MahirəNərimanqızı
Yüklə 4,6 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Təbriz VƏFALI
www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxananın e-nəşri Azərbaycan multikultiralizmi – II Elmi toplu
530
tarixən xas olan tolerantlıq dini dözümlülük və etnik bərabərlik mənasında iĢlədilir. Azərbaycanın timsalında dözümlülük və bərabərlik həm də dini konfessiyaların və etnik qrupların birgə mövcudluğu, əməkdaĢlığı və bərabər imkanları üçün qarĢılıqlı hörmət və münasibətlər sistemi olaraq qəbul edilir. Bir sözlə, müasir Azərbaycan modeli həm dinlərin bərabər inkiĢaf imkanlarını və etnik qrupların birgə yaĢamasını təmin edir, həm də digər inanc və mədəniyyətlərə mənsub olan müxtəlif qruplara hörmətin və təmsilçiliyin təqdim edilməsini özündə ehtiva edir. Prezident Ġlham Əliyev III Bakı Beynəlxalq Humanitar Forumunda etdiyi açılıĢ nitqində forumun Azərbaycanda keçirilməsinin təbii hal olduğunu qeyd edərək bildirib: «Azərbaycanda hökm sürən ictimai-siyasi quruluĢdan asılı olmayaraq, bütün dövrlərdə Azərbaycan dözümlülük, tolerantlıq məkanı olmuĢdur. Bu gün müstəqil Azərbaycan öz siyasətini bu möhkəm təməl üzərində qurur».
Məhz bu səbəbdən də XXI əsrin Azərbaycanı bu münasibətlər sistemini özündə cəmləĢdirərək müasir dünyanın tolerantlıq simvollarından birinə və digər cəmiyyətlər üçün örnək modelinə çevrilib. Dini tolerantlığın bir həyat tərzinə çevrildiyi Azərbaycan ərazisində üç səmavi dinin (yəhudilik, xristianlıq və islam) və eyni zamanda, müxtəlif inancların qarĢılıqlı hörmət Ģəraitində yaĢaması tarixi ənənələrin, müasir zamanda isə müvafiq qanunvericiliyin və məqsədyönlü dövlət siyasətinin göstəricisidir. 2002-ci ilin 22-24 may tarixində Bakıda rəsmi səfərdə olmuĢ Vatikan Dövlətinin baĢçısı, dünya katoliklərinin dini rəhbəri olan Roma Papası II Ġoan Pavel ölkəmizdəki tolerantlıq və dinlərə göstərilən diqqətə görə ulu öndər Heydər Əliyevə təĢəkkürünü belə bildirib: «Qoy üç böyük din tərəfindən izhar edilmiĢ bu məhəbbət Ģahidliyinə görə Allaha həmd olsun!».
www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxananın e-nəşri Azərbaycan multikultiralizmi – II Elmi toplu 531 Qeyd edək ki, çoxmədəniyyətlilik və tolerantlıq təhsilin və elmin inkiĢafına təkandır. 2012-ci ilin 28 yanvarında Ġsveçrənin Davos Ģəhərində Azərbaycana həsr olunan interaktiv sessiyada prezident Ġlham Əliyev deyib: «Bir neçə il əvvəl mən bəyan etdim ki, biz «qara qızıl»ı insan kapitalına çevirməliyik. Çünki inkiĢaf etmiĢ ölkələrin təcrübəsi göstərir ki, yalnız yüksək səviyyəli texnoloji tərəqqiyə, yüksək səviyyəli təhsilə nail olmaqla inkiĢaf etmiĢ ölkəyə çevrilmək mümkündür».
Tolerantlıq və multikulturalizm, eyni zamanda, demokratiyanın təməl prinsiplərindən olan vicdan azadlığının təmin edilməsi və qanunun aliliyidir. Vicdan azadlığı, təhsil və elmə əlçatanlığın olması, insanların sosial və iqtisadi rifahının yüksəlməsi, qanunun aliliyi demokratiyanın əsas göstəricilərindəndir. Bir sözlə, sosial bir hadisə olan multikulturalizm və tolerantlıq həm də cəhalətin, irqçiliyin, ksenofobiyanın süqutu, nəticə etibarilə isə cəmiyyətdə əmin-amanlıq, bəĢəriyyətdə isə sülh deməkdir. Beləliklə, müxtəlif siyasi, iqtisadi və coğrafi Ģəraitlərdə yaĢayan xalqların ədalətə çıxıĢı məhz ilk növbədə çoxmədəniyyətliliyin təmin edilməsindən asılıdır. Çünki multikulturalizmin olması cəmiyyətdə bərabərliyin, demokratiyanın, tərəqqinin, sosial rifahın, baĢqa sözlə, ədalətin bərqərarı deməkdir. Multikulturalizm haqqında diskursun təĢkil edilməsi isə dünyada ədalətə və sülhə çağırıĢdır. Heydər Əliyev Fondunun prezidenti, Milli Məclisin deputatı Mehriban xanım Əliyeva Azərbaycanda tolerantlığın, dözümlülüyü, dünya mədəniyyətlərinin rəngarəngliyinə hörmətin tarixinin qədim olduğunu və yalnız dialoq və dözümlülük vasitəsilə insanları bir araya gətirə bilmək üçün buna səy göstərildiyini qeyd edib. Multikulturalizmi bir dəyər sisteminə çevirmiĢ Azərbaycanda çoxmədəniyyətliliyin inkiĢafı istiqamətində aparılmıĢ məqsədyönlü siyasətin nəticəsində bu gün müxtəlif mədəniyyətlərin təmsilçiləri Azərbaycanın siyasi, iqtisadi və mədəni elitasında təmsil olunur, www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxananın e-nəşri Azərbaycan multikultiralizmi – II Elmi toplu
532
ölkənin həyatında əsaslı dəyiĢikliklər və inkiĢaf prosesində yaxından iĢtirak edirlər. Bir sözlə, Azərbaycan bu sahədə dünyaya örnək bir dövlət kimi özünü təsdiqləyə bilib. Azərbaycan hazırda burada yaĢayan bütün xalqların, bütün səmavi dinlərə tapınanların azad yaĢadığı bir dövlətdir. Əsrlər boyu formalaĢan və bu gün də özünün yüksək həllini tapan məsələlər xalqların firavan taleyi ilə bağlıdır. Bütün bunlara rəğmən qürur hissi ilə deyə bilərik ki, bəli, Azərbaycan dünyanın multikulturalizm, tolerantlıq, dözümlülük, humanitar əməkdaĢlıq mərkəzinə çevrilib...
Multikulturalizmin böhranı haqda
Almaniyada multikulturalizm ideyasının iflasa uğraması haqqında artıq dövlətin birinci Ģəxslərinin özləri də çoxdandır rəsmən danıĢırlar. Belə ki, Almaniya kansleri Angela Merkel 2010-cu ilin oktyabr ayında Xristian-Demokrat Ġttifaqının (XDĠ) üzvləri ilə keçirdiyi görüĢdə bəyan etmiĢdi ki, Almaniyada multikultural cəmiyyət qurmaq cəhdləri ―tamamilə iflasa uğrayıb‖. A.Merkel Yüklə 4,6 Mb. Dostları ilə paylaş:
|