Microsoft Word jurn Kitabshunasliq ve bibilioq 1(40) 17. docx
Yüklə 16,45 Kb. Pdf görüntüsü
|
14 faydalı elmi əməkdaşlıq, siyasi münasibətlərin dərinləşməsi, respublikamızda ümumi inkişafa, xalqın rifah halının yaxşılaşmasına, siyasi mühitin stabilləşməsinə, dövlət quruculuğunun möhkəmləndirilməsinə öz təsirini göstərir. Hazırda cəmiyyətdə baş verən qlobal proseslər, ictimai həyatın bütün sferalarında əhəmiyyətli dərəcədə öz təsirini göstərir. Əlbəttə, bu proseslərin əsası onu fərqləndirən əsas cəhətlərdən biri və ən başlıcası, cəmiyyətin yaşaması və inkişaf etməsi üçün ilk növbədə informasiyanın fundamental faktora çevrilməsi və insanların şüuruna əsaslı təsir göstərməsidir. Vaxtilə cəmiyyətin inkişafını mütəxəssislər əsasən maddi istehsalın azlığı ilə əlaqələndirirdilərsə, hazırki informasiya cəmiyyəti dövründə müxtəlif növ informasiyaları əldə etmədən inkişafın mümkün olmadığını iddia edirlər. Qeyd etmək lazımdır ki, hazırki dövrdə informasiya ictimai təlabat kimi yeni tələbləri irəli sürür və elə buna görə də informasiya mütəxəssisləri kimi kitabxanaların qarşısında çox mühüm vəzifələr qoyur. Bu vəzifələrin yerinə yetirilməsində son illərdə kitabxanalarda olduqca mütərəqqi iş prosesləri, yeni informasiya texnologiyaları tətbiq edilir. Dünyada inkişaf edən kommunikasiya texnologiyalarının artması və informasiyanın oxuculara operativ olaraq çatdırılması, məsafədən asılı olmayaraq xidmət göstərilməsi, elektron kataloqların yaradılması və bütövlükdə informasiya bazalarının formalaşması, informasiya təminatının mötəbərliyinə şərait yaradır. Ənənəvi kataloq-kartoteka sistemlərindən fərqli olaraq elektron kataloq dünya kitabxanalarında olan sənəd informasiya fondları haqqında məlumat əldə etmək imkanı yaradır, onları operativ axtarışını təmin edir. Müasir kitabxana-informasiya sistemlərindən istifadə etməklə, tələbatçılar zaman və məkan problemi olmadan lazımi informasiyanı əldə etmək məqsədilə müasir tipli informasiya texnologiyalarından istifadə etməklə bilavasitə yaşayış və iş yerlərindən dünyanın ən zəngin informasiya fondlarına daxil olaraq özlərinə lazım olan informasiyaları operativ şəkildə əldə edirlər. Respublikamızda zəngin informasiya fonduna malik olan Mirzə Fətəli Axundov adına Milli Kitabxana son illərdə məlumat axtarış sistemlərinin təşkili və istifadəsi üzrə olduqca mütərəqqi tədbirlər həyata keçirir. Görünən bu mütərəqqi işlərin nəticəsi olaraq artıq demək olar ki, Milli Kitabxanada informasiya-kommunikasiya sistemləri işlək vəziyyətdə gətirilmiş, kitabxananın veb saytı, elektron kataloqu və elektron kitabxanası bir sıra problemlərin həlli istiqamətində xeyli işlər görmüşdür. Bu gün bir məsələni xüsusi qeyd etmək lazımdır ki, artıq məsafədən virtual kitab sifarişi sistemi tətbiq edilir. Respublikamızın Milli Kitabxanasının ən başlıca müvəffəqiyyətlərindən biri də “Kitabxana işi haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun 7-ci maddəsinə müvafiq olaraq Mirzə Fətəli Axundov adına Dövlət Kitabxanasına Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 15 aprel 2004-cü il tarixli 15 qərarı ilə “Milli Kitabxana” statusu verilməsidir. Qeyd etmək lazımdır ki, kitabxanaya verilən bu mötəbər statusu kitabxananın qarşısında duran vəzifələrin əhatəliliyini xeyli genişləndirilmiş, elmi tədqiqat və informasiya təminatı sahəsində əməli fəaliyyətini xeyli genişləndirmişdir. Son illərdə kitabxana işi sahəsində yeniliklər, xüsusilə informasiya texnologiyalarının tətbiqi, elektron kitabxananın təşkili Milli Kitabxanada həmişə yaradıcı şəkildə aparılmış, kitabxana proseslərinin avtomatlaşdırılması istiqamətində ilk addım atan kitabxanalardan olmuşdur.Bir məsələni qeyd etmək lazımdır ki, müstəqillik illərinin əvvəllərində bir sıra beynəlxalq təşkilatların Azərbaycana gəlməsi və respublikamızda fəaliyyətə başlaması kitabxana-informasiya müəssisələrinin işinə xüsusi təkan verdi. Bu təşkilatların başlıca məqsədi qrant vermək yolu ilə inkişaf etməkdə olan ölkələrə yardım göstərməkdən ibarət idi. Həmin təşkilatlar kitabxana işinə müsabiqə yolu ilə qrant ayırmaqla onların fəaliyyətini yaxşılaşdırmaq məqsədi daşıyırdılar. Bu dövrdə, yəni müstəqilliyin ilk illərində Açıq Cəmiyyət İnstitutu (SOROS fondu) qrantlar ayırmaqda xüsusi fəaliyyət göstərirdi. Respublikamızda fəaliyyət göstərən bir çox respublika əhəmiyyətli dövlət və sahəvi kitabxanaları, hətta bir sıra kənd və qəsəbə kitabxanaları qrantlar udmuş, vəsait əldə etməklə öz kitabxanalarının fəaliyyətini təkmilləşdirmişdir. Milli Kitabxananın kollektivi qrantlar əldə etməklə öz işlərində xeyli yenilik və dəyişiklik etmişlər. Beləliklə, son illərdə Azərbaycanda yaradılan ictimai siyasi mühit kitabxana-informasiya müəssisələrinin fəaliyyətinin yaxşılaşdırılmasına geniş yol açdı. Kitabxana işçilərinin xarici ölkələrdə keçirilən beynəlxalq təşkilatların bu sahədə apardıqları tədbirlərdə iştirakı, həmçinin beynəlxalq kitabxana və informasiya təşkilatlarının dəstəyi ilə respublikamızda keçirilən tədbirləri,kitabxana işinin inkişafına güclü təsir göstərdi.Hazırda bir sıra respublika əhəmiyyətli kitabxanaların işində yeniliklər aparılmış, yeni kitabxana texnologiyaları tətbiq edilməkdədir. Hazırda Azərbaycanda fəaliyyət göstərən bütün kitabxana şəbəkəsi və sistemlərində yeni kitabxana texnologiyalarının tətbiqi həyata keçirilir. Bu texnologiyaların tətbiq olunmasında Milli Kitabxanası, Prezident Kitabxanası, Bakı Dövlət Universitetinin Kitabxanası, Milli Elmlər Akademiyasının Kitabxanası, Respublika Uşaq Kitabxanası yeni informasiya-kommunikasiya texnologiyalarının tətbiqi sahəsində də qabaqcıllar sırasındadır. Müasir kitabxanaların fəaliyyətində tələbatçıların yüksək səviyyədə xidmət göstərilməsi, bir sıra vacib şərtlərindən asılı olmaqla, tələbat da yeni oxucu tələbatına və ehtiyaclarına bitkin cavab verməsindən asılıdır. Belə olan tərzdə müasir dövrün ayrılmaz tərkib hissəsi olan yeni texnologiyaların kitabxana işinə tətbiq edilməsi, mükəmməl və operativ olması olduqca vacibdir. Müasir dövrdə bütün dünya kitabxanalarında, bütövlükdə son tələblərə uyğun olaraq, məlumat axtarışı aparatlarına uyğun həyata keçirilir. İnformasiyanın axtarışı bir anlayış kimi (onun nəzəri cəhətdən işlənməsi və Yüklə 16,45 Kb. Dostları ilə paylaş:
|