Microsoft Word Sadi Gulustan doc
ırırlar bir dənə çin kasası
Yüklə 4,55 Kb. Pdf görüntüsü
|
226 Qayırırlar bir dənə çin kasası Mərvdəştdə 111 hər gün yüzü qayrılar, Görürsən də necə olur bahası?! Şer Yumurtadan çıxan kimi cücə ruzi axtarar, Bilməz lakin şüur nədir, doğulanda hər insan. O tez qandı, tez usandı, axır qaldı əli boş Bu təmkinlə, fəzilətlə şöhrət tapdı anbaan. Şüşə boldur, buna görə ona qiymət verilməz, Qiymətlidir inci, çünki olubdur az tapılan. Nəsihət. Hər şey səbrlə düzələr, tələsən tərsə düşər. Şer Gözümlə görmüşəm biyabanda mən, Təmkinlə yol gedən qaçanı ötdü. Sürətli səmənd at yoruldu yolda, Dəvəsə ahəstə mənzilə yetdi. Nəsihət. Nadan üçün susmaqdan yaxşısı yoxdur, lakin əgər o bunu bilsəydi, nadan olmazdı. Şer Sənin ki, kamalın, şüurun yoxdur, Yaxşıdır dilini salasan bəndə. Adamı öz dili hörmətdən salar, Puç qoz da bilinər yüngül gələndə, Lətifə Bir əbləh daima çalışırdı ki, Eşşəyə öyrətsin hərfi təmamən, Bir ağıllı dedi: – Ay axmaq kişi, Əl çək bu xam xəyal, sarsaq əməldən, Heyvan danışmağı səndən öyrənməz, 227 Barı sən susmağı heyvandan öyrən. Şer Hər kəs çalışsa ki, tez versin cavab, Çox sözü səhv olar çəgər iztirab, Ya dil aç söz söylə huşlu insantək, Ya da sus danışma dilsiz heyvantək. Hikmət. Kim özündən çox bilənlə mübahisə etsə ki, biliyi meydana çıxsın, biliksizliyi ortaya çıxar. Beyt Səndən ağıllılar bir söz deyəndə, Etiraz eləmə, yaxşı bilsən də. Hikmət. Pislə oturan yaxşılıq qazana bilməz. Şer Mələk divlə oturarsa bir yerdə, Öyrənəcək hiylə, riya, xəyanət. Sən pislərdən öyrənməzsən yaxşılıq, Qurddan olmaz kürk dərisi nəhayət. Nəsihət. Xalqın gizli eybini açma ki, onları rüsvay edərsən, özünü etibardan salarsan. Elm oxuyub əməl etməyən adam, yer sürüb toxum səpməyən əkinçiyə bənzər! İmansız adamda ibadət olmaz, ağılsız adama dövlət yaraşmaz! Savaşda zirəng olan adam mülayim olmaz! Beyt Sanma ki, çadrada bir cananədir, Bəlkə açıb gördün qarı nənədir. 228 Hikmət. Əgər hər gecə Qədr gecəsi olsaydı, onda əsl Qədr gecəsi qədrsiz olardı. Beyt Kövhər adlansaydı dünyada hər daş, Bir qiymət alardı onda: kövhər, daş. Hikmət. Hər zahiri göyçək olanın batini də gözəl olmaz. İş tə- biətdədir, surətdə deyil. Şer Hər kişinin üzündən bilmək olar bir gündə, Onun elmi, şüuru yüksəlmiş haralara, Lakin onun qəlbini bildim deyə fəxr etmə! İllər lazım özünü bildirsin qəlbi qara. Nəsihət. Böyüklərlə davaya qalxanlar öz qanlarına qəltan olarlar. Şer Özünü çox böyük hesab eyləmə, Düz demişlər biri iki görər çaş. Çox çəkməz kəlləni sınmış görərsən. Qoçla vuruşmağa tab etməz bu baş. Hikmət. Şirlə pəncələşmək, şəmşirlə yumruqlaşmaq ağıllı adam- lara yaraşmaz. Beyt Məstilə gücünü sınama bir an, Əlini qoynunda saxlayıb, dayan. Nəsihət. Gücsüz güclüyə igidlik göstərmək istəsə, öz qətlində düşmənə kömək etmiş olar. 229 Şer Ana uşağının nə gücü vardır. Vuruşsun cənkavər bir pəhləvanla. Zəif nadanlıqdan qırar qolunu, Döyüşsə dəmirqol bir qəhrəmanla. Hər kəs nəsihət eşitməsə, danlaq eşitməlidir. Beyt Əgər qulağına girmir nəsihət, Sus, səni danladığım vəqt! Hikmət. Küçə itlərinin ov itini görməyə gözü olmadığı kimi, hünərsizlərin də hünər sahibini görməyə gözləri olmaz, hay-küy qoparırlar, lakin qabağa gəlməkdən qorxarlar, yəni rəzil adam sənətdə birinə üstün gələ bilmədikdə böhtana başlayıb onun üstə düşər. Beyt Paxıllar çox qiybət etməyi sevər, Susarlar qarşıda dilli görsələr. Hikmət. Qarın olmasaydı heç bir quş tora düşməzdi, bəlkə də heç ovçu tor qurmazdı. Filosoflar gec-gec yeyər, möminlər doymadan çəkilər, zahid qarnı tutunca, gənclər nimçədəki qurtarınca, qocalar tar təgüncə, qələndərlər isə mədədə yer, süfrədə çörək qalınca yeyərlər Beyt İki gün qarınqulu yata bilməz sübhəcən, Bir gün dolu mədədən, bir gün də boş mədədən. Hikmət. Arvada qulaq asmaq, abdala süfrə açmaq günahdır. 230 Beyt Rəhm etsən qan içən vəhşi pələngə, Qoyuna zülm edib salırsan çənkə. Hikmət. Kimin qarşısında öz düşmənidir, öldürməsə özü öz düşmənidir. Beyt Əldə daş, qıvrılır daş üstə ilan, Səbr edib düşünməz ağıllı olan. Hikmət. Bəziləri isə bu fikrin əleyhinədirlər. Onlar deyirlər: – Əsiri öldürməkdən, səbr etmək daha məsləhətdir, çünki ixtiyar əldədir, istəsən öldürərsən, istəsən bağışlarsan, lakin tələsik öldürsən, bir də lazım ola bilər, geri qaytara bilməzsən, peşman olarsan. Şer Dirini öldürmək mümkündür hər an, Ölünü diriltmək olmaz heç zaman. Ox atan lazımdır səbr etsin bir az, Kamandan çıxan ox bir də qayıtmaz. Hikmət. Cahillərə baş qoşan alim hörmət gözləməməlidir. Cahil adam heyvərəlik və uzunçuluqda alimə üstün gəlsə təəccüblü deyildir, çünki həmişə daş cəvahiri sındırar. Beyt Bülbülün qarğa ilə birkə olsa qəfəsi, Təəccublü deyildir çıxmasa onun səsi. Şer Əgər hünər sahibini incitsə bir hünərsiz, 231 Onun qanı bu təhqirdən zərrə qədər qaralmaz. Çünki sınsa qara daşla bir zər kasa, heç zaman, Daşın qədri yüksəlməz və zərin qədri azalmaz. Ağıllı adamın axmaqlar qarşısında susmağı təəccüblü deyildir, çünki nağara səsi, tar səsinə, sarımsaq iyi isə ənbər qoxusuna həmişə üstün gələr. Şer Bir cahil hay-küylə qaldıraraq səs Qoymadı aqali bir alsın nəfəs. Məlumdur ki, həzin ahəngli hicaz, Döyüş təbilinin səsini basmaz. Hikmət. Cavahir toz-torpaqa batsa da yenə qiymətini itirməz, toz–torpaq göyə qalxsa da yenə qiymətə minməz. Tərbiyəsiz istedad heyfdir, istedadsız tərbiyə isə mümkün deyildir. Kül oddan əmələ gəldiyi üçün ali əsli–nəsəbi vardır, lakin özündə hünər olmadığından torpağa bərabərdir; şəgərin qiyməti qamışdan əmələ gəldiyi üçün deyil, təbiətində şirinlik olduğu üçündür. Şer Kənanın yox idi hünəri, ona Peyğəmbər nəsili açmadı müşkül Sən qızı göstərmə, hünəri göstər. İbrahim 112 oddandır, tikandan da gül. Hikmət. Müşk odur ki, ətir versin, nəinki əttar desin. Beyt İnsanda vardırsa hünərdən əsər, Özü susarsa da danışar hünər. Beyt Yüklə 4,55 Kb. Dostları ilə paylaş:
|