|
![](/i/favi32.png) Microsoft Word итисодий статистика-лотин docMavzu XI. NARX STATISTIKASIiqtisodiy statistikaMavzu XI. NARX STATISTIKASI
Reja:
1.
Narxlarning mohiyati va narx statistikasining vazifalari.
2.
Narxlarning tarkibi va narxning kuzatish usullari.
3.
Narxlar indeksini hisoblash usuli.
1. Narxlarning mohiyati va narx statistikasining vazifalari
Jamiyatimizda ishlab chiqarayotgan barcha mahsulotlarga – tovarlarga
mehnat sarflanadi. Jamiyat miqyosida tovarlarning qiymati sarflangan ijtimoiy
mehnat bilan o‘lchanadi. Boshqacha qilib aytganda, o‘rtacha zururiy mehnat. Narx
esa, shu ishlab chiqarilgan tovarga sarflangan ijtimoiy mehnatning, ya’ni qiymatini
puldagi ifodasidir. Narx jamiyat miqyosida qiymatning puldagi ifodasi ekan. Narx
tovarning qiymati bilan belgilanadi, lekin u aniq bir tovar qiymatidan yuqori yoki
past ham bo‘lishi mumkin. Bozor munosabatlari sharoitida ishlab chiqarilayotgan
tovarlarning narxlari erkin bo‘lib, talab va taklif o‘rtasida kelib chiqadi. Ayrim
davrida talab kuchaysa, narxning oshishi, aksincha, taklif ko‘paysa, narx
qiymatdan pasayishi mumkin. Bozor munosabatlari sharoitida narxlarning
ahamiyati kuchaymoqda. Shuning uchun ham har bir davlat o‘zining narx
siyosatini olib boradi. Chunki, narx aholini turmush tarzini mamlaktning iqtisodiy
rivojlanishni va boshqa makro-mikrodarajadagi asosiy ko‘rsatkichlarga ta’sir
qiladi. Shuning uchun ham narxlarning holatini, ularning o‘zgarishni, inflyatsiya
darajasini yaxshi o‘rganish lozim. Hozirgi vaqtda narxlar quyidagi asosiy
vazifalarni bajaradi:
1. Davlat narx siyosati orqali o‘zining iqtisodiy siyosatini amalga oshiradi.
2. Narx talab va taklif muvozanatini saqlab, tovarlar ishlab chiqarish va
ularning tarkibiga ta’sir qiladi.
3. Narx tovar aylanishi tezligi, pul muomalasi va davlat byudjetiga sezilarli
ta’sir ko‘rsatadi.
Dostları ilə paylaş: |
|
|