O‘zbеkiston rеspublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti a. T. Mardonova pul va banklar
Yüklə 2,51 Mb. Pdf görüntüsü
|
| To‘lov talabnoma
– bu mablag‘ oluvchining begilangan summani to‗lovchi tomonidan bank orqali to‗lashi to‗g‘risidagi talabini o‗z ichiga olgan hisob – kitob hujjatidir. 28 Talabnomalar yuklab jo‗natilgan tovarlar, bajarilgan ishlar, ko‗rsatilgan xizmatlar, shuningdek tomonlar shartnomasida ko‗zda tutilgan boshqa to‗lovlar uchun qo‗yilishi mumkin. Talabnomalar tomonlar o‗rtasida tuzilgan shartnomaga asosan akseptli va akseptsiz bo‗lishi mumkin. Bank tomonidan to‗lovchilarga talabnomalarni quyidagi akseptlash tartibi va muddati belgilangan: - bir hudud ichida joylashgan mijozlar uchun – talabnomalarni bankka kelib tushgan kunidan tashqari 3 ish kunida; - boshqa hududlarda joylashgan mijozlar uchun talabnomalar bankka kelib tushgan kunidan tashqari 5 ish kunida; - to‗lovchining asosli iltimosiga ko‗ra 10 ish kunigacha. Belgilangan muddatda korxona yozma ravishda akseptlashni rad etmasa talabnoma akseptlangan hisoblanadi. To‗lovchining hisobvarag‘ida mablag‘lar yetarli bo‗lmaganda talabnoma to‗lovini bank qisman amalga oshiradi. Qolgan summadagi talabnoma 2 – kartotekaga joylashtiriladi, bunda talabnomaning orqa tomonida to‗langan summa yozib ko‗rsatiladi. Talabnoma akseptlashdan qisman bosh tortganda to‗lovchi tomonidan akseptlangan summa bo‗yicha to‗lovlar amalga oshriladi, mablag‘lar bo‗lmaganda esa 2–kartotekaga joylashtiriladi. Talabnomaning dastlabki summasi aylanaga olinadi va yoniga to‗lovchi aktseptlagan talabnoma summasi qo‗yiladi. Bunda bank to‗lovchi tomonidan akseptlashni qisman rad qilganligi to‗g‘risida mablag‘lar oluvchining bankiga yozma ravishda xabar berishi shart. Akseptsiz to‗lanadigan to‗lov talabnomalari to‗lovchilarning hisob varaqlaridan mablag‘larni aktseptsiz hisobdan chiqarishda quyidagi xollarda amalga oshiriladi. a) elektr va issiqlik energiyasi uchun hisob – kitoblarda. Bu xolda talabnoma ajratilgan elektr va issiqlik energiyasi uchun maxsulot yetkazib beruvchi tomonidan bevosita iste‘molchiga xizmat ko‗rsatuvchi bankka qo‗yiladi. b) qarzdor tomonidan talabnoma da‘vo summasi tan olinganligi haqida javob xatining asl nusxasi ilova qilinganda; v) qonunchilikda to‗g‘ridan – to‗g‘ri ko‗zda tutilgan boshqa xollarda. O‗lchov asboblari ko‗rsatkichlari va amaldagi tariflar asosida yozilgan elektr va issiqlik energiyasi uchun hisob – kitoblarda «To‗lov maqsadi» grafasida «O‗lchov asboblari ko‗rsatkichlari» yoki «tarif asosida» degan yozuv ko‗rsatiladi. Talabnomaning yuqori burchagiga «Akseptsiz» degan so‗z yoziladi yoki yozuv yozilgan muhr qo‗yiladi. Bank ilova qilingan hujjatlarning talabnomada ko‗rsatilgan rekvizitlariga mosligini tekshiradi. To‗lovchining bankida amaliyot (operasiyaon) kuni davomida kelib tushgan aktseptsiz to‗lanadigan talabnomalar shu kunning o‗zidayoq to‗lanadi. Yuqorida ta‘kidlanganidek, agar to‗lovchining hisob varag‘ida mablag‘lar mavjud yoki yetarli bo‗lmasa talabnomaning to‗lanmagan summasi ikkinchi kartotekadagi hisobvaraqlarga joylashtiriladi. |