Mənim dünyaya öyrədəcək yeni bir sözüm yoxdur
Yüklə 1,87 Mb. Pdf görüntüsü
|
206 • Özərk hökümət birbaşa bizim iç gücümüzdən və yabancı güclərin basqısı qarşısındakı ləyaqətimizdən asılıdır. Özərk hökümətin qorunması üçün sürəkli çabalama olmazsa, onun varlığına olan ehtiyac da zamanla ortadan qalxar. Bu üzdən də demək istəyirəm ki, siyasi özərklik heç də fərdlərin öz ruhi özərkliklərindən üstün deyildir. Böylə isə, siyasi özərkliyi də fərdin öz ruhi özərkliyini qazandığı yollarla əldə etmək gərəkir. • Hüququn gerçək qaynağı görəvlilikdir, görəvin bilincində olmaqdır. Görəvlərimizi dürüstcə yaparsaq, haqqımızı almaqdan yoxsun qalmarıq. Görəvimizi yapmadan haq arxasınca olsaq, sürəkli bizdən qaçacaqlar. • Mənə görə siyasi gücə ulaşmaq amac deyildir. Siyasi güc, öz durumunu dəyişik sahələrdə onarmaq üçün topluma verilən fürsətdir. Siyasi güc, milli ya şamı milli təmsilçilər aracılığı ilə düzənləmə olanağıdır. Milli həyat öz-özünü düzənləyəcək düzeydə gəlişmiş olursa, artıq təmsilçilərə gərək qalmaz. Bu durumda anarşizm ən yüksək səviyəsi ilə ortaya çıxar və hökümət də olmaz. Hər kəs özünə hakim olar. Qonşularına sorun çıxarmayacaq düzeydə kəndi iqtidarını qurar. Bu üzdən də ideal bir dövlətdə siyasi güc deyə bir şey olmur. Çünkü bu durumda dövlət deyə bir quruluş olmur. Ancaq bu ideal heç bir zaman gerçəkləşməyəcək. Amerikalı yazar və filosof Toro “ən yaxşı hökümət iqtidarını ən çox sınırlamış olandır” demiş. • Məncə, gerçək demokratiya yalnız qeyri— aqressivliyin ürünüdür. Kürəsəl birlik, yalnız qeyri— aqressivlik əsasında qurula bilər. O zaman kürəsəl boyutda da aqressivliyə yol verilməməlidir. 207 • Mənim inancım budur ki, mövcud olanaqlardan hər kəs eşitcə yararlanmalıdır. Ancaq hər kəsin eyni düzyedə yetənəyi olmadığı üçün bu, mümkün deyildir. Örnəyin hər kəsin boyu bir uzunluqda, sifətləri, burunları tam bir-birinə bənzərcə ola bilməz. Bu üzdən kimilərinin daha az və kimilərinin də artıq para qazanma istedadları vardır. Istedadlılar daha çox qazanacaqlar və bu doğrultuda istedad larını gerçəkləşdirəcəklər. Onlar yetənəklərini doğruca qullanır olsalar, bir dövlətin işini görə bilərlər. Başqa bir deyişlə böylə bir sinif toplumun sərmayəsinin əmanətdarlıları kimi ortaya çıxarlar. Kim daha çox yetənəklidirsə, daha çox qazanmalıdır görüşü ilə mən tamamən razıyam. Mən bir başqasının istedadını yox etmək istəmirəm. Ancaq istedadlı adamın gəlirinin böyük bir bölümü ortaq toplumsal yararlı işlərə adanmalıdır. Necə ki, birlik olan ailədə bir atanın evladlarının bütün qazancı ortaq ailə xəzinəsinə gedər. * Onlar özəl gəlirlərini toplumun əmanəti kimi anlayacaqlar. Bəlkə mən öz nəzəriyəmdə yanılmış ola bilərəm, ancaq bu, mənim izlədiyim hədəfdir. • Ümidvram azadlıq və istiqlalın bir neçə kişi ilə əldə edilə bilməyəcəyini göstərə bilərəm. Azadlıq və istiq lal toplumu eyitərək, toplumu öz olanaqları ilə ilgili bilincləndirərək əldə edilə bilər. • Bizim istiqlalımız, yalnızca İngilətərəni dışlamaq deyildir. Hindistanlı bir kəndli ölkəsinin yönətimində qatqıda bulunmanın bilincində olduğu zaman gerçək istiqlala varmış olacağıq. Hind köylüsü seçdiyi öz təmsilçisi aracılığı ilə öz * Ortaq gəlirli böyük ailələr Hindistana xas olan ailə biçimidir. 208 yazqısının bəlirləyicisi olduğunda biz gerçək anlamda bağımsız ölkə olacağıq. • Uzun zamandır gücün qanun qoyan mərkəzlərdən qaynaqlandığını sanmağa alışmışıq. Bu inanışın tənbəllik və ya riya üzündən yayqınlaşdığını düşünürəm. İngiltərənin tarixini üzeysəl oxuma bütün gücün parlemandan topluma doğru yayıldığı təsəvvürünü oluşdurur. Ancaq doğru olan budur ki, gerçək güc toplumun əlindədir. Toplum qısa sürəliyinə bu gücü seçdiyi adamlara həvalə edir. Toplumdan ayrı olan parlemanın heç bir anlamı yoxdur. Keçən 21 il içində Hind toplumunu bu gerçəyə inandırmağa çalışmışam. Barışcıl ümumi itaətsizlik gücün gerçək qaynağıdır. Tutalım ki, qanun yazan qurumun çıxardığı yasaları toplumun tamamı qəbul etmir və bu qəbul etməmənin əziyətlərinə də qatlaşmaq istəyir. Bu durumda qanun yazan və qanunu icrayə qoyan qurumların işləvsəlliyi ortadan qaldırılacaqdır. Polis və savaş gücləri toplumu qısa sürəliyinə zorla kontrol altında tuta bilər. Ancaq hər tür əziyətə və bədələ qatlaşmağı göz önündə bulunduran iradəli bir topluma po lis və digər hərbi güclər təsir göstərə bilməz. Bəlli haq anlayışını toplumsal inanca dönüşdürmüş bir toplumun iradəsini qırmaq qeyri- mümkündür. Parleman yöntəmi, yalnız çoğunluğun i radəsinə dayandığı müddətcə, yaxşıdır. Başqa deyişlə, toplumun çoğunluğunu savunduğu sürəcə, parlemantarizm çox yaxşı və etkili bir yönətim örnəyidir. Ümid edirəm ki, qurmaq istədiyimiz hökümət basqı və zor qullanmaz. Biz, sadəcə ağdərili ingilis hərbçilərini ölkədən çıxarıb yerinə dəyişik rənglərdə Yüklə 1,87 Mb. Dostları ilə paylaş:
|