Müdafiə Sektorunda Dürüstlüyün Təmin Edilməsi və Korrupsiyanın Azaldılması: Ən Yaxşı Təcrübələrin Toplusu
Yüklə 2,9 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- __________________________________________________________
- Haşiyə 10.3 Artıq Adi Silahların İdarə Edilməsi Üçün Beynəlxalq Kömək
- Haşiyə 10.4. NATO və Artıq Silah və Sursatların Məhv Edilməsi
144 Lazımsiz Avadanlığın və İnfrastrukturun İstifadəsi __________________________________________________________ Tarix Ölkə Ərazi Ölüm halları Yaralanan Mümkün Səbəb _____________________________ ____________________________ Mart97 15 yerdə 56 59 İnsan səhvi və Təhlükəsizlik 06May04 Ukrayna Novoboqdanovka 5 10 Yanğın(İnsan səhvi- Siqaret çəkmə) 31May05 Kamboca Andonq Çen 6 20 Yüksək Temperatur 08Dek05 Pakistan Jandola 12 50 Rəftar 08İyul 06 Monteneqro Vir 0 32 İldırım 19Okt 06 Serbiya Paraçin 0 10 Məlum deyil 02 Mart 07 Slovakiya Novakı 8 45 Məlum deyil 26İyul07 Suriya Hələb 15 50 Yanğın 09İyul08 Özbəkistan Kaqan 3 21 Yanğın 04Dek 08 Hindistan Qandidəmn 2 6 Yanğın 19Mart 09 Kazaxstan Darbaza 4 16 Yanğın Mənbə: The Threat from Explosive Events in Ammunition Storage Areas (Kent, UK: ECAO-Explosive Capabili ties Limited, 15 July 2009), www.iansa.org/un/documents/ ExplosiveEvents1995-2009.pdf Silah-sursatın köklü şəkildə azaldılması və onun qanunsuz çatdırılma yollarının bağlanması ilə münaqişələrin şiddətini əsaslı şəkildə azaltmaq olar. Artıq silah-sursat hərbi anbarlardan qeyri stabillik bölgələrinə yönəldilmiş və orada münaqişələri daha da şiddətləndirmişdir. Onlar, həmçinin, cinayətkar qrupların və terroristlərin də əllərinə düşür. 70 70
Debate Continues on Small Arms Conference Recommendations, UN General Assembly DC/3008, Preparatory Committee for Review Conference on Illicit Small Arms Trade (16 January 2006), www.un.org/News/Press/docs/2006/dc3008.doc.htm.
145 Müdafi ə Sektorunda Dürüstlüyün Təmin Edilməsi və Korrupsiyanın Azaldılması: Ən Yaxşı Təcrübələrin Toplusu Çoxlu sayda beynəlxalq təşkilatlar bu riskləri başa düşür və artıq silah və sursat ehtiyatlarının məhv edilməsinə kömək və bu sahədə əməkdaşlıq üçün imkanlar yaradırlar. Haşiyə 10.3, ATƏT-in nəzdində razılaşdırılmış beynəlxalq kömək üçün yaradılmış mexanizmləri açiqlayır. Bu əsrin əvvəlindən başlayaraq, NATO çoxlu sayda silah və sursat eh- tiyatları ilə əlaqədar problemləri həll etmək üçün mühüm rol oynamışdır. NATO, Sülh Naminə Tərəfdaşlıq proqramının Trast Fondu (Partnership for Peace Trust Funds) vasitəsilə edilən donor köməyinə “koordinasiya mərkəzi” rolunu oynayır. NATO-nun Təminat və Təhcizat İdarəsi ( NAMSA-NATO Maintenance and Supply Agency)əsas icraçı təşkilat rolunu oynayır. Haşiyə 10.4 NATO-nun bu istiqamətdə gördüyü işlərlə bağlı əlavə məlumat verir. Silahları məhv edən Trast Fondunun nailiyyətləri təsiredicidir. Mövcud olduğu ilk beş il ərzində, Avro-Atlantik məkanı üzrə müxtəlif layihələrə kö- nüllü töhvələr vasitəsilə 16 milyon Euro-dan çox pul toplayaraq təqribən 2,5 milyon mina, 325 dənə zenit raketi, Haşiyə 10.3 Artıq Adi Silahların İdarə Edilməsi Üçün Beynəlxalq Kömək Artıq adi sursat ehtiyatlarının,partlayıcı maddələrin və partlayıcı qurğuların yaratdığı risklərin təhlükəli və qeyri-qənaətbəxş saxlama şəraiti nəticəsində yaranması ATƏT üzvü olan ölkələr tərəfi ndən qəbul edilir. Ona görə də, onlar artıq silah ehtiyatlarının təhlükəsizliyi məsələsinin nəzərə alınması haqda razılığa gəlmişlər və partlayış və ekoloji çirklənmənin risklərinin,həmçinin oğurluq,korrupsiya və baxımsızlıq üzündən itkilərin qarşısını almaq baxımından, qeyri-nüvə sursatlar, partlayıcı maddələr və partlayıcı qurğular üzərində uyğun milli təhlükəsizlik və qoruma nəzarətinin olması çox önəmlidir. Artıq avadanlığın risk törətmə göstəriciləri ilə bağlı ATƏT aşağıdakıları göstərir: • Qeyri-nüvə sursatların, partlayıcı maddələrin və partlayıcı qurğuların daşınması zamanı təhlükəsizliyi maksimumlaşdırmaq prosedurları; • Artıq silah və sursat ehtiyatlarının səmərəli idarə edilməsi və təhlükəsizlik prosedurlarını təmin etmək üçün işçilərin təlim edilib hazırlanması; • Nəzarət və audit məsuliyyətlərinin tətbiq edilməsi üçün sistemin hazırlanması. 146 Lazımsiz Avadanlığın və İnfrastrukturun İstifadəsi Artıq sursat və partlayıcı maddələr saxlayan və yüksək səviyyəli risklərlə üzləşən ölkələrə, ATƏT texniki,maliyyə,məsləhət və digər yardımlarla təmin edən mexanizmlər təklif edir. Bu kömək könüllü surətdə edilir, müraciət edən ölkə tam şəffaf istiqamətdə hərəkət edir və yardım səylərinin idarəçiliyin birgə layihə qrupu tərəfi ndən ediləcəyini qəbul edir. Mənbə: OSCE, OSCE Document on Stockpiles of Conventional Ammunition (Vienna: Organization for Security and Co-operation in Europe, November 2003), www.osce.org/ item/1538.html
NATO-nun SNT Trast Fondu (NATO Partnership for Peace Trust Funds)2000-ci ilin Sentyabrında yaranmışdır və indi artıq silah və adi sursatların bütün növlərini məhv etməklə məşğuldur. Trast Fondu layihələri əvvəlcə Balkan və keçmiş sovet respublikaları üçün işlənib-hazırlandı. Bu ölkələrdə yığılıb qalan böyük miqdarda artıq silah və sursat ehtiyatlarını saxlamaq və qorumaq problemləri vardır.Trast Fondu proqramlarının əsasında dörd mühüm istiqamət var: kömək üçün yerli hökümətdən gələn müraciət;aparıcı dövlət tərəfi ndən maliyyə əldə edilməsi; maliyyə və hüquqi sənədlərin hazırlanması və imzalanması; layihənin yerinə yetirilməsi. Sonuncu istiqamət NATO-nun Təminat və Təhcizat İdarəsi -NAMSA-ya (NATO Maintenance and Supply Agency)həvalə edilir. Sursatların məhv edilməsi onun əsas fəaliyyətinin tərkib hissəsidir və onun müqavilələr hazirlanması və imzalanması, layihə və maliyyə idarə edilməsi üzrə təcrübələri vardır. Hal hazırda, SNT, Aralıq Dənizi Dialoqu və İstanbul Əməkdaşlıq Təşəbbüsü üzvü olan 34 ölkə vardır. Bu proqramların çərçivəsində Əfqanıstanda, Albaniya, Azərbaycan, Belarus, Bosniya, Gürcüstan, İordaniya, Kazakstan, Moldova,Monteneqro, Tacikistan, Serbiya və Ukraynada layihələr ya başa çatıb ya da planlaşdırılıb.NATO Trast Fondu prosesi beynəlxalq əməkdaşlıq üçün uğurlu vasitə olmuş və çox ehtimalla önümüzdəki illərdə də davam edəcək. Başqa beynəlxalq təşkilatların NATO ilə bu növ layihələrin hazırlanması və həyata keçirilməsi istiqamətində əməkdaşlıq etməsinə imkanlar mövcuddur.
320 ton raket yanacağı, 28.000 atıcı silah və yüngül silahları və 1800 ton sursatı ləğv etmişdir. 71 71 “Fifth Anniversary of Arms Destruction Trust Fund,” NATO News (16 November 2005), Yüklə 2,9 Mb. Dostları ilə paylaş:
|