməz. Onu ölümdən yalnız bir kəs qurtara bilər - o, Mənim qoçumdur.
Davud peyğəmbər yazır:
«Kimsə öz ömrünü satın ala bilməz, həyatının haqqını Allaha ödəyə
bilməz. Çünki insanın canının haqqı çox baha, ən üstün qiymət kifayət