Oliy ta’lim fan va innovatsiyalar vazirligi
Denov Tadbirkorlik va pedagokika instituti
Tadbirkorlik va Boshqaruv fakulteti
Iqtisodiyot yo`nalishi 1-bosqich 2i-22 guruh
talabasi Isayev Diyorbekning
Iqtisodiyot nazariyasi fanidan
Mustaqil ishi
Denov-2023
Mavzu:Ishlab chiqarishning texnik
iqtisodiy asoslari.
Reja:
Ishlab chiqarish jarayoni haqida tushuncha
Ishlab chiqarishni hududiy tashkil etishning asosiy omillari
3. Sanoat korxonasini joylashtirish va boshqarishni geografik
tadqiq etish.
I.Ishlab chiqarish jarayoni haqida tushuncha. Inson ishlab chiqarishda bevosita ishtirok etar ekan doimo mehnat qurollarini texnik vositalarni takomillashtirilga, sarf – xarajatlarni esa qisqartirishga intilib kelgan . XIX – asrdagi sanoat inqilobi texnika – texnologiya bilan ishlab chiqarish o’rasidagi aloqalarning yanada samarali bo’lishiga xizmat qilmoqda.
Jamiyat va odamlar ehtiyojini qondirish uchun moddiy ne’matlar yaratish va xizmatlar ko’rsatish ishlab chiqarish jarayoni deyiladi.
Ishlab chiqarish jarayonida iqtisodiy resurslar ishlatiladi. Iqtisodiy resurslarga yer, capital, mehnat va tadbirkorlik kiradi. Bu resurslar ishlab chiqarish omillari deb ham ataladi. Ishlab chiqarishning rivojlanishi unda qo’llaniladigan omillarning soni va sifatiga bog’liq. Bu omillarga quyidagilar kiradi;
Inson omili – bunga moddiy va ma’naviy ne’matlar yaratish uchun maxsus kasbiy tayyorgarlikka ega bo’lgan odamlar kiradi. Moddiy omil – Tabiiy ( yer ) va inson tomonidan yaratilgan ( mashinalar , texnika, inshoatlar) mehnat vositalaridan iborat. Mehnat qurollari – Mazkur omilga qayta ishlanmaydigan , ishlab chiqarishda bevosita foydaniladigan tabiiy moddalar kiradi ( masalan, shaxtadagi ko’mir, ruda, va h, k.)
Yer omili – bu tabiiy omil bo’lib , bunga tabiiy boyliklar , foydali qazilmalar , haydaladigan yerlar , bog’lar, o’rmonlar va h. k.) kiradi.
Kapital omili - bu tovar ishlab chiqarishda va xizmat ko’rsatishda ishlatiladigan ne’matlar majmuasidan iborat. Capital juda ko’p qirralarga ega. U ma’lum miqdordagi pul, inson qobilyati, malaka va ma’lumot bo;lishi mumkin.
Dostları ilə paylaş: |