Qapaq yumsaq indd

A su dün nd n sabaha
156
yev 1955-ci ild  Kürd mir rayonunun Mollak nd seçki dair sind n,
Az rbaycan SSR Ali Sovetin  deputat seçilmi dir. A ıq s n tinin
i tirakçıları arasında akir a ıq kimi yegan
xs idi ki, deputatlıq
mandatı ona verilmi di.
M rhum amaxılı a ıq Barat xatir l rind  danı ırmı  ki, Ali so-
vetin deputatlıq v siq sini v  dö  ni anını a ıq akir  görk mli xalq 
airimiz S m d Vur un Talıstanda olark n öz  li il  t qdim etmi di.
A ıq akirin s n ti, v z olunmayan s si, avazı s rh d tanıma-
yıb. Bu ustad s n tkar n inki Az rbaycanda, Gürcüstanda, Da ıstan-
da, Orta Asiyada, habel
randa da m hur olub.  akirin s si yurdu-
muzun aranında, da larında ks-s da verib. A ıq akirin irin s si
onun d v t aldı ı toy m clisl rinin keçirildiyi da ların zirv sind ,
d r l rin dibind   q rar tutan, yalnız cı ırların getdiyi ucqar da
k ndl rind n e idilib. A ıq
akirin s sind fitri bir ah ng, s n tin
sirl rin  m har tli b l dlik vardı.
A ıq
akir istedadlı s n tkar kimi vaxtil  Az rbaycanın Mos-
kvada keçirilmi  m d niyy t v  inc s n t ongünlükl rind  respubli-
kamızı layiqinc  t msil etmi  v  mükafatlara layiq görülmü dü.
Az rbaycan m d niyy tinin inki afı sah sind  xidm tl rin  gör
1967-ci ild  Az rbaycan Respublikası Ali Sovetinin f rmanı il  a ıq
akir Hacıyev  “ m kdar m d niyy t i çisi” f xri adı verilmi dir. 
Eyni zamanda A ıq akir Ümumittifaq Özf aliyy t nc s n ti Festi-
valının respublika baxı ında qazandı ı yaradıcılıq u urlarına, el c
d  1972-ci ild  keçirilmi  respublika miqyaslı t nt n li mü avir d
birinci d r c li diplomlarla t ltif olunmu dur. A ıq akir 2 dastanın,
20-y  yaxın qo ma, g raylı v  müx mm sin mü llifidir.
Ulu irvanın böyük söz ustadı, bu gün özünün çiç kl nm  döv-
rünü ya ayan irvan a ıq m kt binin yetirm si A ıq akir – q dim
n n l r  ba lı tarixin uzun yollarından keç n a ıq s n tin  yeni ça-
lar, yeni m zmun, yeni d y rl r qazandırdı. Ustad s n tkar olaraq 
irvan a ıq m kt binin tacına sahib olan A iq akir “ irvanın bül-
bülü” kimi ad çıxarmı dı.

---

A sunun tanınmı  simaları
157
A ıq akirin “ irvan ik st si”, “Bala N rgiz”, “S h r-s h r”,
“Boy lana-boylana”,  “N  ba  bildi, n   d  ba ban”, “Sarıköyn k”
ki mi  t krarolunmaz ifaları bu gün d  xalqın yadda ında qalmaqda-
dır. Az rbaycan xalq dastanlarının, el  airl rinin eirl rinin, folklor 
nümun l rinin bilicisi v   t bli atçısı olan A ıq
akir 1979-cu ild
s n tinin çiç kl ndiyi bir dövrd  vaxtsız v fat edib.
B li, Az rbaycanımızın h r gu sind , h tta onun hüdudların-
dan k narda da A ıq
akird n söz açılanda vaxtil
akiri görmü
v  onun “Qızıl fondumuzdakı” lent yazılarını dinl mi   h r bir in-
san A ıq akiri böyük m h bb tl , ür k yan ısı il  yada salır. Kimi 
dindirirs n ilk sözü, söhb ti bu olur: Allah vergisi idi  akirin s si,
s n ti, avazı, göz lliyi...
Sazın, sözün, s sin sirl rin  d rind n b l d olan A ıq akir yara-
dıcılı ında o qüdr t var ki, çalıb-oxudu u il  ruhları ox ayır,  irin v
ecazkar s si il  könüll r  sı al ç kir, bayatı v
ik st l rl  ür kl ri
ruhlandırır, g raylı v  c ngil rl , “ irvan ik st si” il  damarlarda 
qan co durur. A ıq
akir
irvan a ıq m kt binin yeti dirdiyi güc-
lü, yadda larda qalan, öz d sti-x tti olan el  bu gün d  dinl yicini
t kc  dinl m y  deyil, dü ünm y   v  sazın, sözün sehrind n son-
suz s maların nginlikl rin  ucalma a qadir ed  bil n qüdr tli bir 
s n tkardır.
A ıq
akir h yatdan vaxtsız gets   d   s n t zirv sind
b di
q rar tutan, bir s n tkar kimi xatir l rd  ya ayır.  akirin b di q rar
tutdu u bu s n t zirv si, onun uca boyu, göz l q dd-qam ti kimi h r
yandan, h r t r fd n aydın görünür. Bu uca zirv  A ıq
akiri ks
etdir n, sl s n t abid sidir.
Öz z ngin istedadı il  parlamı , a ıq s n ti al mind  öz layiq-
li sözünü demi , A ıq akir irvan a ıq s n tin  xas olan öz göz l
üslubunda XX  sr  öz möhürünü vurmu dur. H min srd  parlayan 
akir s n ti g l c k n sill rin d  qiym tli s rv ti olacaqdır. A ıq a-
kirin ömrü xalqımızın, a ıqlıq s n timizin ömrü q d r uzun olacaq, 
daim ya ayacaqdır.

---

A su dün nd n sabaha
158
L  ZÜLFÜQAR O LU K R MOV
    Kalvalı
li D d nin adı XIX
yüz illiyin sonu, XX yüzilliyin birin-
ci yarısı pe kar xalq yaradıcılı ının
n görk mli nümay nd l ri sırasın-
da ç kilir.
li Zülfüqar o lu K rimov 1874-
cü ild  keçmi
amaxı q za sının  (in-
diki A su rayonunun) Kalva k ndin-
d  yoxsul k ndli ail sind  anadan 
ol  mu dur. Böyük bir ail d  dünyaya 
göz açan  li ki inin ilk d f   s n t
g li i çox ç tin v  ke m ke li olub.
S n ti Kalvalı ustad s n tkar
Allahver n
ıxı o lundan öyr nib.
Öz sehirli s n ti il
irvan-Qaraba   m clisl rinin b z yi olan 
Mirz   M h mm dh s ni mü ayi t edib. Sonradan s n tin sirl rini
ng xaranlı A ıq brahimd n bir daha öyr nib t kmill ib.
O, Qurban Pirimov, Cabbar Qarya dıo lu, Seyid  u inski,
Keç çi o lu M h mm d, Mirz   M h mm dh s n, A ıq
l sg r, 
A ıq Hüseyn Bozalqanlı, A ıq Mirz  Bilal, A ıq
s d, A ıq Mirz ,
D d
m ir, el c   d  Üzeyir Hacıb yov, S id Rüst mov,  hm d
Bakıxanov, Bülbül kimi görk mli s n tkarların yaxın dostu v  ça -
da ı olub. 
li D d  zurna, balaban, tüt k kimi n f sli al tl rd  çox böyük 
s n tkarlıqla çalma ı bacarıb, el c   d  onların imkanlarını texniki 
baxımdan geni l ndirib. lk d f  olaraq o, zil tembrli zurnanı pe kar
kamera al tin  çevirib. 
Göz l ifaçı olmaqla yana ı, h m d  istedadlı b st kar olan  li
K rimov 60-a yaxın mahnı b st l yib, ifa edib.  ndi havaların çoxu 
radionun qızıl fondunda v  Dövl t S s Yazıları Arxivind  qorunub 

---