Muallifdan

 
juda, g‘oyatda, nihoyatda, behad 
eng. 
4.
Sifatlarning ma’no turlari quyidagicha:
 1) belgi-xususiyat bildiruvchi sifatlar:
kamtarin, mug‘ambir, 
sodda,quvnoq, mehribon, sho‘x, ziqna, yo‘rg‘a, chopag‘on; 
 2) holat bildiruvchi sifatlar:
badavlat, xursand, ma’yus, keksa, 
durkun, sovuq, iliq, ochiq, salqin, jimjit, tinch; 
3) 
shakl-ko‘rinish bildiruvchi sifatlar
: gavdali, novcha, 
uzunchoq, yassi; 
4) 
rang-tus bildiruvchi sifatlar
: oq, qora, qizil; 
 5) hajm-o‘lchov bildiruvchi sifatlar:
keng, tor, uzun, yaqin, 
katta, og‘ir, engil; 
6) 
maza-ta’m bildiruvchi sifatlar
: shirin, bemaza, nordon, 
achchiq. 
 7) hid bildiruvchi sifatlar:
xushbo‘y, badbo‘y, qo‘lansa. 
 
5. Tuzilish
jihatidan sifatlar 
tub (asliy)
yoki 
yasama (nisbiy)
bo‘ladi. 
Tub sifatlar:
oq, katta, uzun, qora, yosh, keng,og‘ir. 
Tub 
sifatlar morfemalarga ajralmaydi. 
So‘z yasashning biror usuli bilan hosil bo‘lgan sifatlar 
yasama 
sifatlar
deyiladi. Yasama sifatlar sodda yoki qo‘shma bo‘ladi: 
kuchli, iliq, aqlli, xushsiz, havo rang,ishyoqmas, qiziqqon. 
 6.
Sifat ikki usul bilan yasaladi:
affiksatsiya
( qo‘shimcha 
qo‘shish bilan) va 
kompozitsiya
( so‘zlarni qo‘shish orqali). 
1. Affiksatsiya usuli:
bu usulda asosan otdan, fe’ldan, ba’zan 
ravishdan sifat yasaladi. 
a)
otdan sifat yasovchi qo‘shimchalar: 
-li; ser- dor, ba-, siz, -gi (-
ki, -qi), -y ( - viy), -i 
( qishloqi, chapani, zardo‘zi, kashmiri, xitoyi,) 
- 

---

Xolmanova Z. Tilshunoslikka kirish 
www.ziyouz.com
kutubxonasi 
125 
125