O‘ZBÅÊist

Bitimlarni amalga oshirish shartnomalari shartlari

Birja a’zosi — brokår, qonunñhilikda, mijoz bilan tuzilgan shartnomada va ishonñhnomada topshiriqni boshqa kishilarga ishonib topshirish ko‘zda tutilgan holatlarni istisno qilgan holda, unga bårilgan topshiriqni shaxsan o‘zi bajaradi. Birja a’zolari — brokårlar tomonidan bitimlarni amalga oshirish uñhun båriladigan ishonñh- noma faqat boshqa birja a’zolariga topshiriladi.

Birja a’zosi brokårlik xizmatlarini bajarish jarayonida o‘z pul mablag‘laridan foydalanishga haqli. Bunda ushbu mablag‘lar shartnoma muddati tugaganidan kåyingi o‘zaro hisob-kitoblarni amalga oshirish paytida mijoz tomonidan qoplanadi.

Birja a’zosi mijoz tomonidan unga bårilgan pul mablag‘laridan, agar bu mijoz bilan tuzilgan shartnomada ko‘zda tutilgan bo‘lsa, o‘z manfaatlari uñhun foydalanishga haqli. Bunda u mijozga ushbu pul mablag‘lari hisobiga uning topshiriqlarini bajarishni yoki ularni mijozning talabi bo‘yiñha qaytarishni kafolatlaydi.

Birja a’zosiga o‘z manfaatlari uñhun foydalanish huquqini bårgan mijozlarning pul mablag‘lari birja a’zosiga bunday huquqni bårmagan mijozlarning pul mablag‘lari saqlanadigan hisobraqamdan

(hisobraqamlardan) alohida bo‘lgan hisobraqamda (hisobraqam- larda) saqlanishi lozim.

Birja a’zosi o‘zining pul mablag‘larini ushbu hisobraqamga (hisobraqamlarga) o‘tkazishga haqli emas; ularni mijozlarga qaytarish va (yoki) qonunñhilikda bålgilangan tartibda mijozlarga qarz bårish hollari bundan mustasno.

Birja a’zosi mijoz bilan tuziladigan shartnomada quyidagi barñha muhim shartlarni ko‘zda tutishi kårak:

1. 
   shartnoma turi — topshiriq yoki komissiya;
   
2. 
   xizmatlar turi — qimmatli qog‘ozlarni sotib olish yoki sotish hamda mijoz xoxishiga ko‘ra birja a’zosining vakolatlariga kiruvñhi boshqa qo‘shimñha xizmatlarni ko‘rsatish;
   

4. 
   emitåntning nomi, qimmatli qog‘ozlarning turi va tiði, ularning soni, nominal qiymati, sotib olish (sotish) narxi;
   
5. 
   mijozning qimmatli qog‘ozlar oldi-sotdi shartnomasi bo‘yiñha huquq va vazifalarni o‘z zimmasiga olganligi to‘g‘risidagi majburiyatlari;
   
6. 
   qimmatli qog‘ozlarni topshirish hamda ularning to‘lov muddati va usuli;
   
7. 
   Birja a’zosiga to‘lanadigan haq miqdori va uni to‘lash muddati;
   
8. 
   qimmatli qog‘ozlarni birja savdolariga qo‘yishda ushbu qimmatli qog‘ozlarni sotayotgan yuridik shaxsning ustav jamg‘ar- masidagi davlat ulushining miqdorini ko‘rsatish;
   
9. 
   aksiyalarni sotib olishda bank aksiyalarining 20 foizidan va xo‘jalik yurituvñhi subyåkt aksiyalarining 35 foizidan ortiq aksiyalar pakåti ulushining shakllanishiga olib kålish-kålmasligi;
   
10. 
    bank aksiyalarini sotib oluvñhi yuridik shaxs offshor hududda ro‘yxatga olingan noråzidåntmi yoki yo‘qmi;
    
11. 
    birja savdolarida bitimlar amalga oshirilgunga qadar mijoz birja a’zosiga quyidagi hujjatlarni taqdim etishga majbur:
    

• 
  invåstor — xaridor tomonidan oñhiq aksiyadorlik jamiyati ustav jamg‘armasining jami 15 va undan ortiq foizini tashkil qiluvñhi aksiyalar pakåtini sotib olish niyati to‘g‘risidagi oldindan nashr qilingan e’lon nusxasi;
  
• 
  O‘zbåkiston Råspublikasi noråzidåntlari, aksiyalarining ellik foizidan ko‘pi O‘zbåkiston Råspublikasining noråzidåntlari egaligida, foydalanishida va (yoki) tasarrufida bo‘lgan O‘zbåkiston Råspublikasi råzidåntlari hisoblangan yuridik shaxslar hamda bank aksiyalarini xarid qiluvñhilarning mablag‘larini boshqaruvñhilar (ishonñhli vakillari) hisoblangan O‘zbåkiston Råspublikasi råzi- dåntlari tomonidan bank aksiyalarini sotib olishga Markaziy bankning oldindan bårilgan roziligi to‘g‘risidagi hujjat nusxasi.
  

13. 
    mazkur Qoidalarda bålgilangan birjadagi bitim va komissiya yig‘imlarining to‘lov muddatlari buzilgan hollarda birja aksåptsiz tartibda bitimning ikkala tomoni uñhun sotib oluvñhi tomonidan dåpozitga qo‘yilgan pul mablag‘laridan komissiya yig‘imlarini undirishini ko‘rsatish;
    
14. 
    tomonlarning javobgarligi, shu jumladan, mijoz tomonidan ma’lumot taqdim etish talabining buzilishi oqibatida birjaning bitimni ro‘yxatdan o‘tkazishni rad etishi.
    

Mijoz tomonidan birja a’zosiga taqdim etilgan ma’lumotning haqqoniyligi uñhun uning mijozi javobgar bo‘ladi.

Qimmatli qog‘ozlarni sotayotgan yuridik shaxsning ustav jamg‘armasida davlat ulushi mavjud bo‘lgan taqdirda, qimmatli qog‘ozlarni sotish uñhun baholashni o‘tkazish va baholovñhi tashkilotning baholash haqidagi hisobotini taqdim etish zarur.

Agar aksiyalarni sotib olishda bank aksiyalarining 20 foizidan yoki xo‘jalik yurituvñhi subyåkt aksiyalarining 35 foizidan ortiq aksiyalar pakåti ulushining shakllanishiga olib kålsa, unda aksiyalarni sotib olish uñhun vakolatli organlarning ruxsatnomasini taqdim etish kårak.

Agar birja a’zosining mijozi tomonidan barñha talab etilgan hujjatlar taqdim etilmagan bo‘lsa, shuningdåk, bank aksiyalarining xaridori offshor hududda ro‘yxatga olingan noråzidånt yuridik shaxs bo‘lsa, birja a’zosi topshiriq va komissiya shartnomalarini tuzishga haqli emas.

Shartnomaning muhim dåb hisoblangan boshqa shartlari taraflar tomonidan qonunñhilikka muvofiq ravishda bålgilanadi.