M I l L i k I t a b X a n a
Yüklə 3,37 Mb. Pdf görüntüsü
|
M İ L L İ K İ T A B X A N A ____________________________________ 25
Məktəbini bitirdikdən sonra Bakıda işləyir. Dövlət Təhlükəsizliyi Komitəsində əks-kəşfiyyat şöbəsində bölmə rəisi təyin edilir. Qeyd etmək lazımdır ki, vaxt ilk dəfə idi ki, Heydər Əliyev azərbaycanlı kimi bölmə rəisi idi. 1953-cü ilin sonunda o, şöbə rəisi təyin olunur, bu da nadir hadisə idi. Şöbə rəisi kimi böyük çətinliklərlə qarşılaşsa da, bu orqanda sağlamlaşma aparmaq, yeni gənc kadrları işə qəbul etmək sahəsində böyük fəallıq göstərir. Heydər Əliyev illəri belə xatırlayırdı: «cəsarətli addımlar atmağa, təmizləmə işləri görməyə başladım, həmin şöbədə işləyən bir neçə zabitin cinayətkar olduqlarına görə həbs edilməsinə, cəzalandırılmasına, işdən çıxarılmasına nail oldum. Xatirimdədir, 1954-cü ilin əvvəl i idi. Mən başladım təmizləmə işləri aparmağa... Bir dəfə, iki dəfə, üç dəfə bu addımları atdım və sonra, 1955-ci ildə də bunların, həmin cəsarətli addımlarımın qurbanı oldum. Amma öz inadımdan dönmədim, həmin təmizləmə işlərinə başladım». 1
orqanlarında təmizləmə, milli kadrların irəli çəkilməsi prosesi başlayıbdır. (Diaqrama bax.) Heydər Əliyev deyirdi: «Deyə bilərəm ki, təxminən 1953- cü ildən saflaşma, sağlamlaşma prosesi gedib və mən də bu prosesin bilavasitə iştirakçısı, son illərdə təşkilatçısı olmuşam və vaxtlar bu işləri görmüşəm». 2
1960-cı ildə təhlükəsizlik orqanlarında aparılan ixtisar nəticəsində beş şöbə birləşdirildi və Heydər Əliyev birləşmiş şöbəyə rəis təyin edildi. Onun bilavasitə iştirakı ilə gənc kadrlar irəli çəkildi. Rəhbər vəzifələrdə azərbaycanlıların sayı artdı. Heydər Əliyev 1964-cü ildə Azərbaycan SSR Nazirlər Soveti yanında Dövlət Təhlükəsizlik Komitəsi sədrinin müavini, 1967-ci ildə sədri vəzifəsinə irəli çəkilmişdi. Təhlükəsizlik orqanında işləyən vaxt SSRİ-nin dövlət təhlükəsizliyinin təmin edilməsində xidmətlərinə görə SSRİ Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 26 may 1962-ci il
1 Heydər Əliyev. Respublikanın milli təhlükəsizlik orqanları əməkdaşlarımn peşə bayramı gününün təsis edilməsinə həsr olunmuş təntənəli yığıncaqda nitqi. «Azərbaycan» qəzeti, 6 iyul 1997-ci il
2 Yenə orada
M İ L L İ K İ T A B X A N A ____________________________________ 26
edilmişdi. Bu dövrdə onun respublikaya, xalqına xidməti sahəsində daha geniş imkanları yaranır, fəaliyyəti genişlənir. «1968-ci ildə mən respublikada Dövlət Təhlükəsizlik Komitəsinin sədri idim. Universitetdə bir neçə adam Azərbaycan tarixini araşdırarkən Azərbaycanın Rusiyaya birləşməsi haqqında mübahisə aparmışdı ki, Azərbaycan Rusiyanın tərkibinə könüllü surətdə girmişdi, yaxud elə-belə girmişdi, ya da məcburi girmişdi. Bunu vaxtlar şişirtdilər... Bu böyük bir iğtişaş yaratdı. Başladılar araşdırmağa ki, bunlar millətçidirlər, yaxud başqa fikirləri var, dövlət mövqeyindən kənarda yaşayırlar və s.» 1
1964-cü ildə Azərbaycanın Rusiyaya birləşdirilməsinin 150 illiyi qeyd edilirdi. Akademik Z.Bünyadov başda olmaqla respublika tarixçilərindən bir neçə nəfəri bu birləşmənin könüllü şəkildə olmadığını qeyd edirdilər. Buna görə də Z.Bünyadovu cəzalandırmağa səy edilir. Heydər Əliyev öz səlahiyyətlərindən istifadə edərək bu aksiyanın həyata keçirilməsinin qarşısının alınmasında öz xidmətini göstərir. deyirdi: «Mən şəxsən Ziya Bünyadovun illərdə xidmətlərinə çox yüksək qiymət vermiş və bu xidmətləri qiymətləndirmək üçün əlimdən gələni etmişdim». 2
mənafeyini qorumağa, onun açıq fikirli övladlarını əsassız təqiblərdən xilas etməyə çalışırdı. Heydər Əliyev Təhlükəsizlik Komitəsində rəhbər vəzifədə işlədiyi vaxtda da milli xüsusiyyətlərin, milli mentalitetin, milli şüurun inkişaf etdirilməsinin təmin edilməsinə xüsusi əhəmiyyət verirdi. 1969-cu il iyulun 14-də keçmiş Azərbaycan Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin plenumu keçirildi. Plenumda keçmiş Sov.İKP-nin katibi İ.V.Kapitonov və Sov.İKP bölmə müdiri Y.M.Startsev iştirak edirdi. Müzakirəyə bir məsələ - təşkilat məsələsi qoyulmuşdu. Plenumu Azərbaycan KP MK-nın birinci katibi V.Y.Axundov açıq elan edir və sözü İ.V.Kapitonova verir. O, son illərdə respublikanın iqtisadi və mədəni
1
Heydər Əliyev və Bakı Dövlət Universiteti. Bakı, 1997, səh. 56
2 «Azərbaycan» qəzeti, 25 fevral 1997-ci il
M İ L L İ K İ T A B X A N A ____________________________________ 27
verməklə Sov.İKP MK-nın bu məsələlərə diqqət verdiyi barədə plenum üzvlərinə və iştirakçılarına məlumat vermişdi. Son on ildə Azərbaycan Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin birinci katibi işləyən V.Y.Axundov respublikanın iqtisadiyyatı və mədəniyyətini inkişaf etdirmək, təşkilat və ideoloji işi yaxşılaşdırmaq üçün mümkün olan hər şeyi etmiş və xeyli qüvvə sərf etmişdi. Lakin son vaxtlar V.Y.Axundovun səhhəti pisləşmişdi və bunu özü də başa düşürdü ki, birinci katib vəzifəsində respublika qarşısında duran böyük və mürəkkəb işləri həyata keçirmək onun üçün çətindir. Bununla əlaqədar olaraq Sov. İKP MK-ya elmi işə keçirilməsi haqqında xahişlə müraciət etmişdi. Məlum idi ki, o, tibb elmləri doktoru, professor kimi elmi işə meyl edir. Sov. İKP MK-nın katibi İ.V.Kapitonov çıxışında qeyd etmişdi ki, Azərbaycan yüksək inkişaf etmiş sənaye ölkəsidir. Çoxşaxəli kənd təsərrüfatı strukturana malikdir. Böyük miqyasda tikinti işləri aparılır. Elm və mədəniyyət inkişaf edir. Bir sözlə, respublikanın təsərrüfatı böyükdür, eyni zamanda olduqca mürəkkəbdir. Respublikada bir çox problemlər, həll edilməmiş vəzifələr, çətinliklər və çatışmazlıqlar vardır. Bütün bunları və V.Y.Axundovun səhhətini nəzərə alaraq partiyanın Mərkəzi Komitəsi onun xahişini yerinə yetirməyi qərara almışdır. 1
Azərbaycan Kommunist Partiyasının 1969-cu il 14 iyul tarixli plenumu respublika partiya təşkilatının birinci katibliyinə namizəd məsələsini də müzakirə etdi. Bu məsələ hələ bu vaxta qədər Sovet İttifaqı Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsində uzun müddət və hərtərəfli araşdırılmışdı. Birinci katib vəzifəsinə bir çox namizəd irəli sürülmüş və müzakirə edilmişdi. Ciddi və hərtərəfli öyrənildikdən sonra Sov. İKP Mərkəzi Komitəsi Heydər Əliyevin namizədliyi üzərində dayanmışdı. İ.V.Kapitonov plenum üzvlərinin Heydər Əliyevi yaxşı tanıdıqlarını nəzərə alaraq onun haqqında Mərkəzi Komitənin fikrini çatdıraraq demişdi:
1
Siyasi Partiyalar və İctimai-Siyasi Hərəkatlar Arxivi. Fond 1, siyahı 56, iş 5, vərəq 9
Yüklə 3,37 Mb. Dostları ilə paylaş:
|