Müdafiə Sektorunda Dürüstlüyün Təmin Edilməsi və Korrupsiyanın Azaldılması: Ən Yaxşı Təcrübələrin Toplusu
Yüklə 2,9 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Haşıyə 7.6. Təhcizat Zamanı Korrupsiyaya Qarşı Mübarizə
98 Hərbi Təhcizat Alqı-satqı mütəxəssisləri əsasən alqı-satqı layihələrinin çoxlu mərhələlərinin idarə edilməsinə məsul olurlar: tələbatların ətrafl ı dəqiqləşdirilməsi, təminatçı ilə müqavilə imzalalanması,tələb olunan avadanlıq və ya xidmətlərin təhvil verilməsi, gətirilən avadanlığın saxlanılması və istismar dövrü ərzində ona xidmət göstərilməsi və sonra istismar dövrü başa çatdıqdan sonra ondan istifadə etmək tədbirlərinin görülməsi. Silah və texnika əldə etmək mürəkkəb proses olduğundan, çoxlu ölkələr sadəcə bu işlə məşğul olan xüsusi şöbələr və idarələr qurmağı lazımlı saymış və silah alqı-satqısı prosesinin idarə edilməsini bir ixtisaslaşma sahəsi kimi qəbul etmişdir. Bu cür yanaşmanın bir çox üstünlükləri var. Bir tərəfdən o həm fərdi, həm də təşkilati baxımdan bu sahədə toplanan təcrübənin yayılmasına səbəb olur və digər tərəfdən istifadəçiyə özünün sırf hərbi məsələləri ilə məşğul olmağa imkan verir. Bundan əlavə,lakin, alqı-satqı layihəsinin idarə edilməsi tələb edir ki, maliyyə məsuliyyəti- yəni ayrılan pulun ağıllı və səmərəli istifadə öhdəliyi- alış prosesinə rəhbərlik edən şəxsin üzərinə qoyulsun və layihəyə ayrılan pulun düzgün istifadəsi təmin edilsin. Buradan mühüm bir fi kir ortaya çıxır: istifadəçinin funksiyası maliyyə funksiyasından tam ayrılmışdır. Bu onunla izah edilir ki, istifadəçi başa düşülən və tam əsaslandırılan səbəblərə görə, öz tələblərinə uyğun ən yaxşı texnika və ya silahın alınmasına üstünlük verəcək, eyni zamanda Müdafi ə Nazirliyinin ümumi maraqları, həmçinin, hökümətin,parlamentın və vergi verənlərin maraqları, silahlı qüvvələrin ehtiyaclarının ən yüksək səviyyədə ödənilməsi ilə ayrılan dövlət büdcəsinin düzgün xərclənməsi arasında tarazlıq yaradılmasından ibarətdir. Bu da öz növbəsində tələb edir ki, daha da neytral alqı-satqı müdürü seçilib və ona bu iş tapşırılsın ki, o da bu iki tələb arasında gərginlik yaradacaq məsələdə ən yaxşı variantı seçsin. Maraqlı tərəfi n üçüncü kateqoriyası o adamlardan təşkil olunur ki, onlar alqı-satqı prosesini nəzarət edib yoxlayacaqlar. Adətən onlar Müdafi ə Nazirliyinin yüksək rəhbərliyinin nümayəndələri olur. Maraqlı tərəfl ərin sonuncu kateqoriyası kənar agentliklərdir, onlar əldə edilmək istənilən avadanlıq və ya xidmətləri təmin etmək vasitələrinə malik kənar idarələrdir. Onlar adətən özəl şirkətlər olur, ancaq bu kateqoriyaya hökümətin başqa idarələri və ya başqa ölkələrin hökümətlərinin idarələri də daxil ola bilər. Mənbə: Lawrence, “Acquisition Management” (2009), 157–159. Əgər bütün bu səlahiyyətlər əldə olmasa da, hökümətlərin səlahiyyətlərində olan vasitələrlə təşkilatı dürüstlüyü artıra bilər və təhcizat-xarakterli korrup- siya risklərini azaldar. Haşiyə 7.6 Syerra-Leone-nin təcrübəsini nümunə kimi təqdim edir və o da yaxşı təcrübə hesab olunur.
99 Müdafi ə Sektorunda Dürüstlüyün Təmin Edilməsi və Korrupsiyanın Azaldılması: Ən Yaxşı Təcrübələrin Toplusu Haşıyə 7.6. Təhcizat Zamanı Korrupsiyaya Qarşı Mübarizə Syerra- Leonenin Anti-Korrupsiya Komissiyasının (Anti Corruption Commission -ACC)komissarı Abdul Tejan Kole Syerra-Leonenin nazirlikləri, idarələri və şöbələri içərisində şəffafl ığın, cavabdehlik və məsuliyyətin gücləndirilməsinə yönəlmiş çox sərt kampaniya başlatmışdır. ACC korrupsiyaya qarşı mübarizənin önündə getmək üçün yaradılmışdır. ACC etiraf etmişdir ki, siyasi liderlər, nazirliklər korrupsiyanın ilk müdafi ə səddidir.İlkin olaraq, doqquz korrupsiya cinayəti üzə çıxarıldı, lakin 2008- ci ilin Sentyabrında qəbul edilmiş yeni korrupsiya qanunu korrupsiya cinayətlərini 22-ə qaldırdı.Təhcizat cinayətləri,o cümlədən tender prosesi zamanı baş verən pozuntular da indi anti-korrupsiya qanunu ilə tənzimlənir. Əvvəllər təhcizat haqda müqavilələrin imzalanması keyfi yyətsiz və dəyərindən bahalı silah və texnikanın alınması ilə nəticələnirdi və təhcizat işlərinə cavabdeh olan Müdafi ə Nazirinin müavinlərini bu işlərə görə məsuliyyətə cəlb etmək mümkün deyildir. Təhcizat zamanı korrupsiya halları dünyanın hər yerində mühüm məsələ kimi qəbul edilir. Maraqlar toqquşması indi qanunçuluğun pozulması sayılır. Hər hansı davranış kodeksinin pozulması (silah və texnika alışı zamanı) inzibati məsuliyyətə gətirir. Qanun, hökümət rasmilərinin özlərinin də gəlir bəyannaməsi vermələrini tələb edir. Bu cür cinayət prosedurları olduğu zaman hakimə üstünlük verilir, çünki komissarın qeyd etdiyi kimi, arzu olunan qərarları almaq üçün Apelyasiyada işləyən on iki nəfərin içərisində rüşvətlə adam tapmaq daha asandır nəinki bir hakimlə danışıb onu ələ almaq. İndi Syerra-Leonenin korrupsiya ilə ixtisaslaşan iki hakimi var. Həmçinin korrupsiya cinayətləri ilə bağlı minimal cəza səviyyəsi də müəyyən edilmişdir. Əvvəlki zamanlarda isə, korrupsiya cinayətlərinə görə ancaq xəbərdarlıq edirdilər. Korrupsiyaya qarşı BMT Konvensiyasının maddələri Syerra-Leone-nin milli qanununa çevrilmişdir. Bu qanun korrupsiyaya qarşı mübarizəni gücləndirir. İndiki qanun korrupsiya hallarını xəbər verən şəxslərin təhlükəsizliyinin qorunmasını əhəmiyyətli dərəcədə təkmilləşdirir. Korrupsiya hallarını xəbər verənlər indi qanunun himayəsi altındadırlar və əgər verdikləri xəbər doğru olarsa və günahgarlar məhkəmə olunub məhkum olunarlarsa, o zaman dəyəcək zərərin (geri qaytarılan) 10%-ni almaq hüququna malikdirlər.Uyğun orqana xəbər vermək üçün “qaynar” xətlər qurulmuşdur. Potensial xəbər verənlərə də xəbərdarlıq edilmişdir ki, yalan ittihamlara görə onlar məsuliyyət daşıyacaqlar.
Yüklə 2,9 Mb. Dostları ilə paylaş:
|