Orxan pamuk məNİm adim qirmizi
Yüklə 3,5 Mb. Pdf görüntüsü
|
728 yönləndirən Ģeyin yalnız əniĢtəsinin qatilini tapıb, gözəl ġəkurəyə həqiqi toy hədiyyəsi vermək yox, Osmanlı nəqqaĢlarını firəng ustadlarının yoluna salmaq, beləcə də ƏniĢtənin kitabını PadĢahımızdan gələcək yeni pullarla, firəng ustalarını təqlid eləyə- eləyə (bu küfrdən çox gülünclükdü) baĢa çatdırmaq olduğunu baĢa düĢmüĢdüm. Bu hiylənin axırında, əlbəttə, baĢ nəqqaĢ olmağı arzulayan (çünki Ustad
hazır olan Leyləyin bizdən, hətta Ustad Osmandan qurtulmaq istəməsini də baĢa düĢürdüm. Bir anlığa fikrim dolaĢdı. YağıĢın səsini dinləyə-dinləyə uzun-uzadı fikirləĢdim. Sonra at belində keçən hökmdara və baĢ vəzirə kütlənin arasından çıxıb diləkçəsini verməyə çalıĢan adam kimi, amma böyük həvəslə Leylək və Qaraya yaxınlaĢdım. Onları qaranlıq dəhlizdən, geniĢ qapıdan keçirib, bir vaxtlar mətbəx olan qorxulu yerə apardım. Dağıntı içində bir Ģey tapıb- tapmadıqlarını soruĢdum, təbii ki, tapmamıĢdılar. Bir vaxtlar qəribə və yoxsula yemək biĢiriləndə istifadə olunan qazanlardan, qab-qacaqdan, körüklərdən iz belə yox idi. Hörümçək torları, toz, palçıq, it-piĢik pisliyi və dağıntıyla örtülü bu diksindirici yeri heç
təmizləməyə belə
giriĢməmiĢəm. Ġçəridə həmiĢəki kimi mənbəyi downloaded from KitabYurdu.org
729 məlum olmayan güclü külək fırlanıb lampanın iĢığını zəiflədir, kölgələrimizi gah soldurub, gah qaraldırdı. «Axtardınız, amma gizli xəzinəmi tapa bilmədiniz», – dedim. VərdiĢlə əlimin yanını süpürgə kimi istifadə eləyib açdım. Otuz il əvvəl ocaq olan xarabalığın içindəki külləri ortaya çıxan fırının dəmir qapağının qulpundan tutub cırıldada-cırıldada çəkdim. Lampanı fırının kiçik ağzına tutdum. Qaradan əvvəl Leyləyin hücum eləyib içəridəki meĢin torbaları qapmasını heç unutmayacağam. Onları dərhal elə oradaca, fırının ağzında açacaqdı, amma mən böyük otağa geri qayıtdığıma, Qara da burada tək qalmaqdan qorxub arxamca gəldiyinə görə Leylək nazik, uzun ayaqlarıyla bizi izlədi. Təmiz yun corablarımın, Ģalvarımın, qırmızı donumun, ən kübar uzunqol köynəyimin, ipək köynəyimin, ülgücümün, darağımın, digər əĢyalarımın torbadan çıxdığını görəndə bir anlığa tərəddüd keçirdilər. Qaranın açdığı o biri torbadan əlli üç Venesiya qızılı, son illərdə nəqqaĢxanadan oğurladığım qızıl təbəqələr, hamıdan gizlətdiyim nümunə dəftərim, səhifələrin arasında oğurluq qızıl təbəqələr, bir hissəsini özüm çəkib, bir hissəsini sağdan-soldan yığıb-yığıĢdırdığım ədəbsiz rəsmlər, sevimli anamdan yadigar qalan əqiq qaĢlı üzük, bir downloaded from KitabYurdu.org
730 çəngə ağ saçı, ən yaxĢı qələmlərim və fırçalarım bir-bir çıxdı. «Güman elədiyiniz kimi, qatil olsaydım», – sadəlövhcəsinə və
qürurla dedim.
«Gizli xəzinəmdən bunlar yox, o axırıncı rəsm çıxardı». «Niyə bunlar çıxdı?» – Leylək soruĢdu. «BostançıbaĢının adamları evimi axtaranda – eynilə sənin evini axtardıqları kimi – bütün ömrüm boyu yığdığım bu qızılların ikisini arsızcasına ciblərinə soxmuĢdular. Bu alçaq qatil üzündən bizim yenə də axtarılacağımızı fikirləĢdim, elə haqlıymıĢam da. O axırıncı rəsm məndə olsaydı, burada olardı». Bu son cümləni deməyim səhv idi, amma yenə də rahatlandıqlarını, təkkənin qaranlıq guĢəsində onları
xirtdəkləyəcəyimdən artıq
qorxmayacaqlarını sezirdim. Mənə siz də inandınızmı? Amma bu dəfə qəlbimi narahatlıq bürümüĢdü: məni bu qədər qurdlandıran lap uĢaqlıq illərindən bəri tanıdığım nəqqaĢ yoldaĢlarımın uzun müddətdi pintiliklə pul yığdığımı, qızıl alıb gizlətdiyimi, üstəlik ədəbsiz rəsmlərimin yerini öyrənib görmələri deyildi. Bütün bunları nəqqaĢ dostlarıma təlaĢ məqamında göstərdiyimə görə əsl peĢmanlıq duyurdum. Ancaq çox necə gəldi yaşayan adamın sirri bu qədər asan ortaya tökülür. downloaded from KitabYurdu.org
731 «Yenə də», – Qara xeyli sonra dilləndi. «Ustad Osman heç bir Ģey demədən, heç birimizə iĢarə eləmədən bizi bostançıbaĢıya etinasızlıqla təslim eləyərsə, iĢgəncə vaxtı nə deyəcəyimizi qətiləĢdirək». Üzərimizdə düĢüncəsizlik, bezginlik olduğunu hiss eləyirdim. Leylək və Kəpənək lampanın solğun iĢığında dəftərimdəki ədəbsiz rəsmlərə baxırdılar. Heç bir Ģeyə fikir verəcək halları yox idi: hətta dəhĢətli tərzdə xoĢbəxt idilər. Hansı olduğunu çox yaxĢı təxmin elədiyim səhifəyə baxmaq üçün Ģiddətli istək duyub yerimdən qalxdım, onların arxasında dayanıb özüm rəsm elədiyim ədəbsiz rəsmə çox uzaqlarda qalmıĢ xoĢbəxt xatirəni xatırlayan kimi həyəcanla, dinməzcə baxdım. Qara da bizə qoĢulmuĢdu. O rəsmə dördümüzün birgə baxmağımız nədənsə qəlbimi
əməlli-baĢlı rahatladırdı. «Kor və görən heç bir olarmı?»– Leylək xeyli müddətdən sonra dilləndi. Gördüyümüz ədəbsizlik belə olsa, Allahın bizə verdiyi görmə zövqünün uca olduğunamı eyham vururdu? Amma belə Ģeyləri heç baĢa düĢməzdi, Qurani- Kərimi qəti oxumazdı. Qurani-Kərimin bu ayəsinin heratlı qədim ustadlar tərəfindən tez-tez xatırlandığını bilirdim. Böyük ustadlar bu sözü rəsm eləməyin dinimizə görə qadağan olduğu, downloaded from KitabYurdu.org Yüklə 3,5 Mb. Dostları ilə paylaş:
|