62
Mənbə: Azərbaycan Respublikası Dövlət Statistika Komitəsi (
www.stat.gov.az
)
2014-cü ildə strukturuna görə sənayədə əsas kapitala yönələn investisiyaların
miqdarına əsasən belə bölgüsünü aparlamaq olar.
Cədvəl 2.7 Sənayedə əsas kapitala yönəldilən investisiyaların xüsusi çəkisi
2010
2014
milyon manat
%-lə miqdarı
milyon manat
%-lə miqdarı
Bütün sənaye
4 276
100
7 640
100
Mədənçıxarma sənayesi
2 952
69
5 948
78
Emal sənayesi
510.2
11.9
644.6
8.4
Elektrik enerjisi, qaz və buxar
istehsalı,
bölüşdürülməsi və təchizatı
422.6
10
423.7
5.5
Su təchizatı, tullantıların
təmizlənməsi və emalı
391.5
9.1
623.3
8.1
Mə
nbə: Azərbaycan Respublikası Dövlət Statistika Komitəsi (
www.stat.gov.az
)
Cədvəldən aydın olur ki, 2014-cü ildə 2010-cu ilə nəzərən bütün sənayelərin əsas
kapitalına yatırılan investisiyaların miqdarında 44% artım baş verərək 7,6 milyon manata
çatmışdır. Sənayələr üzrə investiyaların yatırım strunturunda illər üzrə köklü dəyişiklik
istehsalı
xarici investisiyalar
-
-
-
-
-
daxili investisiyalar
-
-
173.7
68.2
113.4
Mebellərin istehsalı
-
14.7
23.3
27.5
20.5
daxili investisiyalar
-
14.7
23.3
27.5
20.5
Maşın və avadanlıqların
quraşdırılması və təmiri
0.5
0.8
34.3
24.3
19.7
xarici investisiyalar
0.001
0.2
0.1
0.2
0.9
daxili investisiyalar
0.5
0.6
34.2
24.1
18.8
Elektrik enerjisi, qaz və
buxar istehsalı,
bölüş
dürülmə
si və
tə
chizatı
422.6
768.9
565.8
489.4
423.7
xarici investisiyalar
23.0
188.2
91.2
89.0
75.8
daxili investisiyalar
399.6
580.7
474.6
400.4
347.9
Su tə
chizatı, tullantıların
tə
mizlə
nmə
si və
emalı
391.5
508.5
755.7
1,026.0
623.3
xarici investisiyalar
10.3
42.0
83.9
40.2
7.5
daxili investisiyalar
381.2
466.5
671.8
985.9
615.8
63
müşahidə olunmamışdır. Bununla yanaşı sevindirici haldır ki, sənayenin sadalanan hər 4
kateqoriyası üzrə investisiyaların miqdarında azalma müşahidə edilməmişdir.
Cədvəldən aydın olur ki, əsas kapitala yatırılan investisiyanın miqdarına görə
mədənçıxarma sənayesi əsas hissəni təşkil edir. Ümumi mədənçıxarma sənayesinin əsas
kapitala yönəlmiş investisiyanın miqdarı beş il ərzində 51% artmişdır. Beş il ərzində
mədənçıxarma sənayesinin əsas kapitala yönəlmiş investisiyanın 67%-ni xarici investisiyalar
təşkil etmişdir. 2014-cü ildə xarici investiyaların bu kateqoriya üzrə payı 70% təşkil etmişdir,
bu göstərici 2010-cu illə müqayisədə 7% çoxdur.
Mədənçıxarma sənayendə əsas kapitala yönəlmiş investisiyaların 98% faizdən atıq
hissəsini xam neft və təbii qaz hasilatına ayrılmışdır. Bu sahədə əsas kapitala yönələn
investisiya beş il ərzində 51% artaraq 4,185 milyard manata çatmışdır. Xam neft və qaz
hasilatının əsas kapitalına yönəlmiş xarici investisiyalar 68% təşkil edir. Beş il ərzində xarici
investisiyaların bu kateqoriya üzrə 55% ataraq 4,184 milyard manat olmuşdur.
Beş il ərzində emal sənayesinin əsas kapitalına yönələn investisiyaların miqdarında
21% artım baş versədə, 2014-cü ildə bu sənaye üzrə göstərici 888.9 milyon manatdan 644.6
milyon manata düşərək 27% azalma etmişdir. Beş il ərzində emal sənayenin əsas kapitalına
yönələn investisiyaların miqdarı 2.5 milyon manat olmuş və bu kateqoriya üzrə ümumi
investisiyaların 0.06% təşkil etmişdir.
2014-cü və 2010-cu illərin müqayisəsi göstərir ki, elektrik enerjisi, qaz və buxar
istehsalı, bölüşdürülməsi və təchizatı sənayeninin əsas kapitalına yönəlmiş investisiyaların
miqdarında heç bir əhəmiyyətli artım olmamışdır. Lakin 2011-ci bu sahə üzrə əsas kapitala
yönəlmiş investisiyaların miqdarında 45% artım baş verərək 768.9 milyon manata çatmışdır.
Sonrakı 3 il ərində bu rəqəm tədricən azalaraq 2010-cu il səviyyəsinə düşmüşdür. Beş il
ə
rzində elektrik enerjisi, qaz və buxar istehsalı, bölüşdürülməsi və təchizatı sənayeninin əsas
kapitalına yönəlmiş xarici investisiyaların payı 17%-dir. Beş il ərzində bu sahə üzrə xarici
investisiyalar 70% artaraq miqdarı 75.8 milyon manata çatmışdır. Lakin daxili
investisiyalarda əksinə olaraq elektrik enerjisi, qaz və buxar istehsalı, bölüşdürülməsi və
təchizatı sənayeninin əsas kapitalına yönəlmiş investisiyaların miqdarında 2011-ci ildən