Qulu məHƏRRƏMLİ

 

 

      KADMİKON (Cadmicon) - K a d m i    

s e l e n i  (CdSe) əsasmda 

hazırlanan    vidikon.    Bütün      görüntü   

diapazonunda,    eləcə    də 

ultrabənövşəyi    və    rentgen sahəsini    əhatə edən   

spektrin    geniş 

dairəsində həssas olur. 

      KADR (frame/film/ picture) - 1)    kinoçəkiliş 

aparatmın    ekspozi- 

siya (kadr) pəncərəsinin ölçüləri ilə məhdudlaşan 

kinolentdəki ayrıca 

fotoqrafik çəkiliş.    Kadrm ölçüləri    və tərəflərinin 

nisbəti    müxtəlif 

enlikli    lentlər və kinematoqraf növü üçün   

fərqlidir; 2)    m o n t a j  

k    a d    r ı - bu, ayrıca montaj parçasıdır, adətən, 

bir nöqtədən 

çəkilmiş, hadisənin bu və ya    digər məqamından 

ibarət olan filmin 

tərkib    hissəsi; 3) s s e n a r i     k a d r ı  - ayrıca 

çəkilmiş hər bir 

səhnənin quruluş, yaxud rejissor ssenarisində 

məzmununun şərhi və 

ətraflı    təsviri. K.    dedikdə həmçinin    TV   

borusunun ekranmdakı 

---

 

296 

təsvir;      lentə çəkilən obyektin    hərəkətinin   

ardıcıl    fazalarından 

birinin,    yaxud    onun statik    vəziyyətinin əks     

olunduğu    ayrıca 

fotoqrafik çəkiliş    də nəzərdə tutulur.    K.    çəkiliş   

obyektlərinin 

bilavasitə görüntü    qavrayışından      əsaslı   

şəkildə    fərqlənir.    K.-ın 

görüntü    formasınm    bütün elementləri      çəkilən   

səhnənin, yaxud 

hadisənin ideya və məzmununun tam açılmasına 

xidmət edir. 

      KADR ADDIMI    (frame bar) - Kinofilmin 

uzunluğuna    görə iki 

bitişik    kadrının eyni nöqtələri arasındakı məsafə. 

---

 

297 

      KADR    ÇƏRÇİVƏSİ    (frame)    -    teleekranın   

üfüqi    xətlərlə 

çərçivələnmiş düzbucaqlı forması. Çəkilən bütün 

təsvirlərin məhz bu 

çərçivədə göstərilməsi nəzərdə tutulur. Bir çox 

əşyalar bu formaya 

çox yaxşı uyuşur. Bu səbəbdən onlan lap çox iri 

planda çəkərək, 

ekranı başdan-başa tutmaq olar. Ancaq bəzi 

obyektlər ekran üçün 

xeyli    "iri"    ola bilər. Obyekt ekrana 

yerləşməyəndə,    bəzən kadra 

uyuşdurmaq    üçün elə çəkiliş nöqtəsi seçilməlidir 

ki,    kamera onu 

yuxarıdan    aşağı,    yaxud    aşağıdan    yuxarı tam   

göstərə      bilsin. 

Operator çəkiliş    obyektinə çox yaxm dayanarkən, 

bu obyektin bir 

hissəsi    «kadr arxasında»      qalaraq,    «kəsilİD>.   

TV    cihazlarının 

əksəriyyəti    görüntünün    rastrdakı    (telekrandakı   

işıqlı      sətirlər) 

maksimum    ölçüsünü verə    bildiyindən (həmin 

cihazlar      o cür 

sazlanır), təsvir planlannm qıraq-bucağı kəsilib 

atılır. Seyrçinin çox 

vacib sayılacaq bir şeyi, məsələn, titrləri görməsi 

üçün gərək çəkiliş 

planı elə qurulsun ki, bu titrlər və ya hər hansı 

digər vacib detal 

---

 

298 

ekramn «təhlükəsizlik zonası»na düşsün (bax 

Kadrın    təhlükəsizlik 

zonası). 

      KADR PƏNCƏRƏSİ (picture aperture) - 

kinoproyektorun film 

kanalında kinolentə düşən işıq axınını   

məhdudlaşdıran müəyyən 

ölçülərə malik düzbucaqh kəsik. 

      KADRARXASI MUSİQİ (backqround music) - 

filmin, bilavasitə 

təsvirlə bağlı olmayan musiqi müşayiəti. K.m.-nin 

səslənməsi kənar 

səbəblə    bağlı    deyil, ekranda göstərilənin   

emosional mahiyyətini 

parlaq və tam əks etdirmək üçün daxili tələbatdan 

doğur. 

      KADRBAKADR    ÇƏKİLİŞ    (frame    by   

frame    shooting)    - 

multiplikasiyaların,    yazıların, hərəkətli (yüyrək)   

diaqramların və s. 

çəkilişi zamanı geniş istifadə olunan üsul. Bu cür 

çəkiliş ekranda 

hərəkəti tezləşdirməyə imkan verir. K.k.ç.-də 

hərəkət tempini və hər 

bir kadrda baş verən dəyişiklikləri 

müəyyənləşdirmək vacibdir. 

      KADRDA ÇTXIŞ (telescreen speech) - insanın 

teleekran vasitəsilə 

kütləvi auditoriyaya üz tutması. K.ç. zamanı həmin 

insan əsas (çox 

vaxt yeganə) görüntü obyekti olur. 

---

 

299 

      KADRDAXİLİ    MONTAJ    (interframe   

editing)    -    hərəkətli 

kamera ilə çəkiliş K.m. effekti yaradır. Kadnn 

məzmununu tədricən 

dəyişməklə bir kadr çərçivəsində məkan-zaman 

fasiləsizüyini saxla- 

maq mümkündür. K.m. birbaşa TV verilişləri üçün 

səciyyəvidir. 

      KADRDAXİLİ MUSİQİ (musical illustration) - 

filmin süjeti və 

süjetdə    açıqlanan olaya qatılan şəxslərlə bağlı 

musiqi müşayiəti. 

Bu zaman iştirakçılar mahnı oxuya və    ya hər 

hansı musiqini 

ifa edə bilərlər. K.m. hər hansı ekran əsərinin səs 

sırasını təcəssüm 

etdirir. 

      KADRIN ENİ (frame width) - kinokadrın sol 

və sağ tərəfləri 

arasındakı məsafə. 

      KADRIN HÜNDÜRLÜYÜ (frame height) - 

kinokadrın yuxan və 

aşağı tərəfləri arasındakı məsafə. 

      KADRIN KOMPOZİSİYASI (picture 

composition)    - kadnn 

xətti quruluşunun xüsusiyyətlərinin, məkan, tonal 

və rəng koloriti 

cəhətdən    həllinin,      işıqlandırmanın,    görünüş   

nöqtələrinin    və 

rakurslarının rejissor    həlli. 

---