Müdafiə Sektorunda Dürüstlüyün Təmin Edilməsi və Korrupsiyanın Azaldılması: Ən Yaxşı Təcrübələrin Toplusu
Yüklə 2,9 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Sənaye Kompleksinin və Hökümət Təşkilatlarının Aktiv Mövqeyi
- Vətəndaş Cəmiyyəti və Media Təşkilatlarının Aktiv Mövqeyi
- Yekun Müddəalar
- 9-cu Fəsil Müdafi ə Sektorunda Outsorsinq, Özəlləşdirmə və Dövlət- Özəl Sektor Tərəfdaşlığının
121 Müdafi ə Sektorunda Dürüstlüyün Təmin Edilməsi və Korrupsiyanın Azaldılması: Ən Yaxşı Təcrübələrin Toplusu Əgər şirkətlər perspektiv alıcılara ofset proqramında gözlənilən korrupsiya risklərini bildirərlərsə, o zaman onlar da alqışlanan qəbul əldə edərlər.Öz təcrübəmizə əsaslanaraq, əgər alıcı hökümətlər təminatçının heç olmasa bir neçəsinin dəstəyini ala bilsə, ofset şəffafl ığı ilə əlaqədar xüsusi sorğular və tələblər olması imkanını yüksək qiymətləndirər. Sənaye Kompleksinin və Hökümət Təşkilatlarının Aktiv Mövqeyi BŞ surpriz müşahidələr aparmışdır: əla anti-rüşvət proqramları olan şirkətlər,ofset proqramları məsələsində bu cür addımları atmağa çalışmırlar. Eyni hal hərbi sənaye birliklərinə də aiddir. Aşağıdakılar,bu sahədə mübarizə aparmaq üçün, hərbi sənayenin atacağı konkret addımlardır. • Hərbi Sənaye Birlikləri, ofset proqramlarına səmərəli nəzarət etmək məqsədilə, öz işçilərinin riayət etməsi üçün standartlar qurmağa hazır olma- lıdırlar; • Bu şirkətlər, həmçinin, ofset vasitəçilərinin fəaliyyəti üçün ətrafl ı tələblər müəyyən edən təlimat hazırlaya bilərlər. Bu təlimatların şirkətlərə və vasitəçilərə qoyduğu tələblər onları nəticədə əmin edəcək ki, ofset sazişləri olan şirkətlərin heç bir siyasi partiyada və ya hökümətdə hər hansı qeyri-sağ- lam əlaqəsi yoxdur; • Bu əsasən Avropa Müdafi ə Assosiasiyasına(European Defence As- sociation) və ABŞ Aerokosmik Sənaye Assosiasiyalarına aiddir, çünki onlar artıq beynəlxalq silah ticarəti üzrə anti-korrupsiya standartları yaratmaqla məşğuldurlar; • Avropa Müdafi ə Agentliyi Avropada hərbi təhcizatla bağlı işləri sürətləndirərək çox gözəl işlər görür. Ancaq ofsetlərlə bağlı onun yanaşması ziddiyətli, çaşdırıcı və zəifdir. Onların indiki tətbiq etdikləri norma və qayda kodeksi xüsusilə geri qalır və təəccüblüdür ki, korrupsiya riskləri ilə bağlı heç bir söz demir. Avropa Müdafi ə Agentliyi tender keçirilən zaman və ofset təklifl ərinin yerinə yetirildiyi dövrdə dürüstlüyü təmin edən yolları arayan ofset iş qrupunun toplanmasını gözdən keçirməlidir. Vətəndaş Cəmiyyəti və Media Təşkilatlarının Aktiv Mövqeyi Yuxarıda ifadə olunan risklərə baxmayaraq, ofsetlər cəmiyyət üçün “gizli” mövzu olaraq qalır. Bu sahədə yaxşı idarəçilik və şəffafl ıq səyləri ilə məşğul olan vətəndaş cəmiyyəti təşkilatlarına çox ehtiyac vardir. Ofsetlərin müzakirəsini fəallaşdırmağa yönəldən bu cür debatlara şərait yaradan hökümət dəstəklənməlidir. Ofsetlərin miqyasının artmasına görə və onları hərbi sahədən çıxaraq
122 Müdafi ə Sektorunda Outsorsinq, Özəlləşdirmə və Dövlət- Özəl Sektor Tərəfdaşlığının Üstünlükləri və Riskləri digər ticarət sahələrinə girməsinə görə, bu mövzunun başqa ölkələrdə də ge- niş miqyasda müzakirəsi ancaq səmərəli idarəçiliyin maraqlarına xidmət edər.
Ofsetlərin böyük korrupsiya riskləri vardır. Onlar hərbi ehtiyaclar üçün qərar qəbul edilməsini poza bilir və ayrı-ayrı şəxslərin və şirkətlərin xeyrinə münbit şərait yaradır. Ofset sahəsi tənzimlənməmiş və tamamilə qeyri şəffafdır. Hərbi sənaye və hökümət tərəfi nin korrupsiya risklərini aradan qaldır- maq üçün hazır olması yaxşılığa doğru dəyişikliyə ümid verir. Lakin, ofset əməliyyatlarında baş verən korrupsiya hələ ki, olduğu kimi dəyişməz qalır. Əgər hökümətlər ofsetlər praktikasından imtina etsələr, onda onlar bu riskləri aradan qaldırarlar və büdcə resurslarından səmərəli istifadə edərlər. Bu müm- kün olmasa, o zaman həm hökümətlər, həm də şirkətlər bu əməliyyatların daha şəffaf olması və korrupsiya riskinin az olması üçün asan addımlar ata bilər.
123 Müdafi ə Sektorunda Dürüstlüyün Təmin Edilməsi və Korrupsiyanın Azaldılması: Ən Yaxşı Təcrübələrin Toplusu 9-cu Fəsil Müdafi ə Sektorunda Outsorsinq, Özəlləşdirmə və Dövlət- Özəl Sektor Tərəfdaşlığının Üstünlükləri və Riskləri Giriş Standart hərbi təhcizat prosesləri zamanı korrupsiyanı çilovlamaq üçün istifadə edilən tövsiyələr, ənənəvi sayılmayan mexanizmlərdə,məsələn, aut- sorsinq (“azad bazar şəraitində sınaq” və “tender əsasında tədarükçünün seçilməsi”), özəlləşdirmə və özəl-dövlət sektor tərəfdaşlığı (ÖDT) müqaviləli mexanizmlərdə də tətbiq olunur. Bütün bu fəaliyyətlərə iki ümumi tələb qoyulur: açıq tender vasitəsilə iştirakçıların seçilməsi və müstəqil nəzarət mexanizmləri.Bu iki tövsiyəni dürüstlük,şəffafl ıq və konkret cavabdehlik və məsuliyyət mexanizmləri ilə birləşdirərək tətbiq edilməsi korrupsiyalı davra- nışa cəlb olmaq istəyən fürsətçi vəzifəli şəxsin gözlənən itkilərinin artmasına və nəticədə korrupsiyanın azaldılmasına aparacaq 63 . Müasir Müdafi ə Nazirlikləri iki məsələdən çox narahatdırlar: • Səmərəlilik-milli və kollektiv təhlükəsizlik tələblərini təmin etmək üçün ən yüksək səviyyəli hərbi qüvvələr yetişdirmək; və • Məhsuldarlıq – məhdud büdcələrdən maksimal dərəcədə səmərəli istifadə etmək. İndiki dönəmdə iqtisadi böhranın büdcə ilə bağlı yaratdığı şərait,müdafi ə nazirliyini də idarəetmənin daha səmərəli yollarını fi kirləşməyə məcbur edir. Hökümətin işlərinin daha da səmərəli və məhsuldar olması üçün indiki za- manda özəl sektor da diqqəti cəlb edir. NATO üzvləri və tərəfdaşlar özəl sektora aşağıdakı üç əsas məsələdə ar- xalanırlar: 1. Texnika,silah və xidmətlər, yəni maddi-texniki baza, texnikanın və 63 Simeon Djankov and Peter Murrell, “Enterprise Restructuring in Transition: A Quantitative Survey,” Journal of Economic Literature 40:3 (September 2002): 739–92. Yüklə 2,9 Mb. Dostları ilə paylaş:
|