Kandavlizm Şahin Böyükağa oğlu Əlibəyli Candaulism
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
102 çox çətinliyə düşmüşdür. Yaranmış situasiyadan çıxış yolu tapmaqdan ötrü gənc adamlar mütəxəssisə müraciət etməli olmuşlar. Vaxtilə heç bir qız yaxın durmayan, lakin sonradan vəziyyətin dəyişməsi nəticəsində qismətinə çox qəşəng bir xanım düşən kişinin öz həyat yoldaşının həqiqətən məlahətli və valehedici olduğunu hər kəsə nümayiş etdirmək arzusuna görməmişlik kandavlizmi deyilir. Çox böyük ehtimala görə, ərdə kişi kollektivində özünü təsdiqləməyə 112 qarşısıalınmaz tələbat təzahür edir. Belə ər bunu yalnız öz seksual keyfiyyətləri hesabına etməyə cəhd göstərir: «Əgər hamının təriflədiyi belə seksual qadın mənə gəlibsə, onda özümü supermen hesab edə bilərəm. Axı, hər kəsi valeh etməyi bacaran belə gözəlçə ilə məhz mən yatıram». Belə hesab etmək qəbul olunmuşdur ki, kandavlizm aşkara çıxarılan kişi şüuraltı olaraq natamamdəyərlilik kompleksindən əziyyət çəkir. Onun bütün dünyaya acığı, hiddəti, hirsi, kini, qərəzi, qəzəbi özünü natamam dəyərli adam hiss etməsindən qaynaqlanır. Kompleksli kişi istənilən üsulla özünü təsdiqləməyə can atır. Sahib olduğu arvadının gözəl görünüşlü və cəlbedici çılpaq bədəni qısa vaxt ərzində güclü effekt verməklə özünü təsdiqləmək üçün kifayət edir. Başqalarının diqqətini özünə çəkən arvadın əri olması ona bu kompleksin öhdəsindən gəlməyə imkan verir, çatışmazlığı aradan qaldırmaqda kömək edir. Buna görə ərin ətrafındakı adamların, xüsusən kişilərin onun arvadını tərifləməsi xoş bir mənzərə yaradır, əhvali-ruhiyyəsinin yüksəlməsinə səbəb olur. Kənar adamların füsunkar və cazibədar arvad barəsindəki tərifli, qızğın fikirləri, yüksək qiymətləri, müsbət rəyləri kişinin istədiyinin cavabsız qalmaması, sanki səsinə səs verilməsi kimi qavranılır. Bütün bunlardan halı xoş olan kişinin özünə inamı artır. Arvadın tərifə layiq olmasını ehtiva edən fikirlər inkişaf edib dəyişərək kişidə məxsusi seksual oyanma halına çevrilir, məhz bunun hesabına cinsi tələbatın yüksək səviyyədə təmin olunmasına, olmazın dərəcə həzz bəxş etməsinə gətirib çıxarır. Arvadının yataqdakı uğurlarına sevinən, onun başqa kişilərlə intim yaxınlığı zamanı aktivlik tələb edilən hərəkətləri müvəffəqiyyətlə yerinə yetirdiyini kənardan müşahidə edən kişinin mübtəla olduğu meyl pozğunluğuna uğurlara sevinmə kandavlizmi deyilir. Kandaulezizmin xas olduğu kişidə həmin qeyri-adi meyl məqamı gələndə dərhal özünü büruzə verir. Fikrimizi əsaslandırmaq üçün rus saytlarından birində təsvir edilmiş söhbəti xatırlayaq. Bir kişi və onun arvadı universitetdə oxuduğu vaxt qəribə hadisə baş vermişdi. Arvad haradasa üçüncü kursda özünün başına gələn qəribə qəziyyəni ərinə təfsilatı ilə danışmışdı. Həmin vaxt onlar hələ evlənməmişdilər, sadəcə dostluq edirdilər. Tələbələr hər tədris ilində universitetin poliklinikasında tibb komissiyasından keçməli olurdular. Növbəti dəfə tibbi baxışdan keçmək üçün ginekoloqun kabinetinə daxil olan qız soyunmağa başlayır – şalvar və trususunu çıxarır, yalnız corabları və koftası qalır. Yanındakı qapı dəhlizə deyil, başqa kabinetə açılırdı. Qıza elə gəlir ki, həmin qapı ginekoloji kabinetin prosedurlar üçün nəzərdə tutulmuş otağının qapısıdır. Belə bir qərara gəlmiş qız heç nədən narahat olmadan soyunmaqda davam edirdi. Halbuki həqiqətdə qapı cərrahın kabineti idi və orada tibbi baxışa gəlmiş ondan artıq tələbə vardı. Qapı açıq olduğundan yoldaşlar qızı 103 yaxşı görürdülər. Lakin qız bundan çox gec – dik durub başını qaldırarkən duyuq düşdü. Uşaqlar səssiz-səmirsiz gözlərini ona zilləmişdilər. Həkimin stoluna yaxınlaşmaqdan və açıq qapıya dalını, daha doğrusu çılpaqlaşdırdığı yumşaq yerini tutmaqla dönməkdən başqa bir çıxış yolu qalmadığını yaxşı anlayan qız belə də edir. Ginekoloqun kartoçkanı yazması təxminən üç dəqiqə çəkir. Həmin müddətdə qızın tələbə yoldaşlarının baxışları onun çılpaq bədəninə tuşlanmışdı. Qız sonradan öyrənir ki, ona diqqətlə baxan uşaqlar eyni fakultədə təhsil alan birinci kurs tələbələridir. Həkim qeydlərini yekunlaşdırdıqdan sonra qız kresloya yaxınlaşır. Kreslo kabinetin qalan hissəsindən qalın şirma vasitəsilə ayrılmışdı. İçərisinə parça çəkilmiş çərçivələrdən ibarət olan və asanlıqla bükülən həmin arakəsmənin yanında soyunub-geyinmək lazım gəlirdi. Ancaq qız bunu çox gec görmüşdü. Qız qəhqəhə ilə gülməklə söhbəti ərinə danışır. Ancaq arvadının gülməli söhbətini dinləyən əri qeyri-adi və bir qədər anlaşılmaz hiss keçirir. Onda eyni vaxtda həm qısqanclıq, həm də çox güclü oyanma yaranır. Qısqanclıq ehtiraslanmaya qarışıb qəribə təsir bağışlayır. Belə təəccüblü həyəcanlanma ərin həyatında birinci dəfə baş verirdi. Kişi bundan sonra nəyin ona xoş gəldiyini başa düşməyə başladı. Hər dəfə həmin hadisəni xatırladıqca onun vücudunu qəribə hiss bürüyürdü. Məşhur avstriyalı həkim və psixoanalitik, məhkəmə təbabəti eksperti, seksual deviasiyalar tədqiqatçısı, nəhəng nəzəriyyəçi və klinisistlərdən biri, həmçinin dahi Ziqmund Freydin ardıcılı İsidor Ayzek Zadger (Isidor Isaak Sadger) 113 belə bir hipotez irəli sürmüşdür ki, kandavlist özünü məhz öz seksual partnyorunun bədəni ilə tamamilə identifikasiya edir (eyniləşdirir), onun şüurunun dərinliyində özünü təzahür etdirir. Bu barədə alman antropoloqu, etnomusiqişünası, psixoanalitik və seksoloqu Ernst Vilhelm Yulius Bornemann (Ernst Wilhelm Julius Bornemann) 114 məlumat vermişdir. Sadəcə Ernest Borneman (Ernest Borneman) kimi məşhur olan araşdırıcı 1984-cü ildə Hannibal şəhərində dərc etdirdiyi «Məhəbbət leksikonu» («Lexikon der liebe») adlı əsərində həmin məsələdən danışmışdır [1]. Yeniyetməlik və gənclik illərində seksual meylin realizasiyasının istiqamətləndirilməsi baxımından uğursuzluq olması həyatın sonrakı dövründə istər- istəməz özünün qaçılmaz nəticələrini ortaya qoyur. Bunu aydın başa düşmək üçün məşhur ispan sənətkarı Salvador Dalinin (Salvador Dali) həyatına dair məlumata nəzər yetirmək maraqlı olardı. Bu barədə kandavlizm formalarının təsnifatı mövzusunda ətraflı danışılacaqdır. Bir çoxlarının fikrincə, kandavlizm psixi kənarlanmadır. Belələrinin gəldiyi qənaətə görə, psixikasında ciddi bir dəyişiklik olmayan adam belə nalayiq hərəkətə yol vermək istəməz, bunu heç cür özünə sığışdırmaz. Həqiqətən kandavlizm bir psixopatoloji vəziyyətdir, psixikada ciddi patoloji dəyişikliyin baş verməsilə səciyyələnən ayrıca bir haldır. «Kandavlizm simptomokompleksi», «kandavlizm sindromu» kimi terminlərin işlənməsi məhz bundan xəbər verir. Kandavlizmin maniakal epizodlu bipolyar affektiv pozğunluq, şizofreniya və digər psixi xəstəliklər zamanı rast gəlinə bilməsi nəzəri olaraq mümkündür, lakin konkret olaraq ədəbiyyatda belə məlumatlar verilməmişdir. Bunun səbəbi kandavlizmin özünün dərindən araşdırılmamasında və ona kifayət qədər yer ayrılmamasında axtarıla bilər. Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|