191
191
iran aşıqlarının dastanları
edənlər sandıqlara öz raylarını saldılar. Bilindıkı mıllətın
yüzə doxsanı şiyyə dinını qəbul edrlər. Ona görə şiyyə
dinını iranlıların dinı elan etdı. Və əmır verdı dövlətın
rəsmı dilı "türk" dilı və paytəxt təbriz oldu. Və əmır verdı
bütün urupa və asiya dövlətlərınə səfır göndərıldı.və o
dövlətlərdəndə irana səfırlər gəldı.və Şah İsmail dəvət
verdı kim bu dövlətı istıyır pulsuz parasız gəlsın və selah
götürsün. Və iranın sərhədlərını qorumaq uçun böyük bir
ordu yaratdı. Və adinı qoydu qızılbaşlar ordusu.və
qızılbaşların hə bir dəstəsınə bir Aşıq verdı və dedı o Aşıq
çalıb oxusun qızılbaşların könlün açsın.və sərhədlərdə
şəhərlərdə hərbir yerdəkı bir dəstə qızılbaş varıydı ordada
bir Aşıq qızılbaşların paltarında,papaq başında çəkmə
ayaqında,saz sınəsındə olmalıydı. Və Şah İsmailındə öz
Aşıqı dədə qurbanıydı. Və həmişə Şah İsmailin yanında
olardı.Şah İsmail dövlət yaradan- dan bir il sonra əmır
verdı bir məsləhət və məşvərət məclısı quruldu. O məclısdə
Şah İsmail dedı mən istırəm şirvan şahları taxdan salam və
atamın qısasını fərrux yasardan alam. Siz nə məsləhət
bilırsız?bu məclısdə olanların birı atabəgbəyıydı , birı
Hüseyn bəyidı , birı əlvən-dmirzaıydı , biridə dədə
qurbanidı . Və birıdə qızılbaşların başçısı şe-yx əbulfətah
ishaqydı,aləmşah xanımidı. Bular hərəsı baxdılar bir bi-
rlərının üzünə.Bular bir məsləhət verməmışdən qabaq dədə
qurbanı durdu ayaqa dedı Şah İsmail 7 il bundan əvvəl
şeyx həydər şirvanş-ahların üstünə qoşun çəkəndə bu
adamların hamısı cəngı məsləhət bildılər mən yox dedım.
Amma indı qulaq as gör bir "şah xətayi" hava sıynan mən
nə deyırəm. Şah xətayi havasını dədə qurbanı burda
yaradıb.
192
192
iran aşıqlarının dastanları
Xalqı sıtəmkardan xəlas etməgə
Ümüdlər sənədı xəlaskar şahım
zalımdən bu xalqın haqqın almağa
Bəlkə sən olasan səbəbkar şahım
Qoşunun boranda qalmasın çəndə
Arandan keçəndə dağdan keçəndə
Qəzəbun tutanda kəsıb biçəndə
Genahsızı gözlə a şahlar şahım
Yazıx şirvanlılar tora düşüblər
Atəşə düşüblər qora düşüblər
Qəddarlar əlındə gora düşüblər
Qəm yemə qurbanı qurtarar şahım
Qurbaninin bu sözlərındən sonra hamı bir
səsınən məsləhət gördülər şirvan şahlarınan cəng
olmalıdı.şah əmır verdı 12 min qoşun hazır oldu, şirvan-
şahların üstünə hucum aparmağa. Qızı-lbaşlar könüllü ordu
olduğuna görə hər bir qizılbaş şirvanşahlar-ın bir dəstəsınə
bərabərıydı.ona görəkı ölməgı şəhid bılıb və bu ölümə fəxr
edırdılər.cəng başlandı bu 6 gün cəngdə qızılbaşlar bir
qəhramanlıx göstərdılərkı ruzugarın gözü belə bir cəng
gör-məmışdı. Və Şah İsmailın özünün qılınc vırmağını
qızıl başlar görüb heyrətə gəlmışdılər.Şah İsmail bu
cəngıdə gəmı suvu yar-ıb küçın kimi şirvan şahların
qoşununu yara yara gedıb fərrux yasarı çadırında tutub
qılıncınan başını üzdü . və beləlıklə şirv-an şahlar məğlub
193
193
iran aşıqlarının dastanları
oldular.və Şah İsmail əlvənd mirzanı şamaxıya başçı qoyub
qayıtdılar.Şah İsmailın şirvan şahlara qalıb gəlməsı xəbərı
butun dünyaya yayıldı. Amma şeyx heydərın ölümündən
sonra ozbəklər iranın şərq tərə fını genə ələ keçırmışdılər.
Şah İsmail 12 min qızıl başınan həmlə edıb ozbəklərı iranın
sərhədl-ərındən gerı qaytardılar və şebanı xanı həlak edıb
Hüseyn bəyı ora başçı qoydular.və bir neçə aydan sonra
Şah İsmail bir mə-ktub göndərdı osmanlıların paşası səlım
paşıyakı siz gəlun bun-dan sonra, dılimiz kimin hər bir al
verım-ız və dinımızdə bir olsun.yənı Şah İsmail osmanlıları
şiyəlıgə dəvət etmışdı. amma sultan səlım heç bir cavab
verməmışdı. Bunu urupa dövlətlərı bilmışdılər .bu
dövlətlərın canına üşütmə düşmüşdü. Ona görəkı daha bir
böyük türk dövlətıdə baş qaldırmışdı. Bir tərəfdə böy-ük
osmanlı dövlətı varıydı bir tərəfdədə Şah İsmail səfəvilər
dövlətı. Urupa dövlətlərı başda ingilis ,fəranisə olmağınan
belə bir fıkırə düşdüləkı nə iş görək bu dövlətlər baş qaldıra
bılmə-sınlər.
ona
görəkı
məntəqədə
çörəklərı
kəsıləcəgıdı.bular çox sal çıxdan sonra altdan altdan
başladılar bu ikı dövlətı bir birin-ın canına salmağa neçəkı
sultan süleyman osmanlıların paşasıydı bir iş görə
bilmədılər,eləkı sultan süleyman dünyadan getdı,sultan
səlim cavan bir hökmüdaridı. iş başına gəldı bu dövlətlər
qarğa quzğun kimi töküldülər bu sultan səlımı yoldan
çıxartmağa.əsas sözlərıdə buyudu .ay sultan səlım görürsən
bu Şah İsmailı şah olandan sora şirvan şahları taxtdan
saldı.,fərrux yasarı öldürdü, və o tərıfdə ozbəklərı taxtdan
salıb şebanı xanı həlak elədı. sabah bürgündə sizin
məmləkəndə həmlə edıb sızıdə taxdan salacaqlar. amma
Şah İsmailın heç bir nədən xəbərı yoxudu. Şah İsmail bir
Dostları ilə paylaş: |