ORGANİK KİMYA
Bileşikler doğada organik ve inorganik bileşikler olmak üzere iki türdür. Organik bileşiklerde temel elementler C ve H dır. Bunun yanında kükürt(S), azot(N),fosfor(P) gibi elementlerin kovalent bağlar ile karbona bağlanmasıyla da organik bileşikler oluşur. CO2,CS2,HCN,CaC2 ve CaCO3 vb. bileşikler C elementi bulundurmalarına rağmen organik bileşik değil anorganik bileşiklerdir. Tuzlarda anorganik bileşiklere örnektir.
ORGANİK BİLEŞİKLER
|
ANORGANİK BİLEŞİKLER
|
25000 000 civarı organik bileşik bulunur.
|
400 000 civarı anorganik bileşik bulunur.
|
Kovalent yapılıdırlar
|
İyonik yapılıdırlar.
|
Genelde yavaş reaksiyon verirler ve ana ürün yanında yan üründe oluşur.
|
Genelde Hızlı reaksiyon verirler
|
Düşük erime ve kaynama noktasına sahiptir.
|
Genelde erime ve kaynama noktaları yüksektir.
|
Suda çözünmezler.
|
Suda iyi çözünürler.
|
Yanıcıdırlar
|
Genellikle yanıcı özellik gösterirler.
|
Organik bileşikler HİDROKARBONLAR ve FONKSİYONEL GRUPLAR olmak üzere iki grupta sınıflandırılır.
ALKAN;_ikili_bağ_içeren_doymamış_hidrokarbonlara_ALKEN,_üçlü_bağ_içeren_doymamış_hidrokarbonlara_ALKİN_denir.'>Doymuş hidrokarbonlara ALKAN; ikili bağ içeren doymamış hidrokarbonlara ALKEN, üçlü bağ içeren doymamış hidrokarbonlara ALKİN denir.
ALKAN
|
ALKEN
|
ALKİN
|
CH4 Metan
C2H6 Etan
C3H8 Propan
C4H10 Bütan
C5H12 Pentan
C6H14 Hegzan
C7H16 Heptan
C8H18 Oktan
C9H20 Nonan
C10H22 Dekan
|
—
C2H4 Eten(Etilen)
C3H6 Propen
C4H8 Büten
C5H10 Penten
C6H12 Hegzen
C7H14 Hepten
C8H16 Okten
C9H18 Nonen
C10H20 Deken
|
—
C2H2 Etin(Asetilen)
C3H4 Propin
C4H6 Bütin
C5H8 Pentin
C6H10 Hegzin
C7H12 Heptin
C8H14 Oktin
C9H16 Nonin
C10H18 Dekin
|
Alkanlarda adlandırma yapılırken –an, aklenlerde –en, alkinlerde ise –in eki kullanılır.
ALKANLAR (PARAFİNLER)
Genel formülleri CnH2n+2 olan doymuş hidrokarbonlara ALKANLAR denir.
Alkanlardaki her bir C atomu SP3 hibritlşmesi yapmıştır ve bağlar arası açı 109,5o dir.
Tüm bağlar sigma bağlarıdr. Bu sebeple alkanlar, doymuş hidrokarbonlardır.
NOT:
ALKİL
Alkanlardan bir H çıkartılmasıyla oluşan köke, ALKİL grubu denir. R harfi ile gösterilir. Genel formülleri CnH2n+1 dir. Adlandırılması yapılırken –an eki yerine –il eki kullanılır.
Metil : CH3- Propil : C3H7-
Etil : C2H5-
ALKANLARIN İSİMLENDİRİLMESİ
IUPAC tarafından bir adlandırma yöntemi geliştirilmiştir. Organik maddeler bu kurallara uygun biçimde isimlendirilirler.
Kurallar:
1. Alkan molekülünde en uzun zincir bulunur. Bu zincirdeki C’a karşılık gelen alkanın adı esas alınır.
2.Zincir dışında kalan gruplara dallanma denir. Numaralandırma dallanmanın en yakın olduğu uçtan başlanarak yapılır.
3. Dallanmaların bağlı olduğu karbonların numaraları söylenir.
4. Uzun zincir üzerinde aynı alkil gurubundan birden fazla dallanma varsa, C atomlarının numaraları ayrı -ayrı yazılır ve di,tree... gibi sayılarla ifade edilerek okunur.
Farklı alkil grupları varsa öncelikle alfabetik sıraya göre adlandırılmaya başlanır.
ÖRNEKLER;
2,2 di metil propan
İSKELET MODELİ
İZO VE NEO DALLANMASI
En uzun karbon zincirinde ikinci karbona 1 tane –CH3 bağlıysa izo , iki tane –CH3 bağlıysa neo dallanması denir. İzo ve Neo dallanmalarının adlandırılması yapılırken bileşikte toplam kaç karbon atomu varsa denk gelen alkan adı söylenir.
ALKANLARIN ELDESİ
1. Wurtz Sentezi:
2 mol aklin halojenürün 2 mol Na (sodyum) metaliyle tepkimesinden alkan oluşur.
-
Kulanılan Alkil halojenürler aynı ise 1 tane alkan,farklıysa da 3 farklı alkan oluşur.
-
Wurtz senteziyle CH4 elde edilemez.
2. Grignard Sentezi
1 mol alkil halojenürün 1 mol magnezyum(Mg) ile tepkimesinden grignard bileşiği oluşur. Oluşan bileşik H2O veya halojenli asitlerle(HCl ) tepkimeye girdiğinde alkanlar oluşur.
1. basamak
2. basamak
Abdullahsivari.com
Dostları ilə paylaş: |