Qapaq yumsaq indd

A su dün nd n sabaha
148
S M ND R M NS M O LU RZAYEV
       41 illik zaman m saf sind  bö-
yüklük yarı ına çıxmı  s yyah kimi 
bütün mane l ri d f ed -ed , s n t
zirv sin  qalxaraq, ömrünü inki af-
da keçir n böyük s n tkarımız S -
m nd r Rzayev milli kino v  ta ma-
alarda parlaq, t krarsız obrazlar 
ya   ratdı.
Öz s n tin  min bir tell rl  ba -
lı olan,  d biyyatımızın q dim söz 
x zin sind n q lbind  söz ç l ngi
ba layan s n tkar, Az rbaycan ra-
diosunun “Bulaq” verli ind  “Bulaq 
D d ” olaraq danı ıq t rzi, irin ir-
van l hc si, axıcı eir dili, ür kl ri riqq t   g tir n ecazkar s si il
bulaq kimi ça layıb, radio dinl yicil rinin q lbin , ruhuna axırdı.
Ömrünü s n t , s n tin inki afına h sr etmi , qism t adlı tale 
yükünü
r fl , böyük istedadı il  ya ayan S m nd r M nsim o lu
Rzayev, 1945-ci il yanvarın 2-d  A su rayonunda anadan olmu dur. 
1964-cü ild  Az rbaycan Dövl t nc s n t nstitutuna daxil olmu ,
t l b  ik n v zsiz s si, görk mi, istedadı il  rejissorların diqq tini
c lb etmi  v  teatr tama alarına, kinofilml r  d v t almı dır.  vv lc
Sumqayıt Dövl t Dram Teatrında, 1967-ci ild n ömrünün sonuna 
kimi Az rbaycan Dövl t Akademik Dram Teatrında çalı mı dır.
Teatrla yana ı kino, televiziya, radio sah sind  parlaq, t krarsız
obrazlar yaradan s n tkarın ç kildiyi “Bab k”, “N simi”, “Ba  möv-
sümü”, “B yin o urlanması”, “Ad günü”, “
h rli biçinçil r”, “Od 
içind ”, “Vulkana do ru”, “Çarvadarların izi il ” v  sair filml ri milli 
kinomuzun tarixind , S m nd r Rzayevin f aliyy tinin özünüt sdiq
formasıdır.

---

A sunun tanınmı  simaları
149
S m nd r Rzayev “Hamlet”, “Nakam qız”, “M hv olmu  gün-
d likl r”, “Evl ri könd l n yar”, “D li yı ınca ı”, “Ya ı dan son-
ra”, “S n yanmasan”, “
h rin yay günl ri”, “Aydın”, “X yyam”,
“Knyaz”, “Q rib   o lan”, “Qılınc v   q l m”, “ nsan”, “Ba lardan
g l n s s”, “ kinci s s”, “Qısqanc ür kl r”, “Nakam qız”, “F ryad”,
“H yatın dibind ” v  sair böyük ustalıqla oynadı ı tama alarda ya-
ratdı ı t krarsız obrazları xalq arasında sevildi,  öhr t qazandı.
S m nd r Rzayev  sl s n t adamı, h qiqi s n tkar idi. Tanrı bu 
s n t üçün t l b olunan h r eyi ona b x  etmi di. B lk  d  onun öz 
xarakterind n do an c h t idi ki, q hr manları, h qiq t n s mimi,
trafındakılara diqq tli olan insanlardır. 
S m nd r Rzayev üçün  n böyük mükafat xalqın ona, onun ya-
ratdı ı obrazlara olan sevgisi idi. 
H l  neç -neç  obrazlar yaratmaq arzusu da ömrü kimi yarım-
çıq qalan aktyor, 1986-cı il martın 27-d  v fat etmi dir.
Xatir l rd , yadda larda ikinci ömrü ba lamı , ür yind ki sev-
gini, i ı ı s n tin , yaratdı ı obrazlara ötür n S m nd r Rzayev ya-
adı ı 41-illik ömrü il  h l  çox ill r xatırlanma a, sevilm y  layiq 
s n t qoyub getdi. 
S m nd r Rzayev s n tinin böyüklüyü, istedadının q d rsizliyi,
yaratdı ı obrazlara xalq sevgisinin bu gün d  oldu u kimi qalma-
sı, nümayi  etdirdi ki, böyük s n tkarın keçdiyi yol heç d  hamıya
müy ss r olmur.

---

A su dün nd n sabaha
150
RAS M
HM D O LU BALAYEV
       Rasim Balayev! Bu adda insan-
lıq, s n tkarlıqla yana ı “ öhr t”
or deni  d , Xalq artisti f xri adı da, 
Dövl t mükafatı da var,  n sası is
do ma Az rbaycanımızla yana ı
ba   qa xalqların sevimli s n tkarı ol-
maq da...
A lım k s nd n b ri Rasim Ba-
layev m nim üçün  lçatmaz, hey-
r tamiz bir na ıl q hr manı olub. 
lk d f  onunla görü nd  bel   q -
na t   g ldim ki, bu ill rd  el  düz 
fikirl mi m. N  q d r ki, na ıllar-
dan g l n insanlar var... Rasim Ba-
layev kimi na ıl q hr manları ür kl rind  olan sevgini, i ı ı ötür -
ötür  21-ci  srin na ıl möcüz sini yaradanlar, ya adanlardır.
N siminin müdrik obrazını, Bab kin üsyankar simasını, Bey 
r -
yin hün r v   q hr manlı ını çox ustalıqla yaradaraq, 70-80-ci ill rd
Az rbaycan kinosunun  n yüks k pill sind  özün  yer tutan Rasim Ba-
layev timsalında insanlıq sevgisi, m h bb ti, içind  qaynayan yaradıcı
e q na ıllardan möcüz y  çevrilib – s n td  s n tkarlıq möcüz sin ... 
El  bu baxımdan Az rbaycan kino s n ti haqqında t s v vür -
l rim  söy k n r k, bu s n tin böyük nümay nd si Rasim Balayevin 
kino repertuarı, aktyorlu unun s ciyy vi c  h t  l rini, yaradıcılı ının
xlaqi d y rl  ri,  dövl tçilik v  v  t nda lıq hissini gücl ndir n d bi
estetik v  sosial-m    d  ni  mahiyy tind n, s n t öz llikl rind n söz 
açmaq ist yir m.
Rasim
hm d o lu Balayev 1948-ci ild  avqust ayının 8-d
A su rayonunda dünyaya göz açıb. Orta m kt bi bitirdikd n sonra 
m r hum  s n tkarımız S m nd r Rzayevin onda aktyorluq pe sin

---

A sunun tanınmı  simaları
151
oyatdı ı mara ın v  q lbind ki aktyor olmaq arzusunun qanadında, 
Bakıda Teatr  nstitutuna ( ndiki nc s n t Universiteti) daxil oldu. 
nstitutu bitirdikd n sonra bir sıra ç tin v  ciddi probleml rl  üzl s
d , möhk m irad sinin gücün  arxalanaraq, mü yy n vaxt keçdik d n
sonra, 1974-cü ild  m rhum kinorejissor H s n Seyidb ylinin “N -
simi” filmind   ç kildiyi ba  rolu il
öhr t onun adına yazıldı. Bu 
roluna gör  1974-cü ild  Bakıda keçiril n Ümumittifaq Kino Festiva-
lında “N simi” n yax ı tarixi film mükafatına layiq görüldü.
Ç kildiyi “N simi”, “Bab k”, “D d  Qorqud”, “Qaçaq N bi”,
“Göz qaba ında eytan”,“Otel ota ı” v  sair filml rd  böyük m -
har tl  obrazlar yaradan Rasim Balayev Türkm nistan, Almani-
ya, Türkiy , Tacikistan,  ran, Rusiya v  ba qa ölk l rd filml r
ç kilib. “Bab k” filmind  Bab ki oynadıqdan sonra “Sug zdir n”
epizodik roluna ç kilm kl   t sdiql di ki, Rasim Balayev kiçik v
böyüklüyünd n, m nfi v  ya müsb t olmasından asılı olmayaraq, 
bütün rollarına m suliyy tl  yana ıb.
1974-cü ild  Komsomol mükafatı laureatı, eyni zamanda 
VII Ümumittifaq kinofestival laureatı, 1976-cı ild  Az rbaycanın
m kdar artisti, 1981-ci ild   “
r f Ni anı” ordeni, 1982-ci ild
Az rbaycanın xalq artisti, 1986-cı ild  Respublika Dövl t mükafatı
laureatı, 1995-ci ild  Az rbaycan filml rinin festival-müsabiq sinin
diplomu v  mükafatı, 1998-ci ild  “ öhr t” ordeni v  bir çox yüks k
mükafatlara layiq görülmü  Rasim Balayev, hazırda Az rbaycan Ki-
nomatoqrafçılar ttifaqının s dridir.
Yaratdı ı rollara öz ruhunun, q lbinin irin çalarlarını hopduran 
Rasim Balayevin taleyinin xo b xtliyi ondadır ki, o, daxil n t miz
ruhlu insandır.
Baxmayaraq ki, yüks k m ns b  çatıb, yüks k adlara, mükafat-
lara layiq görülüb, o yen  sad  v  s mimiliyind  oldu u kimi qalıb.
Bu böyük ür kli insanın heç bir  öhr td   v   t rifd  gözü yoxdur. 
lb tt , hamı yax ı bilir ki, bel
qid li insanlar heç vaxt  öhr t ax-
tarmır,  öhr t onları özü axtarır, izl yir, tapır... 

---