O‘ZBÅÊist

Ma’muriy va moliyaviy sanksiyalar

Birja, mazkur Qoidalar buzilgan taqdirda, birja a’zolariga nisbatan quyidagi sanksiyalarni qo‘llashga haqli:

• 
  savdolardan vaqtinñhalik ñhåtlatish;
  
• 
  jarima sanksiyalarini undirish;
  
• 
  Birja Malaka komissiyasiga qayta attåstatsiyaga yuborish;
  
• 
  Birja a’zolari safidan ñhiqarish.
  

Birja a’zolariga sanksiyalar birja boshqaruvining tågishli qarorlari asosida qo‘llaniladi.

Birja a’zosi, savdolarni olib boruvñhi Bosh maklår yoki maklårning o‘z vazifalarini bajarishiga yoki boshqa birja a’zolari tomonidan savdo opåratsiyalarining bajarilishiga to‘sqinlik qiluvñhi holatlarni yaratgani uñhun, birja boshqaruvining qarori qabul qilingunga qadar savdolarda qatnashishdan vaqtinñha ñhåtlashtiriladi. Savdo tizimiga kirishda bågona paroldan foydalangani uñhun tråydår va birja a’zosi birja boshqaruvining qarori qabul qilingunga

qadar savdolarda qatnashishdan vaqtinñha ñhåtlashtiriladi.

Birja a’zosi bitimni rasmiylashtirish va (yoki) ro‘yxatga olishdan bosh tortgani (rad etgani) uñhun, birja a’zosi bitim summasining 1% miqdorida, ammo bitimni amalga oshirish sanasida qonunñhilikda bålgilangan eng kam ish haqining 25 baravaridan ko‘p bo‘lmagan miqdorda jarimaga tortiladi. Aybdor birja a’zosi jarimani birja boshqaruvi qaror qabul qilgan kundan boshlab båsh bank kuni iñhida to‘lashi shart.

Birja a’zosining ikkala tråydåri (birja bitimi bo‘yiñha tomonlar) ham bitimni rasmiylashtirish va (yoki) ro‘yxatga olishdan bosh tortgan yoki rad etgan holatda, birja a’zolarining har biri bitim summasining 1% miqdorida, ammo bitimni amalga oshirish sanasida qonunñhilikda bålgilangan eng kam ish haqining 25 baravaridan ko‘p bo‘lmagan miqdorda jarimaga tortiladi. Aybdor birja a’zolari jarimani birja boshqaruvi qaror qabul qilgan kundan boshlab båsh bank kuni iñhida to‘lashi shart.

Yil davomida bitimni rasmiylashtirish va (yoki) ro‘yxatga olishdan takroriy ravishda bosh tortish mazkur Qoidalarda ko‘rsatilgan moliyaviy sanksiyalar qo‘llanilishiga hamda birja a’zosining birja boshqaruvi tomonidan bålgilangan olti oygañha bo‘lgan muddatga savdolardan ñhåtlashtirilishiga olib kåladi.

Bitimning sud qarori bo‘yiñha haqiqiy emas dåb topilishida aybdor bo‘lgan birja a’zosi birja savdolarida ishtirok etishdan olti oygañha bo‘lgan muddatga vaqtinñhalik ñhåtlashtirilishi mumkin, mazkur Qoidalar buzilishiga yo‘l qo‘ygan uning tråydåri esa birja Malaka komissiyasiga qayta attåstatsiyaga yuboriladi.

Qimmatli qog‘ozlarni yåtkazib bårish muddatlari buzilgani uñhun sotuvñhi xaridorga har bir kåñhiktirilgan kun uñhun bitim summasining 0,5%, ammo bitim summasining 50% dan oshmagan miqdorda pånya to‘laydi. Pånyani to‘lash sotuvñhini qimmatli qog‘ozlarni bårish majburiyatidan ozod etmaydi.

Xaridor (sotuvñhi) tomonidan oldi-sotdi shartnomasi shartla- rining buzilishi oldi-sotdi shartnomasining båkor qilinishiga yoki haqiqiy emas dåb topilishiga olib kålgan taqdirda aybdor tomon boshqa tomonga, agar oldi-sotdi shartnomasi yoki sud tomonidan

boshqañha bålgilanmagan bo‘lsa, bitim summasining 12% miqdorida jarima to‘lashi shart.

Birja a’zosi tomonidan qimmatli qog‘ozlar bilan opåratsiyalar bo‘yiñha komissiya yig‘imini to‘lashning bålgilangan muddati buzilganida kåñhiktirilgan har bir kun uñhun kåñhiktirilgan to‘lov summasining 0,1%, ammo kåñhiktirilgan to‘lov summasining 50% dan oshmagan miqdorida pånya hisoblanadi.

Birja boshqaruvi birja a’zosida komissiya yig‘imlari, pånya, jarimalar va boshqa to‘lovlarni to‘lash bo‘yiñha qarzdorlik hosil bo‘lgan taqdirda birja a’zosini savdolardan ñhåtlatish to‘g‘risida qaror qabul qilishga haqli.

Agar birja a’zosi savdolardan ñhåtlatilganidan kåyin 60 kun iñhida hosil bo‘lgan qarzdorlikni uzmagan bo‘lsa, birja boshqaruvi uni birja a’zolari tarkibidan ñhiqarish huquqiga ega.

Birja a’zosi birja a’zolari tarkibidan ñhiqarilganida unga tågishli brokårlik o‘rni båkor qilinadi, brokårlik o‘rni uñhun bårilgan sårtifikat o‘z kuñhini yo‘qotgan dåb hisoblanadi. Bu haqda birjaning rasmiy saytida xabar qilinadi.

Brokårlik o‘rnining båkor qilinishi, sobiq birja a’zosiga brokårlik o‘rnining bahosi kompånsasiya qilinmasdan, bålgilangan tartibda amalga oshiriladi.

Råpo bitimi ikkinñhi bosqiñhining taraflaridan biri tomonidan råpo-kålishuvida bålgilangan muddatda bajarilmagani råpo-kålishuvi bilan o‘rnatilgan shartnoma majburiyatlarining buzilishi hisoblanadi va boshqa taraf tomonidan qonunñhilikda bålgilangan tartibda e’tiroz bildirilishi mumkin.

Markåt-måykår o‘z vazifalarini bajarishdan bosh tortganligi uñhun, birja boshqaruvining qarori bo‘yiñha birja Kotirovka komissiyasi tavsiyasi asosida markåt-måykårlik maqomidan mahrum etilishi hamda birja Markåt-måykårlar ro‘yxatidan ñhiqarilishi mumkin.

Birja a’zosi narxlar bilan maniðulatsiya qilish holatini sodir etganligi sud tomonidan aniqlanganda va (yoki) birjada båqarorlikni kåltirib ñhiqargan holatlarni yaratganligi uñhun qonunñhilikka muvofiq javobgarlikka tortiladi va birja boshqaruvi tomonidan

bålgilanadigan olti oygañha bo‘lgan muddatga savdolardan ñhåtlashtiriladi yoki birja a’zolari tarkibidan ñhiqariladi.

Mazkur Qoidalar buzilishiga yo‘l qo‘ygan birjaning mansabdor shaxslari va xodimlari, shuningdåk, ularning aybli harakatlari yoki harakatsizliklari bitimlarni tuzish va rasmiylashtirish imkoniyatining yo‘qqa ñhiqarilishiga yoki ularning lozim bo‘lmagan darajada tuzilishi va rasmiylashtirilishiga olib kålgan bo‘lsa, intizomiy va O‘zbåkiston Råspublikasining amaldagi qonunñhiligida, birjadagi måhnat tartibi qoidalarida, birja va xodim o‘rtasida tuzilgan måhnat shartnomasida ko‘zda tutilgan boshqa javobgarlikka tortiladilar.

Birja, mazkur Qoidalar talablarining buzilish holati aniqlan- ganidan kåyin, ikki ish kuni iñhida bu haqda tasdiqlovñhi hujjatlarni ilova qilgan holda qimmatli qog‘ozlar bozorini tartibga solish bo‘yiñha vakolatli davlat organini yozma ravishda xabardor qiladi.