Muh?ndis ekologiyas? 11esas

                                                                                  

 411

filtrl yici material v  drenajın iç risind n keç r k filtrd n 

xarıc olur. Ümumi doldurma hündürlüyü  1,5-2 m, filtrl m

sür ti is  12-20 m/saat q bul olunur. H r k tli doldurmalı 

filtrl rd  filtrl yici doldurma vertikal v ziyy td  yerl

dirilir 

v  filtrl n n su is  horizontal v ziyy td   h r k t edir 

(

k. 10.6,b). Filtrl yici material  kimi kvars  qumu        

(1,5–3 mm) v  ya qranit çınqılından (3–10 mm) istifad

olunur. Filtrin sxemi  

k. 10.6, b – göst rilmi dir. Çirkab 

suyu kollektora daxil olur, oradan kanal v  de ik vasit sil

filtrl yici lay iç risind n keçirilir. T mizl nmi  su filtrd n 

drenaj kamerası vasit sil   çıxarılır. Çirkl nmi  material 

borudan hidroelevator il  yuyucu qur uya verilir. 

Filtrl m nin hesabi sür ti 15 m/saat, yuyucu suyun 

s rfi filtrin m hsuldarlıgına gör  1–2%, filtrd n 

vv l 

lazımi t zyiq basqısı 2-2,5 metr olur. Filtrin t mizl m

effektivliyi  50-55%-  çatır. Bu filtrl rin üstün c h ti: 

böyük filtrl m  sür ti, doldurmanın çirkl rd n 

yuyulmasının yüks k keyfiyy ti, filtrin kiçik istehsal 

sah sin  malik olması. Filtrin çatı mayan c h ti: böyük 

metaltutumu, boru k m rl ri divarlarının sürtülüb 

yeyilm si, qumun xırdalanması  v  aparılması, istismarın 

mür kk bliyi. 

---

                                                                                  

 412

                               

k.10.6. Filtrl r:

Çirkli su 

Yuyucu 

su 

T miz su 

      Çirkli su 

   T miz su 

Yuyucu su 

Koaqulyant 

Çirkli su 

T miz su 

Yuyucu su 

Çirkli su 

T miz su 

b)

v) 

q) 

a) 

    

   

   

   

   

  Y

u

y

u

cu

 s

u

 

      

    

    Y

u

y

uc

u s

u

---

                                                                                  

 413

 – sür tli: 1 – gövd ; 2 – yuyucu suyun t m  izl nm  sistemi; 3 – 

çirkab suyunun verilm  sistemi; 4 – yuyucu suyun verilm  sistemi; 

5 – m sam li drenaj; 6 –filtrl yici material; b – h r k tli 

doldurmalı: 1 – gövd ; 2 – drenaj kamerası; 3 – orta kamera; 4 – 

kanallar; 5 – novlu borular: 6 – çirkab suyunun daxil edilm

sistemi; 7 – klassifikator(çe idl r  ayıran aparat); 8 – yuyucu 

qurulu ; 9 – yuyucu suyun verilm si üçün boru; 10 – yuyucu 

suyun çıxarılması üçün boru; 11 – kollektor; 12,13 - borular; 14 – 

halqa

killi kollektor; 15 – hidroelevator (su qaldırıcı ma ın); v – 

mikrofiltr; 1 – fırlanan baraban, 2 – yuma üçün qurulu , 3 – yuyucu 

suyun toplanması üçün nov;  4 – yuyucu suyun çıxarılması üçün 

boru; 5 – 

ffafla dırılmı  suyun çıxarılması üçün kamera; q – 

köpükpoliuretan doldurmalı filtr: 1 – köpükoliuretan layı; 2 – 

kamera; 3 –  elevator (qaldırıcı ma ın); 4 – istiqam tl ndirici 

diyirc k; 5 – lent; 6 – suvarma kanalı; 7 – sıxıcı diyirc k: 5 – 

regenerat üçün tutum; 9 – hörm   arak sm . 

Mikrofiltrl r (

k.10.6,v) Mikrofiltrasiya prosesi çirkab 

sularının mas m l rinin ölçül ri 40–70 mkm olan tor 

iç risind n keçirilm kl  süzülm sind n ibar tdir. 

Mikrofiltrl r çirkab sularının b rk v  lifli materiallardan 

t mizl nm si üçün istifad  edilir. 

k.10.6,v–d

mikrofiltrin sxemi göst rilmi dir. Çirkab suları barabanın 

daxilin  verilir v  oradan da de ik vasit sil  kameranı 

keçir. Asılqan hiss cikl r barabanın daxili s thind  tutulur 

v  yuma zamanı  yuyucu su il  yuyucu su novuna daxil 

olur, baraban 6-20 d qiq

-1 

tezlikl  fırlanır. Filtrl m  sür ti  

25-45 m

3

/m

2

saat –a çatır. Asılqan hiss cikl rin 

m hluldakı xüsusi kütl si 15-20mq/dm

3

 olduqda 

t mizl nm  effektivliyi çirkab suyunun t rkibi v

---

                                                                                  

 414

xass l rind n, mikrofiltrl rin i  rejimind n (hidravlik qüvv , 

t zyiq itkisi, yuma intensivliyind n v  s.) v  de ikl rinin 

ölçül rind n  asılı olaraq 50-60 % -   çatır. 

Maqnit filtrl ri. Bu filtrl r çox geni  yayılmı dır, 

t mizl nm  d r c si 80%-  çatır. Bel  filtrl rin köm yi il

mayel rin t rkibind n xırda ferromaqnit hiss cikl r (0,5-5 

mkm) k nar edilir. Maqnit hiss cikl ri il  yana ı bu filtrl r 

h m d  abraziv material (cilalayıcı, itil yici v

pardaxlayıcı materiallar), qum v  dig r çirkl ndirici 

hiss cikl rini d  tutur. Buna qeyri-maqnit hiss cikl rinin 

elektrikl nm  effekti s b b olur. Maqnit filtrl ri sabit 

maqnit v  ya elektrik maqniti il  t chiz oluna bil r, onların 

m hsuldarlı ı 60 m/saat–a çatır.  Çirkab suları laminar 

axınla hiss cikl rinin ölçül ri 0,5-1 mkm olan ferromaqnit 

hiss cikl rinin maqnit sah sini keç rk n maqnitl

-

dirilm y   m ruz qalır v  hiss cikl rinin ölçül ri 50 mkm 

olan aqlomeratlar  m l   g tirir ki, onu da filtrl m kl

k nar edirl r, ya da qravitasiya sah sinin t siri il

çökdürürl r. Maye axınlarının  istiqam ti il  maqnit 

sah sinin istiqam ti bir-birin  uy un g lm lidir, çünki bu 

halda çökdürm  prosesi üçün  lveri li 

rait yaranır. 

Filtrl m  il   t mizl nm  maqnit sah sinin g rginliyind n, 

mayenin axma sür tind n, onun özlülüyünd n, maye 

---