Microsoft Word tagiyeva mehin doc
Yüklə 0,56 Mb. Pdf görüntüsü
|
40 dövlətinin beynəlxalq iqtisadi inteqrasiya ə laqələrinə qoşulmasının nümunəsidir. Azərbaycanın xarici iqtisadi münasibətlərinin və əlaqələrinin məzmunu və əsas istiqamətlərini ifadə edən bu cəhətlərin hər biri ölkənin gələcək inkişafında fəaliyyət proqramının tərkib hissəsi olmalıdır. Azərbaycanın xarici iqtisadi inteqrasiya əlaqələrinin formalaşmasında daha faydalı və səmərəli iqtisadi münasibətlərin yaradılmasına üstünlük verilməlidir. Əgər göstərilən prinsip əsasında inteqrasiya prosesi həyata keçirilərsə, respublikamızın inkişafında böyük nailiyyətlər əldə etmək mümkündür. 1994-cü ildə “ Əsrin müqaviləsi” adlanan ilk neft müqaviləsi imzalandıqdan sonra xarici investorların Azərbaycana marağı artmış, müqavilələrin və xidmət işləri ilə əlaqədar subkontraktların həyata keçirilməsinə 400-dən artıq xarici şirkət cəlb edilmişdir. Dövlət Neft Fondu yaradılmış, beynəlxalq neft və qaz kəmərləri çəkilməyə başlanmış, Böyük pək yolunun bərpası istiqamətində müəyyən işlər görülmüş, TRASEKA layihələri həyata keçirilməyə başlanılmış, ölkənin sosial-iqtisadi inkişafı yeni mərhələyə qədəm qoymuşdur. Xarici ölkələrlə iqtisadi əməkdaşlıq Azərbaycanın milli iqtisadiyyatının çoxşaxəli inkişafını təmin etmək üçün böyük üstünlüklər verə bilər. Məhz buna görə Azərbaycanın milli iqtisadiyyatının formalaşması şəraitində xarici ölkələrlə qarşılıqlı iqtisadi əlaqələr və bu əlaqələrin inkişafı böyük əhəmiyyət kəsb edir. Azərbaycan bir çox həyati əhəmiyyətə malik siyasi və iqtisadi məsələlər baxımından dünyanın yaxın və uzaq, böyük və kiçik dövlətlərinin, beynəlxalq və regional təşkilatların diqqətini özünə cəlb edən bir qütbdür. Mühüm strateji əhəmiyyətli ərazidə yerləşən ölkəmizdə dünyanın nəhəng dövlətlərinin mənafeyi toqquşur, onlar arasında nüfuz dairəsi uğrunda dərin rəqabət mübarizəsi gedir. Azərbaycan Respublikası öz sosial-iqtisadi inkişafında xarici ölkələrlə əməkdaşlığın daha da genişləndirilməsinə can atır və beynəlxalq əmək bölgüsünün dərinləşməsindən irəli gələn üstünlüklərdən maksimum dəyərlənməyə çalışır. Siyasi istiqlaliyyət əldə edilməsi, inzibati- 41 amirlik sistemindən bazar iqtisadiyyatı sisteminə keçilməsi, uzun müddət mövcud olmuş köhnə xarici iqtisadi əlaqələr sisteminə yenidən baxılması və bərabər hüquqlu, qarşılıqlı faydalı münasibətlərin yaradılması üçün mühüm zəmin təşkil edir. SSR -nin süqutu böyük bir ərazidə geopoletik vəziyyəti kökündən dəyişdirərək, Azərbaycanın beynəlxalq əlaqələrinin səmərəliliyinin artırılması və
intensivləşdirilməsi, beynəlxalq ə mək
bölgüsünün üstünlüklərindən respublikanın mənafeyinə uyğun olaraq istifadə edilməsi üçün geniş perspektivlər açdı. Azərbaycan Respublikasının xarici iqtisadi siyasəti dedikdə, beynəlxalq iqtisadi əlaqələrdə qarşıya qoyduğu məqsədlərin həyata keçirilməsinə yönəldilmiş fəaliyyəti nəzərdə tutulur. Xarici iqtisadi siyasət iqtisadi anlayış olub ümumi iqtisadi siyasətin tərkib hissəsidir və ölkənin sosial-iqtisadi proqramı ilə bilavasitə əlaqədardır. Azərbaycan hökumətinin xarici iqtisadi fəaliyyət sahəsində qəbul etdiyi qərarlar iqtisadiyyatın bütün istiqamətlərinə təsirini göstərir. Azad bazar münasibətlərinə keçid şəraitində dövlətin daxili və xarici iqtisadi siyasətini bir-birindən təcrid etmək mümkün deyildir. Azərbaycan Respublikasının ticarət qanunvericiliyinin formalaşması ticarət əməkdaşlığının genişlənməsinə imkan vermişdir. Dövlətlərarası ticarət ə laqələrinin tənzimlənməsi və inkişafı məqsədilə bir sıra qanun və normativ- hüquqi sənədlər qəbul edilmişdir. Bunlardan aşağıdakı bir neçəsini nümunə göstərmək olar: 20 iyun 1995-ci il tarixli, 1064 saylı “Gömrük tarifi haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununu; Azərbaycan Respublikasının 10 iyun 1997-ci il 311-IQ nömrəli Qanunu ilə təsdiq edilmiş “Azərbaycan Respublikasının Gömrük Məcəlləsi”. 24 iyun 1997-ci il tarixli, 609 saylı “Azərbaycan Respublikasında xarici ticarətin daha da liberallaşdırılması haqqında” Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərmanını;
Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin “Azərbaycan Respublikasının gömrük ərazisinə gətirilən və bu ərazidən çıxarılan malların
42 gömrük qiymətləndirilməsi sisteminin tətbiqi Qaydaları” təsdiq edilməsi haqqında 12 yanvar 1998-ci il tarixli, 7 saylı qərarı;
Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin “Azərbaycan Respublikasının ərazisinə gətirilən aksiz vergisinə cəlb olunan malların aksiz dərəcələrinin təsdiq edilməsi haqqında” 19 yanvar 2001-ci il tarixli, 20 saylı Qərarını;
Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin “Azərbaycan Respublikasında ixrac-idxal əməliyyatları üzrə gömrük rüsumlarının dərəcələri, gömrük rəsmiləşdirilməsinə görə alınan yığımların miqdarı haqqında” 12 aprel 2001-ci il tarixli, 80 saylı Qərarını;
26 oktyabr 2004-cü il tarixli 772-IIQ nömrəli “ xrac nəzarəti haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununu.
Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin “Azərbaycan Respublikasının ərazisinə gətirilən, əlavə dəyər vergisindən azad olunan malların siyahısı haqqında” 31 yanvar 2005-ci il tarixli 11 nömrəli Qərarı; Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin “Malın mənşə ölkəsinin təyin edilməsi Qaydasının təsdiq edilməsi haqqında” 29 noyabr 2007-ci il tarixli, 190 saylı Qərarı. 14 aprel 2009-cu il tarixli 791-IIIQ nömrəli “Xüsusi iqtisadi zonalar haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununu və s. Respublikamızın zəngin iqtisadi potensialı olmasına baxmayaraq xarici ölkələrin diqqətini xammal bazası kimi cəlb edir. Lakin yeni texnologiyanın, nou-haunun tətbiqi xammalın hazır məhsula çevrilməsinə kömək edər. Bunun üçün isə külli miqdarda maliyyə, investisiya vəsaitləri lazimdır. Bir sıra ölkələrin təcrübəsi göstərir ki, yalnız təbii ehtiyatların ixracına arxalanmaq olmaz. Çünki təbii ehtiyatlar tükənən və tükənməyəndir. Xüsusilə tükənən ehtiyatların ixracında diqqətli olmaq lazımdır. Tükənən ehtiyatlar dünya birjalarında qiymətlərin enib qalxmasından asılı olaraq ölkə iqtisadiyyatının inkişafına gələcəkdə mənfi təsir göstərə bilər. Ümumiyyətlə, son illər Azərbaycanın əmtəə dövriyyəsinin coğrafiyası genişlənmiş və müsbət
Yüklə 0,56 Mb. Dostları ilə paylaş:
|