4.3. Xalqaro (mintaqaviy) standartlarni qo’llash
Xalqaro standartlar iqtisodiy rivojlangan davlatlarning ilg’or
texnik va ishlab
chiqarish tajribalarini, ilmiy-tadqiqot ishlar natijalarini, iste’molchilarning keng ommasi va
davlat boshqaruv organlarining talablarini o’zida aks ettiradi. Ushbu standartlar dunyodagi
ko’pgina davlatlar uchun qoida yoki umumiy prinstiplar hisoblanadi,
shuning uchun
xalqaro va mintaqaviy standartlarning milliy standartlar sifatida qo’llanishi milliy
mahsulotlarning jahon bozoriga chiqishining muhim shartlaridan biri hisoblanadi.
Shuning uchun standartlashtirish tizimini isloh qilishda
xalqaro va mintaqaviy
standartlarni qo’llash ustuvor yo’nalish bo’lib qolishi lozim.
Shu bilan birga, xalqaro standartlarni keng ko’lamda qo’llash qator sabablarga ko’ra
anchayin murakab masala hisoblanadi. Bunday sabablarga milliy xavfsizlik talablari,
aholining hayoti, sog’lig’i
va mol-mulki xavfsizligi, atrof muhit,
texnologik, geografik,
iqlim bilan bog’liq muammolarni kiritish mumkin. Biroq bu holatlarda ham milliy standart
talablarining xalqaro standartlardan farqlanishini kamaytirishga intilish kerak.
Bunday
konstepstiyani Evropa Ittifoqi Kengashining “Evropada standartlashtirishning roli”
to’g’risidagi 1999 yil 28 oktyabrdagi xalqaro standartlarga zid bo’lgan milliy standartlarni,
hatto xalqaro standartlar samarasiz bo’lgan yoki qo’yilgan maqsadga mutanosib bo’lmagan
hollarda ham bekor qilishga chaqirgan qarori ham yaqqol tasdiqlaydi.
Shuni inobatga olish kerakki,
mahsulotlar, ishlar va xizmatlarga o’rnatilgan
standartlardan tashqari atamalar, o’rov-idish, tamg’alar yoki yorliqlarga
hamda ularni aks
ettirish qoidalariga va mahsulotni identifikastiya qilishga,
muvofiqlikni baholash uchun
zarur bo’lgan sinovlar, o’lchovlar qoidalari va usullariga qo’yiladigan
talablarni
belgilaydigan yuzlab boshqa xalqaro va evropa standartlari qabul qilingan bo’lib, ular texnik
reglamentlarni ishlab chiqish uchun normativ baza bo’lib xizmat qilishi kerak.