N ə s I m I a d ı n a d I l ç İ L i k I n s t I t u t u
Yüklə 1,54 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Məqalənin redaksiyaya daxil olma tarixi
- TÜRKOLOGİYA № 1
76 27 sentyabr tarixində çıxışların dəyərləndirilməsi və qapanış mərasimi keçirildi. Qurultay türkoloqların bir araya gəlməsi, fikir mübadiləsi, dilçi-alimlər arasında əlaqələrin yaranması, çağdaş türkologiyanın əsas problemlərinin müzakirə olunası və müəyyənləşdirilməsi baxımından böyük əhəmiyyət kəsb etdi. 4 dildən bir keçirilən Türk Dil Qurultayı türkdilli xalqların nümayəndələri olan türkoloqların yaddaşlarında mühüm bir tarixi hadisə kimi iz buraxdı.
Solmaz Süleymanova – «Türkologiya» jurnalı baş redaktorun müavini
AMEA-nın Nəsimi adına Dilçilik İnstitutunun Elmi Şurası (4.XII.2013, protokol № 15)
Məqalənin redaksiyaya daxil olma tarixi
30.XI.2013
2.IV.2014
7.IV.2014
_________
77 TÜRKOLOGİYA № 1 2014 P E R S O N A L I A RAMAZANOV KAMİL TAĞI OĞLU (Anadan olmasının 100-illiyi) Azərbaycan dilçiliyi tarixində dialektologiyanın xüsusi mövqeyi vardır. Bu elmin tarixi Azərbaycanda Elmlər Akademiyasının yaradılma- sı ilə vaxta təsadüf edir. 1945-ci ildən etibarən mütəmadi şəkildə həyata keçirilən dialektoloji ekspedisiyaların tərkibində akad. M.Şirəliyevlə çiyin-çiyinə çalışmış elm fədailərindən biri də Kamil Ramazanov olmuşdur. Kamil Tağı oğlu Ramazanov 1913-cü il oktyabrın 7-də Bakıda qulluqçu ailəsində anadan olmuşdur. 1929–1932-ci illərdə Bakı İn- dustrial Pedaqoji Texnikumunu bitirdikdən sonra 1931–1933-cü il- lərdə Masallı rayonunun Xıl kənd yeddiillik məktəbində müdir işlə- mişdir. 1933–1940-cı illərdə Bakının Voroşilov (indiki Səbayıl) ra- yonunun 132 saylı məktəbində müəllimlik etmisdir. 1938–1940-cı illərdə M.F.Axundov adına Azərbaycan Dövlət Müəllimlər İnstitutunda oxumuşdur. Müharibənin ən qızğın zamanında – 1941–1942-ci illərdə indiki Səbayıl rayonunun 134 saylı, 1942–1945-ci illərdə Corat qə- səbəsinin 108 saylı məktəbində müəllimlik etmişdir. Həmkarlarından prof. H.Quliyevin yaz- dığına görə, K.Ramazanovun M.F.Axundov adına Azərbaycan Dövlət Müəllimlər İnstitutunda müəllimi olmuş akad. M.Ş.Şirəliyev öz tələbəsinin istedadını görüb, dialektoloji material toplamaqda özünə köməkçi götürmüşdür. Sonralar 1945-ci ildə xeyirxah alimin təşəbbüsü ilə Kamil Ramazanov Azərbaycan SSR EA-nın Dil İnstitutunun dialektologiya şöbəsinə kiçik elmi isçi vəzifəsinə qəbul olunmuşdur. 1945–1976-cı illərdə ömrünün sonuna kimi isə həmin institutun türk dillərinin müqayisəli tədqiqi şöbəsində baş elmi isçi kimi çalışmışdır. 1956-cı ildə «Azərbaycan dilinin Salyan dialekti» mövzusunda namizədlik dissertasiyası, 1988-ci ildə isə «Türk dillərinin cənub-qərb qrupunda qoşa sözlərin sıralanmasında semantik prinsiplər» adlı doktorluq dissertasiyası müdafiə etmişdir. O, «Azərbaycan dilinin Muğan qrupu şivələri», «Azərbaycan dilinin Naxçıvan qrupu dialekt və şivələri» (1-ci cild) kimi monoqrafiyaların həmmüəliflərindəndir. Azərbaycan dilçiliyində alimin ilk elmi araşdırması 1948-ci ildə «Kommunist» qəzetində «Azərbaycan dilinin sərfi» (tənqid və biblioqrafiya) məqaləsi çapdan çıxmışdır. Pedaqoji sahədəki təcrübəsinə əsaslanaraq bir neçə dərslik barəsində də öz fikirlərini çap etdirmişdir. 1952-ci ildə yazdığı «Rus dilinin qrammatikası» kitabı haqqında «Azərbaycan müəllimi» qəzetində, 1955-ci ildə «Ana dili dərsliyi haqqında» məqaləsi ilə «Azərbaycan məktəbi» jurnalında əsl müəllim və alim mövqeyini sübut etmişdir. K.Ramazanov etimo- logiya sahəsində də araşdırmalar aparmışdır. Onun «Bir neçə sözün etimologiyası», «Ayalqa sö- zünün etimologiyası», «-ava şəkilçisinin etimologiyası», «-mal şəkilçisinin etimologiyası», «Sal-
78 yan sözünün etimologiyası» və s. məqalələri müxtəlif illərdə Azərbaycan SSR EA-nın Xəbərlər məcmuəsində çap olunmuşdur. Görkəmli alimin onomastika sahəsində də tədqiqatları vardır. 1976–1977-ci illərdə onun «Liçnıe imena azerbaydjansev» və «Opıt semantiçeskoqo analiza azerbaydjanskix liçnıx imen» kimi araşdırmaları «Onomastika Kavkaza» jurnalında və Orconi- kidze (indiki Vladiqafqaz) şəhərində keçirilmiş Qafqaz onomastikasının aktual problemlərinə həsr olunmuş konfrans materiallarında çap olunmuşdur. K.Ramazanovun elmi fəaliyyətinin hərtərəfli olmasını lüğətçilik sahəsində də görmək olar. Belə ki, 1957-ci ildə çapdan çıxmış «Azərbaycan dilinin qərb qrupu dialekt və şivələri» (1-ci cild) kitabının lüğəti alimə məxsusdur. Bundan əlavə, həmin əsərin hələ də çap olunma- mış 2-ci və 3-cü cildlərində, eləcə də «Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti»nin bəzi hərflə- rinin müəllifidir. Alimin türkologiya sahəsində də qiymətli tədqiqatları vardır. K.Ramazanov «Oğuz qrupu türk dillərinin müqayisəli qrammatikası (2-ci hissə: Mor- fologiya)» kitabının müəlliflərindən biridir. Onun elmi yaradıcılıgında bu gün də dilçilik elmi üçün aktual olan mövzular istiqamətində araşdırmalar vardır. Terminologiya, orfoqrafiya, nitq mədəniyyəti, leksika məsələləri və s. üzrə neçə-neçə məqalələri respublikada fəaliyyət göstərən nüfuzlu elmi jurnallarda çap olunmuşdur. Kamil Ramazanovun 1976–1992-ci illərdə elmi yaradıcılığı türk dillərinin cənub-qərb qrupunda qoşa sözlərin müxtəlif məna növlərinin tədqiqinə həsr olunmuşdur. Buraya məişət leksikası, qohumluq, coğrafi, anatomiya terminləri və s. araşdırılması daxildir. Onun çap olunmamış əsərləri də çoxdur. Uzun və bütünlüklə elmə həsr olunmuş ömür sürmüş alim 1994-cü ildə vəfat etmişdir. QÜDSİYYƏ QƏMBƏROVA – AMEA-nın Nəsimi adına Dilçilik İnstitutunun böyük elmi isçisi, fil.ü.f.d. Çapa təqdim edən Solmaz Süleymanova – «Türkologiya» jurnalı baş redaktorun müavini
AMEA-nın Nəsimi adına Dilçilik İnstitutunun Elmi Şurası (4.XII.2013, protokol № 15)
27.XI.2013 Təkrar işlənməyə göndərilmə tarixi
17.III.2014 Çapa göndərilmə tarixi
7.IV.2014
____________ Yüklə 1,54 Mb. Dostları ilə paylaş:
|