Microsoft Word Agrosanoat majmuasi iqtisodiyoti Darslik 2006. doc
Asosiy fondlardan foydalanish samaradorligini oshirish yo’llari
Yüklə 3,3 Mb. Pdf görüntüsü
|
| 10.3. Asosiy fondlardan foydalanish samaradorligini oshirish yo’llari
Asosiy fondlardan foydalanish samaradorligini oshirishning asosiy yo’llari quyidagilardan iborat: 1). Qishloq xo’jaligi ekin turlarining hosildorligini, chorva mollarining mahsuldorligini oshirish. Nimaiki hosildorlikni, chorva mollarining mahsuldorligini oshirishga ta’sir ko’rsatsa, o’sha narsa fondlardan foydalanishning samaradorligi oshishiga ijobiy ta’sir qiladi. Demak, fan-texnika taraqqiyoti natijasida yangi, serhosil ekin turlarini va mahsuldor chorva mollarini ishlab chiqarishga joriy etish fondlardan foydalanish samaradorligini oshirishning asosiy yo’llaridan biridir. 2). Asosiy fondlarning faol (aktiv) qismi bo’lgan texnika, asbob- uskunalardan foydalanishning smenalik koeffitsientlarini ko’tarish ulardan foydalanish samaradorligini oshirishning asosiy yo’llaridan biri hisoblanadi. 3). Asosiy fondlar tarkibini takomilashtirish ulardan foydalanishni iqtisodiy samaradorligini oshirishning juda muhim yo’llaridan biridir. Bugungi kunda ishlab chiqarishda mavjud kuch beruvchi texnikalar (traktor va h.q.) bilan ishchi mashinalar o’rtasidagi mo’’tadil (optimal) nisbatni ta’minlamaslik asosiy fondlardan foydalanish samaradorligini pasaytiradi. Bugungi kunda ishlab chiqarishda foydalanilayotgan kuch beruvchi texnikalar (traktor va h.q.) katta quvvatga ega. Masalan, bitta “Magnum” rusmli traktordan yil davomida to’liqroq foydalanish uchun 35 va undan ko’proq ishchi mashinalar (pluglar, ekish agregatlari va h.q.) kerak ekan. Birorta ishchi mashinaning bo’lmasligi ushbu kuch beruvchi mashinadan foydalanish imkoniyatlari kamayishiga olib keladi. 4). Asosiy va oborot fondlar mutanosibligini ta’minlash ham ulardan foydalanish samaradorligini oshiradi. Ishlab chiqarishda qatnashayotgan asosiy fondlar yetarli miqdorda aylanma fondlar bilan ta’minlanishi kerak. Masalan, chigit ekish davrida traktor va chigit ekish agregatidan faqat yetarli miqdorda chigit bo’lgandagina samarali foydalanish mumkin. Ekish uchun zarur chigit bo’lgandagina traktor va ekish agregatlaridan samarali foydalanish mumkin. Ekish uchun zarur chigitning yetishmasligi texnikalarning bekor turib qolishiga olib keladi va h.q. 186 5). Asosiy fondlardan foydalanishda jamoa a’zolarining moddiy manfaatdorligini ta’minlash, ulardan foydalanish samaradorligini oshirishning asosiy yo’llaridan biri hisoblanadi. Agarda mavjud qonun – qoidalar, asosiy fondlardan foydalanuvchilarni asosiy fondlardan yaxshi foydalanganligi uchun moddiy manfaatdor qilsa, yaxshi natijalarga erishish mumkin yoki aksincha. 6). Asosiy fondlardan foydalanishning iqtisodiy samardorligiga ta’sir ko’rsatuvchi omillardan biri unga xizmat ko’rsatish tizimining rivojlanganlik darajasi hisoblanadi. Asosiy fondlarni vaqtida texnik qarovlardan o’tkazish, joriy va kapital ta’mir qilish ishlarni talab darajasida tashkil etish lozim. 7). Asosiy fondlardan foydalanish darajasiga kadrlarning bilim va malakasining ta’siri katta. Mexanizator, ishjener texnik xodimlarning o’z ishini yaxshi bilishi asosiy fondlardan foydalanishning samaradorligini oshiradi va aksincha. Yüklə 3,3 Mb. Dostları ilə paylaş:
|