194
194
iran aşıqlarının dastanları
neçə il ozbəklərı irandançıxardandan sonra,sultan səlım
tərəfındən bir məktub aldı. Şah İsmail məktubu oxudu
gördü bu məktubda sultan səlım bunu cəngə çağırır.Şah
İsmail bu məktubdan heç kimi xəbərdar eləmədı. Bir il bu
məktubun üstünnən keçdı.sonra bir məktub daha gəldı.
cavab vermədı bir məktub daha gəldı. və bu məktubda şahı
cəngə çağrırdı. Şah İsmail bu məktubuda cavabsız qoydu.
Şah İsmail dedı o kımdı mən kıməm iki qardaş bir birıynən
cəng edər? bız gərək bir olaq bızım üstümüzə gələnlərın
qabağında dayanaq nəkı bir birımızı cəngə çağraq. görəsən
kəm nə deyıb,nədən narahatdı cavab vermərəm hırsı
sovuyar.amma iş tamam tərsıneydı.dördümüncü məktub
gəldı nə gəldı. Sultan səlımın tərəfındə hər bir sılaha
geyınmış dörd atlı bir məktub verdılər şah ismayıla. amma
qasıdlər bu dəfə qayıtmadılar.dedılər səlım paşa əmır verıb
məktubun cavabını versın qaydax. Şah İsmail məktubu açıb
oxudu ,gördü məktubda bu yazılıb (bunan əvvəl 3 məktub
göndərmışəm və sənı cəngə çağrmışam səndən xəbər
olmuyub,bu dəfə sənə 5 gün vaxt verırəm ya cəngımə
gəl,ya şahlıq adinı üstunan götür və başuva bir leçək sal
bunuda bıl kı mənım əskərlərım sərhədlərdə dayanıblar,
sənun taco – taxtuvu dağıtmağa mənım əmrımı
gözluyurlər. Şah İsmail bir dəlı nərə məkdı,dedı gedun o
ağılsız sultanuza deyun hazıram cəngə. bu xəbərı eşıdən
saray adamları bir birlərınə dedılər bu nə işdı? Qurbanı
dedı şah nə xəbər var belə ğəzəbnak oldun? Şah İsmail
saray adamların hər bir əhvalatdan xəbrdar elədı. qurbani
dedı şah o məktublardan bizı nədən agah etmədin? şah
qəzəbdən heç bir cavab vermədı qurbani dedı şah indıkı iş
bu yerə çatıb izn icazə ver mə bir elçı kimi gedım sultan
195
195
iran aşıqlarının dastanları
səlımın yanına və Onan danışım,və bu işə bir çarə tapım.
Şah İsmail dedı yox ancan (cəng- cəng- cəng) Dədə
qurbani dedı şah onda dayan sənə bir sözüm var onu deyım
qəbul etməsun məndə bu dəqiyqə saraydan çıxıb
gedəsıyəm. Şah İsmail dedı dədə mənımdə cavabım var
məndə deyım səndə qəbul etməsən nə istəsən elə. burda
görək dədə qurbani nə deyır və Şah İsmail nə cavab verır.
Dədə qurbani
Yalvarıram şah xətai bir dayan
Qeyrət qolu dağ veqarlı hökmüdar
Bu döyüşdə şər xeyırdən baş gəlır
Xalqı qoyma ahı – zarlı hökmüdar
Şah İsmail
Vaxtında durmuşam dayanmışam mən
Yolumda səd olub durma ay dədə
Bu döyüşdə öləm qalam fərqı yox
Çoxda səbəbını sorma ay dədə
Dədə qurbani
Qəzəb vaxtı əmır versən şər çıxar
Xata əməl el dağıdar el yıxar
Sən baxmason sözlərımə kım baxar
Xalq içində ehtıbarlı hökmüdar
Şah İsmail
Doğru deyıb yaradırsan düz mısal
196
196
iran aşıqlarının dastanları
Bılırsənmı paşa salıb qalm aqal
Məktub yazıb hərbə gəlır dalba dal
Sən günahı məndə görmə ay dədə
Dədə qurbani
Qurbanini şahım yada salmasa
Nə deyırsə bir qeydinə qalmasa
Ey murşıdım sözüm yerın almasa
Qalacıyıx əzadarlı hökmüdar
Şah İsmail
Xətaidən eşıtsınlər paşalar
Hər bir sözün hududu var həddı var
qoşun çəkıb sərhədlərı aşırlar
Dözə bılməm bu duruma ay dədə
Bu sözlər qutaran kimi əmır verdı 40 min qoşun atlandı,
şah özüdə altdan geyınıb üstın qıfıllandı , üstən geyınıb
altdan qıfılandı.qızıl quşkimi qondu atının üstünə.40 min
qoşunun qabağıycan yola düşdülər.Şah İsmail 40 min qoşu-
nan və sultan səlım 10 min qoşunan bular bir il cəng etd-
ılər.osmanlılar Şah İsmailın hər bir cəngı fıkırlə-rını bilıb
oxuyandan sonra gördülər qızılbaşlarınan başara bilmıyəc-
əklər.bu zaman urupa dövlətlərı başladılar osmanlılarınan
danışığa. Sultan səlımə dedılər heç qorxma, biz
dedıgımızin üstündə dayanmı-şıx. Sənə odlu selah
verəcıyik , heç bir addımda dalı oturma. Bu kor şeytanlar
bu iki türk dövlətını ,otaylı butaylı bir böyük türk millətının
canına salandan sonra rahatlaşdılar. Bu zaman urupalıların
odlu sela-hı topu , tüfəngi axındı osmanlıların əsgərlərının
197
197
iran aşıqlarının dastanları
əlınə. Və olarda başladılar butayda dili bir , dini bir , və
bütün tarixi mədəniyəti bir olan türk qardaşlarını qırmağa.
Osmanlıların bir topunun gülləsı gəlıb yerə düşəndə qızıl
başların yüzü birdə həlak olurdu. Osmanlılar gördülər qızıl
başlara yaxın düşmədən bu topu- nanb buları qırıb
qutarmaq olar . başl-adılar top - topun dalına bağladılar.
Kəndlərı şəhərlərı obal-arı bir neçə günün ərzində xarabıya
çövürdülər . bu tərəfdə-ndə qizilbaşlarıb içinə vəlvələ
düşmüşdü ku bu nə bəladı göydən gəlır düşür buları yüz –
yüz həlak edır osm-anlilar Şah İsmailın qşununu yarıdan
keçırm-ışdilər . çaldar-an düzündə leş – leşın üstünə
qalanmışdı . Şah İsmail gördü millət çox qırılır . və
osmanlılarda günə bir qızıl başlar-ın üstünə irəliyirlər . Şah
İsmail heç kimin xəbəri olmadan mən gərək gedəm
görəmbu nə bəladı düşüb osmanlıların əlınə mıllətı belə
qırır. Gecənın birində özünü osmanlıların topxanasına
çatdırdı . bir dalda yerdə dayanıb ,baxdı gördü dörd əsgərdı
uzun bir şeyi bir bir gətır-ırlər salırlar bir lülən-ın içinə
yanındakı kəndırı ( ipi ) çəkırlər və bu lülədən bir alov və
qulağı partladan bir səs çıxır . daha dözə bilməyıb
yaxınlaşdı bu əsgərlərın qollarını bağladıbir birlərinə , dedı
deyun görüm bu nədı və hardan gəlıb ?bu əsgərlər şah ism-
aili hər bir əhv-alatdan agah edindən sonra , Şah İsmail
qə-zəbindən qılıncını çəkıb . topun lüləsını qılıncıynan
yaral-adı . dedı bax bilun mən Şah İsmail-am sizi bu
qılıncınan doğram doğram edərdım, amma sizi öld-ürmü-
rəm sabah gəlıb sızın qolunuzu açanda sizdə kişi olun
sultan səlımə deyun bu topun lüləsını kım və nəyınən belə
vəziyətə saldı . əl atdı topu yerındin götürüb dığırlatdı
dərıyə və qayıtdı . Şah İsmailə yəqin oldu daha bundan
Dostları ilə paylaş: |