Microsoft Word Turkan dissertasiya double updated docx
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
20 özündə cəmləşdirir. Rəqabət anlayışı mürəkkəb, çoxməqsədli, çoxaspektli və dinamik bir anlayışdır. “Firmanın rəqabətqabiliyyətliyi” anlayışı özünə böyük iqtisadi xarakteristikalar kompleksi birləşdirir. Bunlar isə firmanın sahə bazarlarında vəziyyətini müəyyən edir. Bu, kompleks məhsulun istehsal sferasında müəyyən olunan xarakteriktikasını, eləcə də firmanın məhsullarının istehsalı və satışında formalaşan və həmin proseslərin normal gedişinə iqtisadi və texniki cəhətdən ə lverişli şərait yaradan amilləri birləşdirir. Məhsulun rəqabətqabiliyyətliyi və istehsalçı firmanın rəqabətqabiliyyətliliyi öz aralarında həm bir hissə kimi, həm də bütövlükdə vahid bir sistem kimi fəaliyyət göstərir, yəni qarşılıqlı vəhdətdədirlər. Belə ki, kompanyanın müəyyən ə mttə bazarında rəqabət mübarizəsi aparma imkanları məhsulun rəqabətqabiliyyətliyindən və firmanın fəaliyyətinin rəqabət mübarizəsindəki nəticələrinə təsir edən iqtisadi metodların məcmusundan bilavasitə asılıdır. Konkret məhsul bazarında firmanın rəqabəti bilavasitə həmin bazarda firmanın istehsal etdiyi məhsulun rəqabəti formasını alır. Başqa sözlə, məhsulun həmin bazardakı rəqabətqabiliyyətliliyi elə həmin məhsulu hazırlayan və onu dünya bazarında satan firmanın özünün də rəqabətqabiliyyətliliyidir. Firmanın rəqabətqabiliyyətliliyinin səviyyəsinə aşağıdakı amillər: istehsal texnologiyasının elmi-texniki səviyyəsi və texnologiyanın təkmilləşmə dərəcəsi; yeni ixtiralardan və kəşflərdən istifadə edilməsi; istehsalda müasir avtomatlaşdırma vastələrinin tətbiqi və s. təsir edir. Firmanın bazarda rəqabətqabiliyyətliliyinin təhlili zamanı istehlakçıların bazarda firmaya və onun məhsuluna olan münasibəti və bu münasibətə təsir göstərən əsas amillər də öyrənilməlidir. Xammalı emal edən firmaların rəqabətqabiliyyətliliyinə xammalın emalı zamanı alınan gəlirin miqdarı təsir göstərir. Bu gəlir isə bilavasitə xammalın keyfiyyət və qiymət xarakteristikalardan aslıdır. Eləcə də bu firmaların rəqabətqabiliyyətliliyinə digər istehsal resurslarının qiyməti; xammalın emalından alınan son məhsulun bazar konyukturasındakı vəziyyəti, tələb və təklifin dəyişməsi 21 nəticəsində qiymətin dinamikasını, xammalın emal, yaxud istehlak yerinə daşınması xərcləri və digər əlaqə formaları. Xam məhsulları istehsal edən firmaların rəqabətqabiliyyətlilik səviyyəsinə onların hansı məhsulları satması, həmin xam məhsulların harada və necə istehlak edilməsi amilləri də güclü təsir edir. Firmaların bazardakı rəqabət vəziyyəti, eləcə də milli dövlət orqanları və digər təşkilatlar tərəfindən firmanın dəstəklənməsi və ona köməklik göstərilməsindən xeyli dərəcədə asılıdır. Onlar firmaya ixrac kreditlərinin verilməsi, onların sığortalanması, vergidən azad edilməsi, bazrların konyukturası haqqında informasiyalarla təmin edilməsi və s. yolu ilə köməklik edə bilərlər. Adətən firmalar milli və xarici bazarlarda günü-gündən kəskinləşən rəqabət mübarizəsi şəraitində özünün real imkanlarını ölçüb-biçməli, güclü və zəif tərəflərini təhlil etməlidir. Eləcə də o, əməli tədbirlər və vasitələr işləyib hazırlamalı və onları reallaşdırmalıdır. Çünki yalnız bu yolla firma özünün rəqabətqabiliyyətliliyini yüksəldə bilər və müvəqqətiyyətini – yüksək gəlir götürməsini təmin edə bilər. Firmaların rəqabətqabiliyyətliliyinin yüksəldilməsinə istiqamətləndirilən təşkilatı tədbirləri aşağıdakı kimi qruplaşdırmaq olar: 1) Bazarda firmanın məhsulunun nüfuzunun qaldırılmaına imkan verən texniki- iqtisadi və keyfiyyət göstəricilərinin təmin edilməsi; 2) Istehlakçıların firmanın məhsuluna olan tələblərin konkret sifarişlərinin, eləcə də məhsulun etibarlığına diqqətin artırılmasını nəzərə almaqla, onun keyfiyyətinin və texniki-iqtisadi göstəricilərinin dəyişdirilməsi; 3) Məhsulun onun əvəzedicisi ilə müqaisədə üstünlüklərini aşkar və təmin etmək; 4) Məhsulun rəqabətqabiliyyətliliyini yüksəltmək məqsədi ilə qiymət amillərinin aşkar olunması və istifadə edilməsi, o cümlədən bu sahədə rəqib firmalar tərəfindən tətbiq edilən metod və üsulların öyrənilməsi; 5) Məhsulun tətbiq olunması üçün yeni sahələrin axtarılıb tapılması və istifadə olunmsı; 22 6) Məhsulun müxtəlif şəraitlərdə, müxtəlif qruntlarda işləyə bilməsinə şərait yaratmaq və s. Beləliklə, konkret bazarda, yaxud onun seqmentində firmanın rəqabətqabiliyyətliliyinin qiymətləndirilməsi firmanın texnoloji, istehsal, maliyyə və satış imkanlarının diqqətlə təhlil edilməsinə əsaslanmalıdir. Bu isə, marketinq tədqiqatlarının tamamlayıcı mərhələsi olmaqla, firmanın potensial imkanlarının müəyyən edilməsinə, konkret bazarda yaxud da onun seqmentində rəqabət vəziyyətinin yaxşı saxlanılmasını təmin edə biləcək tədbirlər sistemi hazırlamağa və onu həyata keçirməyə köməklik edəcəkdir. Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|